Bilinçli olarak ve aşırıya kaçmadan yapılan egzersizin sayılamayacak kadar yararı vardır. Şöyle ki:
· Kasların dayanıklılığı ve esnekliğini artırma,
· Kilo verme ve kiloyu koruma,
· Kalp ve damar hastalıkları riskinde azalma,
· Kandaki yağ ve şekerin düşürülmesi sayesinde diyabet riskinde azalma,
· Psikolojik durum ve uyku kalitesinde düzelme,
· Kronik ağrıyı azaltma.
Bu kadar olumlu yanlarına rağmen, eğer profesyonel olarak bu işten para kazanmıyorsanız ve sporu hobi olarak yapıyorsanız, aşırı egzersiz yapmanın vücuda verdiği zararları da bilmek gerekir.
Düzenli egzersiz yaparken, ağrıyı engellemek, kaygıyı azaltmak ve mutluluk duygusu yaratmak için hipofiz bezi, yapı olarak morfine benzeyen endorfin üretir. Bu nedenle ağır egzersiz yapanlar hiç de mutsuz değildir. Ayrıca ağır egzersizler birçok kişide psikolojik olarak bağımlılık yapabilir. Örneğin düzenli olarak ağır egzersiz yapanlar ve özellikle vücut geliştiriciler, triatloncular, bisikletçiler veya maratoncular için tek antrenmanı kaçırmak bile depresyon, stres ve kaygıya neden olabilir. Bu aşırı egzersize düşkünlük ailevi sorumlulukların ve sosyal yaşamın sekteye uğramasına yol açabilir. Ayrıca bir günlük egzersiz yapılmadığında bile kilo alınacağı endişesine neden olabilir.
Eğer kendinizi egzersiz bağımlısı buluyorsanız, bu bağımlılığı kırmak için ilaç tedavisi dahil değişik çözüm yolları aramalısınız.
İngiltere’de, 43 yıl düzenli spor yapmış ve ortalama yaşı 57 olan değişik sayılarda maraton, ultramaraton, triatlon, koşucu ve kürekçinin yapılan kalp kası incelemesinde, kalp kaslarında zayıflama saptanmıştır. Ayrıca düzensiz kalp atımı anlamına gelen “vetriküler aritmi” bulunmuştur. Yıllarca süren ağır egzersizin buna yol açtığı sonucuna varılmış ve özellikle yüksek yoğunluklu kombine egzersizlerden kaçınmak gerektiği belirtilmiştir.
Bu sorun ergenlik ya da erken yetişkinlik döneminde başlayabilir. Ancak “mükemmel vücuda” ulaşmak ve onu korumak için çabalarken, tüm yaşamınız alt üst olabilir. Bazı kişilerde vücut geliştirmek için egzersiz yapmaya zaman bulamamak da bir depresyon nedeni olabilir.
Ancak kendinizi olduğunuz gibi kabul etmeyi öğrenin. Bir aktör ya da model değilseniz, çoğu insan vücudunuzun nasıl göründüğünü gerçekten umursamaz, bu yüzden utanmanız için hiçbir sebep yoktur. Zaten yaşlandığınızda bunun bir önemi olmadığını da anlayacaksınız.
Tek başına egzersiz yapmak ailenize ayıracağınız zamanı azaltacak ve bu durum da tartışmaya yol açacaktır. Birçok evliliğin bu yüzden sona erdiği belirtilmektedir. Bu nedenle egzersiz programına aile üyelerini de dahil etmek en doğrusudur.
Size bir paradoks gibi görünse de antrenmandan sonra yenilen kek, simit, poğaça ve bisküvi gibi atıştırmalıklar ile bol şekerli enerji içeceklerinin diyabet için uygun ortam oluşturduğunu unutmayalım. Bunların her gün ve düzenli biçimde alınması diyabet için en büyük risktir.
Bunu engellemek için egzersiz sonrası düşük karbonhidratlı gıdalara yönelmeli ve şeker içeriği yüksek yiyecek ve içeceklerden uzak durmalısınız.
İster hastalık nedeniyle, isterseniz de zayıflama nedeniyle bir diyet yapın,eğer ağır bir egzersiz yapıyorsanız diyetinizi uygulamanız çok zor olur. Çünkü egzersiz iyi yemek yeme isteğini artırır ve bu isteğe karşı durmak da çok zor olabilir. Eğer bir zayıflama diyetindeyseniz daha az kalori yakan egzersiz programları seçmelisiniz.
Aşırı dayanıklılık egzersizleri oksijen kullanımını, vücudumuzun dinlenme durumuna kıyasla 10 ila 20 kat kadar artırabilir. Bu artmış oksijen tüketimi vücutta iltihaplanmaya neden olan serbest radikallerin üretilmesine yol açar. Üretilen serbest radikallerde oksidatif strese neden olur. Oksidatif stres ise, hücrelere zarar vererek kronik inflamasyona (iltihaplanmaya) yol açar. Kronik iltihaplanma ise kanser, kalp hastalıkları, MS, Alzheimer, Parkinson ve erken yaşlanma gibi neredeyse tüm ileri yaş hastalıklarının oluşumunda rol oynar.
Bundan korunmak için antioksidan içeren yeşil yapraklı yiyecekler, çilek ve fındık yemelisiniz. Ayrıca vücudunuzu serbest radikal hasarından korumak için egzersize ara vermeli ve çok fazla egzersiz yapmayı bırakmalısınız. Aralıklı egzersiz yapmayı düşünmelisiniz. Çünkü aralıklı egzersiz kan şekeri ve insülin düzeyini çok daha iyi dengeler.
Stresin yoğunluğu ve sıklığı çok fazla olursa, bu da kadınlarda östrojen baskınlığı veya erkeklerde testosteron eksikliği gibi sorunlara neden olabilir. Bunun sonucu düzensiz uyku, cinsel isteksizlik ve kronik yorgunluk oluşabilir.
Çözüm olarak egzersizi azaltmayı ve tam bir istirahati düşünmelisiniz. Kafein gibi uyarıcılardan uzak durmalısınız.
Egzersiz bağımlılık yaptığından, genellikle dayanıklılık sporcuları yapacakları hareketlerden ne olursa olsun vazgeçmezler. Bunun sonucunda eklemler zarar görür ve bozulurlar. Tendon iltihapları ve diz eklemlerinde artroz gelişimi hızlanır. Birçok sporcu eklem ağrılarını azaltmak için eklem içine yapılan kortizon iğneleri kullanmak zorunda kalır.
Çözüm olarak tek bir sporu yapmaktan kaçınmak ve egzersizi çeşitlendirmek düşünülebilir. Ayrıca eklem içi enjeksiyonlardan da kaçınmak gerekir.
Daha önce bahsettiğimiz serbest radikal hasarı aynı zamanda ciltte erken kırışıklığa yol açar. Açık hava ve güneşte yapılan egzersizlerde cilt kurur ve buruşur. Toprakla uğraşanların daha yaşlı görünmelerinin de nedeni budur. Ayrıca kalpte ve kıkırdaklarda olan yıpranma da yaşlanmayı artırır.
İşte bunlar, egzersizin sizin için kötü olmasının en önemli 10 nedeni. Lütfen beni yanlış anlamayın, çünkü sağlıklı bir fiziksel aktivite, vücudunuz ve beyniniz için yapabileceğiniz en iyi şeylerden biridir. Ancak her şeyin fazlası zarardır ve lütfen siz de bunu düşünerek vücudunuzu aşırı derecede yormaktan kaçının.
Hepinize sağlıklı günler diliyorum.
Sorularınız için:
Instagram: dr.bayramyildiz