ABD’li ünlü Türk Dr. Mehmet Öz, 30 Kasım’da Pennsylvania eyaleti Senatörlüğü için Cumhuriyetçi Parti’den aday adaylığını açıkladı. Dr. Öz, yaz aylarında yapılacak Cumhuriyetçi adaylık önseçimlerinde parti seçmenlerinin, 2022 Kasım ayında yapılacak olan genel seçimlerde ise halkın desteğini alırsa Pennsylvania Senatörü seçilecek. Bu durumda Öz, ABD tarihinin ilk Türk kökenli senatörü ve Kongre üyesi olarak tarihe geçecek.
Dr. Öz’ün adaylığı, ilk günden itibaren Türkiye’de geniş kitlelerin ilgisini çekiyor. Öz’ün konuşmaları Türkçe’ye çevriliyor, kampanya faaliyetleri sosyal medyada paylaşılıyor. Ana akım medyanın neredeyse tamamı Öz’ün adaylığıyla ilgili gelişmeleri anlık bir şekilde takip etmeye çalışıyor, haberleştiriyor. Özellikle Dr. Öz’ün 3 Aralık Cuma günü FoxNews’te Sean Hannity’ye verdiği söyleşi Türkler arasında büyük ilgi uyandırdı. Öz’ün pandemi kısıtlamalarının rasyonelliğini, aşı zorunluğunun otoriterliğini eleştirdiği ve kendisini özgürlüğe, serbest piyasaya ve kapitalizme inanan biri olarak tanımladığı konuşması liberal Türk gençleri tarafından ilgiyle paylaşıldı.
Türk kimliği nedeniyle ülkemizde büyük ilgi uyandıran Dr. Öz, en azından kampanya sürecinde aynı ilgi ve alakayı Türkiye için pek de göstermiyor. Dr. Öz’ün adaylık videosunda, kampanya sitesinde ve içeriklerinde Türk kökeni hakkında bir açıklama yer almıyor. Öz adaylığını açıkladığı videosunda anne ve babasının göçmen olduğunu belirtmesine rağmen hangi ülkeden geldiklerini açıkça söylemiyor.
Dr. Öz, ‘‘Oz Show’’ televizyon programı ile ABD’de şöhret olma sürecinde Türk kimliğini saklayan, gelebilecek olumsuz tepkilerden çekinen bir isim hiç olmadı. Dr. Öz, pandemi sürecinde katıldığı televizyon programlarında Türk usulü el yıkamayı tavsiye etti, TikTok kanalında özellikle Türkiye ziyaretleri sırasında geniş kitlelere Türkçe kelimeler öğrettiği içerikler yayınladı, Türkiye ziyaretlerini paylaşarak turistik bölgelere ilgi çekmeye çalıştı. Dr. Öz, Türkiye’deki birçok siyasetçiyle temas halinde bulundu, ayrıca Hürriyet gazetesinde de haftalık köşe yazısı yazdı. Öz’ün Hürriyet’teki en son yazısı 28 Kasım 2021, yani adaylığını açıklamadan sadece iki gün önce çıktı. Öz ayrıca birçok Türk-Amerikan derneğinin etkinliğine de katıldı, Türkiye’nin tanıtımına katkı vermeye çalıştı.
Türk kimliğini sıklıkla ekranda vurgulayan Öz, senatör adaylığı ile birlikte bu vurguyu perde arkasına itti. Halbuki son yıllarda Cumhuriyetçi Parti’de beyaz ve Hristiyan olmayan adaylar, göçmen ve dini kimliklerini özellikle vurgulayarak farklı seçmen gruplarına, Cumhuriyetçilerin geleneksel olarak oy alamadığı kimliklere ulaşabileceklerini belirtiyor ve böylece daha merkez bir aday görünümü çiziyordu. Hala partide etkin bir güç olan Trump, beyaz olmayan, azınlık kimliklere mensup adayların partide önplana çıkması özel bir çaba harcıyor, bu adaylara aktif destek veriyor. Bu nedenle Öz’ün normal koşullarda Türk ve Müslüman kimliğini vurgulaması oldukça olası bir durum olabilirdi, fakat Öz’ün Türk kimliğini vurgulamamasının, kampanyada açıkça belirtmemesinin birçok olası sebebi var.
