sabriarpacymm@gmail.com
Mal ve hizmet sunanlar ile bunları alanları alanların fatura bedelinin miktarı veya dönemi konusunda uyuşmazlık yaşadıkları ve bunlara yapacakları itirazlar konusunda bundan önceki yazımda değinmiştim. Bu yazımda ise konunun taraflar arasında dava konusu edilmesi hallerinde ‘’Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Anlaşma Sistemi’’ ile çözülmesi konusundaki katma değer vergisi uygulamaları üzerinde duracağım.
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 2/1-b maddesinde; ‘’Arabuluculuk, sistematik teknikler uygulayarak, görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getiren, onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle çözümlerini kendilerinin üretmesini sağlamak için aralarında iletişim sürecinin kurulmasını gerçekleştiren, tarafların çözüm üretemediklerinin ortaya çıkması hâlinde çözüm önerisi de getirebilen, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin katılımıyla ve ihtiyarî olarak yürütülen uyuşmazlık çözüm yöntemini’ ifade ettiği şeklinde düzenlenmiştir.
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun;
- 17/2’nci maddesinde, arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların anlaştıkları, anlaşamadıkları veya arabuluculuk faaliyetinin nasıl sonuçlandığı bir tutanak ile belgelendirileceği,
- Arabulucu tarafından düzenlenecek bu belge, arabulucu, taraflar, kanuni temsilcileri veya avukatlarınca imzalanacağı,
- Belge tarafların, kanuni temsilcileri veya avukatlarınca imzalanmazsa, sebebi belirtilmek suretiyle sadece arabulucu tarafından imzalanacağı,
- 18/1’nci maddesinde, arabuluculuk faaliyeti sonunda varılan anlaşmanın kapsamı taraflarca belirleneceği,
- Anlaşma belgesi düzenlenmesi halinde bu belge taraflar ve arabulucu tarafından imzalanacağı,
- Taraflar, avukatları ve arabulucunun birlikte imzaladıkları anlaşma belgesi, icra edilebilirlik şerhi aranmaksızın ilam niteliğinde belge sayılacağı,
- Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılması halinde, üzerinde anlaşılan hususlar hakkında taraflarca dava açılamayacağı,
Düzenlemeleri yapılmıştır.
Bu düzenlemeler göre; taraflar ve avukatları ile arabulucunun birlikte imzaladıkları anlaşma belgesi ilam niteliğinde belge sayıldığından, bahse konu sistem dahilinde varılan anlaşma sonucunda vazgeçilen (feragat edilen) kısım belirtilmiş olmaktadır.
Arabuluculuk faaliyeti ile iştigal edenlerin dava şartı olan arabuluculuk faaliyetinizden dolayı zorunlu arabuluculuk hizmetinden Cumhuriyet Başsavcılıklarınca düzenlenecek faturalarda katma değer vergisi tevkifatı uygulanıp uygulanmayacağı Katma Değer Vergisi Kanunu ve düzenlemelerinde aşağıdaki gibi uygulanmaktadır.
KDV Kanunu’nun;
- 1/1 inci maddesinde, Türkiye'de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesindeki teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu,
- 9 uncu maddesinde, mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, iş yerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabileceği,
Düzenlemeleri yapılmıştır.
Arabuluculuk işlemleri ile ilgili olarak Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nin I/C-2.1.3 bölümünde geniş açıklamalar yapılmıştır. Buna göre anılan tebliğin;
- (I/C-2.1.3.2.13.) bölümünde; "KDV mükellefleri tarafından, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’na ekli cetveller kapsamındaki idare, kurum ve kuruluşlara ifa edilen ve yukarıda belirtilmeyen diğer bütün hizmet ifalarında söz konusu idare, kurum ve kuruluşlar tarafından (5/10) oranında katma değer vergisi tevkifatı uygulanacağı,
- (I/C-2.1.3.4.1.) bölümünde, "…Kısmi tevkifat uygulaması kapsamına giren her bir işlemin KDV dahil bedeli 1.000 TL'yi aşan hesaplanan katma değer vergisinin tamamı üzerinden tevkifat yapılacağı,
Açıklamalarına yer verilmiştir.
Buna göre; 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu kapsamında verilen arabuluculuk hizmetine ilişkin bedelin katma değer vergisi dahil 1.000 TL'yi aşması durumunda, 5018 sayılı Kanuna ekli cetveller kapsamındaki idare, kurum ve kuruluşlar tarafından, bu işlemde ilgili ödemede bulunacak Cumhuriyet Savcılıkları tarafından arabulucuya yapılacak ücret üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin (5/10) oranında tevkifat yapmaları gerekmektedir.