Çok iyi biliyorsunuz ki Recep Tayyip Erdoğan'ın 3. kez (üçüncü) cumhurbaşkanı adayı olamayacağını, tarafsız anayasa hukukçularının da görüşlerini alarak ısrarla yazıyorum.
Anayasanın 101. Maddesinin hükmü çok net:
- "Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir."
Tabii tek istisnası var o da Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin "erken seçim kararı" alması halidir.
AKP'liler, "Yeni anayasa 2018'de yürürlüğe girdi, yeniden aday olabilir" diyorlar.
Devlet Bahçeli ise, "2023'te adayımız muhterem Recep Tayyip Erdoğan" diyor.
Erdoğan ise sessizliğini koruyor.
***
* HSK
Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK) üyelerinin seçimini de çok dikkatle takip ettiğimi biliyorsunuz.
Aslında HSK seçimleri konusunda bugüne kadar yazmam gereken "püf noktası" sayılacak çok önemli bir ayrıntı vardı ama sabrettim.
Atatürk, "Cumhuriyet ilan edeceğimizi kendi benliğimden sakladım" demişti ya, bu ketumlukta yazmadım, televizyonlarda konuşmadım.
* 2014 HSYK seçimi
2010 Anayasa değişikliği ile Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) düzenlendi ve hâkimler seçimi kendileri yaptılar...
12 Ekim 2014'te Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Sadi Güven, seçilenleri şöyle açıkladı:
- Metin Yandırmaz, Mehmet Yılmaz, Mehmet Durgun, Ömür Topaç, Ramazan Kaya, İsa Çelik, Turgay Ateş, Halil Koç, Ahmet Berberoğlu, Mahmut Şen.
159. Maddeye önemli bir hüküm şöyle konuldu:
- "Süresi biten üyeler yeniden seçilebilir."
Bu seçilen isimler içinde bu yazıma konu olan en önemli ismi açıklayayım:
- Mehmet Yılmaz
Neden sadece bu hâkimi seçtiğimi az sonra anlayacaksınız.
* 2017 Anayasa değişikliği
"Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi" adı ile 16 Nisan 2017'de referanduma sunulan Anayasa değişikliği sonucunda HSYK'nın adı şöyle değişti;
- Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK).
2017 Anayasasının, 159. Maddesine de şu hükümler konuldu:
- Üyeler dört yıl için seçilir.
- 7 üye Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından seçilir.
- 4 üye Cumhurbaşkanı tarafından seçilir.
- Süresi biten üyeler bir kez daha seçilebilir.
19 Mayıs 2017'de Cumhurbaşkanı Erdoğan, HSK üyeliklerine şu isimleri seçti:
- Mehmet Yılmaz, Halil Koç, Hüseyin Şahin ve Mehmet Akif Ekinci
2010 Anayasa değişikliği ile 1. kez seçilen Mehmet Yılmaz 16 Nisan 2017 anayasa değişikliğinin 2. kez seçilmiş oldu.
* Erdoğan'ın 4 gün önce seçtikleri
Resmi Gazete'de 27 Mayıs 2021'de yayımlanan karara göre Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından seçilen HSK üyeleri şunlar:
- HSK üyelikleri sona eren Halil Koç ve Mehmet Akif Ekinci ile Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi Başkanı İbrahim Kolcu ve İstanbul Cumhuriyet Başsavcı Vekili Ömer Faruk Yıldırım.
HSK 2. Daire Başkanı ve Hâkimler ve Savcılar Kurulu Başkan Vekili olarak görev yapan ve yazıma konu olan bu önemli ismi Erdoğan yeniden seçemedi:
- Mehmet Yılmaz
Yılmaz, neden seçilemedi?
2017 Anayasasının 159. maddesinin şu hükmü Mehmet Yılmaz'ın yeniden seçilmesini engelledi:
- "Süresi biten üyeler bir kez daha seçilebilir."
Çünkü geçici madde ile "önceki dönemler sayılmaz" diye hüküm anayasaya konulmadı…
* İşte püf noktası
Şimdi işin püf noktasına yani Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 3. kez aday olup olamayacağına gelelim.
Eğer Erdoğan Mehmet Yılmaz'ı 3. kez HSK üyeliğine seçseydi; Kendisinin de 3. kez aday olma kapısını açacaktı.
Ancak Erdoğan doğruyu yaptı, Anayasa hükmünü çiğnemeyerek Mehmet Yılmaz'ı yeniden seçmedi ya da seçemedi.
İşte bu püf noktasını; yani HSK seçiminde Mehmet Yılmaz örneğini bugüne kadar kendi benliğimden sakladım ki ne yazdım ne de televizyonlarda söyledim.
Sonuç olarak hukuken demem o ki;
- Erdoğan, Erdoğan'ın 3. kez aday olma şansını yok etti.
Çünkü Cumhurbaşkanı da Anayasanın 101. maddesine göre "Cumhurbaşkanı en fazla 2 kez seçilebilir" hükmü var.
Ama "önceki dönemler sayılmaz" diye hüküm 16 Nisan Anayasa değişikliğinde bence unutuldu ve konulmadı.
* Bahçeli çok üzülecek
Erdoğan elbette üzülecek ama adaylığını açıklamadığı için aslında üzülmesine de gerek kalmayacak.
Ama Cumhur İttifakı'nın eş başkanı Devlet Bahçeli bu yazımı okuyunca elbette çok üzülecek.
Erdoğan'ın 3. kez Cumhurbaşkanı olabilme masalı da böylece sona erdi.
Yarın: Erdoğan kimi Cumhurbaşkanı adayı yapar?