Öncelikle ABD’de Türkiye algısı oldukça olumsuz. Hem Demokratlar hem Cumhuriyetçiler nezdinde, Türkiye çok sert bir şekilde eleştiriliyor, neredeyse hiçbir konuda anlaşamayan farklı görüşteki insanlar Türkiye eleştirisi üzerinde uzlaşabiliyor. Öz’ün adaylığının kulislerde konuşulduğu günlerde, ana akım ABD medya organları Öz’ün Cumhurbaşkanı Erdoğan ile resimlerini, Türk ordusunda asker olarak görev yaptığını, Fetullah Gülen’in Türkiye’ye iadesi konusunda Senato ve Beyaz Saray’ı ikna etmeye çalışacağını, Türkiye’nin argümanlarını başkent DC’de dile getireceğini aktif bir şekilde irdeledi. Medyadaki bu tür haberler, Türkiye’ye olumsuz bakan seçmenlerin, grupların Öz’e karşı pozisyon almasını amaçlıyordu.
Buna ek olarak, Dr. Öz, büyük ihtimalle yabancı düşmanlığı, Müslümanlara karşı önyargısı yüksek, milliyetçi duyguları yoğun Cumhuriyetçi seçmen tabanından tepki almamak, Türkiye’ye karşı olumsuz duygu besleyen müesses nizam Cumhuriyetçi ve Demokrat kanaat önderlerinin ekstra olumsuz içeriklerinin konusu olmamak için Türk kimliği ve Türkiye bağını kampanyasında vurgulamamayı tercih etti.
Dr. Öz her ne kadar kampanya boyunca Türk kimliğini vurgulamasa, bir nevi seçim süresince unutturmaya çalışsa da Türk olduğunu unutturmak istemeyenler, hatırlatanlar vardı. ABD’li Ermenilerin siyasi argümanlarını ve tezlerini Kongre’de dile getiren, Kongre üyelerini ikna etmek, yasa önermesini sağlamak için çalışan ABD’li Ermeni lobisi ANCA, negatif kampanyasına Öz’ün adaylığını açıkladığı ilk günden itibaren başladı. Ermeni lobisi ANCA, içeriklerinde Türk bayrağı ve Dr. Öz’ün resmini kullanarak Öz’ün seçilirse ilk Türk ve ilk Türk ordusunda görev yapmış senatör olacağını belirtti.
ANCA ayrıca Öz’ün adaylığının Türk sosyal medya kullanıcıları arasında coşkuyla karşılandığını, Öz’ün hem Türkiye hem ABD vatandaşı olduğunu da içeriklerinde vurguladı. Dr. Öz’ün Ermeni meselesi, 1915 tartışmalarına dair bir açıklaması veya kamuya deklare ettiği bir görüşü yok. Hatta ABD medyasında Dr. Öz’ün 2014 yılında Türkiye’nin 1915 tezlerini ABD’de yaymak için lobi kampanyasında görev alacağı iddiası üzerine, Öz’ün sözcüsü bu iddiaları yalanlamış ve Öz’ün bu tür faaliyetlerde yer alma gibi bir planının olmadığını belirtmişti.
ANCA’nın Öz’ü herhangi bir görüşü, ideolojisi veya tutumu nedeniyle değil, sadece ama sadece Türk olması nedeniyle hedef göstermesi ve Türklere karşı olumsuz duyguları kullanarak seçilmesini engellemeye çalışması özellikle Türk sosyal medya kullanıcıları arasında büyük bir tepki uyandırdı. Dr. Öz ise herhangi bir açıklama yapmadı. Pennsylvania, ABD’li Ermenilerin güçlü olduğu bir eyalet değil, bu nedenle ANCA’nın negatif kampanyasının seçmen üzerinde bir etkisi olmayabilir, fakat özellikle önemli Cumhuriyetçi bağışçıların Öz’e yönelik desteğini engelleme olasılığı az da olsa var.
Kişisel servetini kampanyasında kullanan Dr. Öz’ün medya görünürlüğü oldukça fazla. Neredeyse her gün FoxNews’a çıkıyor, geniş kitlelere sesleniyor. Önemli konumdaki Cumhuriyetçiler ve Trump’ın da Öz’ün adaylığından memun olduğu kulislerde konuşuluyor. Öz, her ne kadar Pennsylvania eyaletinde doğup büyümediği için tepki çekse de tanınırlığı ve başarılı kampanya ekibi nedeniyle seçilme şansı oldukça yüksek biri olarak değerlendiriliyor. Anketlerde şu anda önde gözüken Öz’ün Trump’ın desteğini alması durumunda önseçimi kazanıp resmen Cumhuriyetçi Parti’nin senatör adayı seçilmesi pek de uzak bir olasılık değil.