Yazıma başlamadan önce, İzmir’de meydana gelen depremde yaşamını yitirenlere allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar diliyorum. İzmir’imizin başı sağ olsun. Umarım bu deprem rant hırsının nelere yol açabileceğini sorumlulara daha net olarak göstermiştir. Bu acıları bir daha yaşamamak için kentimize sahip çıkmak ve rant peşinde koşanlara ulusça karşı durmak zorundayız. Aksi halde daha büyük acılar bizi beklemektedir.
Grip mevsiminin başladığı bu mevsimde aklımıza takılan sorulardan belki de en önemlisi Covid-19 ile gribi nasıl ayırt edeceğimizdir. Bu konuyu sizlere kısaca açıklamak istiyorum:
İnfluenza (Grip) ve COVID-19, bulaşıcı solunum hastalıklarıdır, ancak farklı virüslerden kaynaklanır. COVID-19, yeni bir koronavirüs (SARS-CoV-2 olarak adlandırılır) enfeksiyonundan kaynaklanır. Grip ise; çeşitli grip virüslerinin neden olduğu enfeksiyondan kaynaklanır . Grip ve COVID-19'un ateş, öksürük, boğaz ağrısı gibi bazı semptomları benzer olduğu için, teşhisi doğrulamaya yardımcı olmak için test yapılması gerekebilir.
Grip ve COVID-19 arasında bazı temel farklılıklar vardır. COVID-19 gripten daha kolay yayılır ve bazı insanlarda daha ciddi hastalıklara neden olur. İnsanlarda semptomlar çok daha uzun sürebilir ve daha uzun süre hastalık bulaştırabilir. Bir diğer önemli fark ise gripten korunmak için bir aşı olmasıdır. Şu anda COVID-19'u önleyecek bir aşı bulunmamaktadır. Bu nedenle enfeksiyonu önlemenin en iyi yolu virüse maruz kalmamak için maske takmak, sosyal mesafeye uymak ve elleri yıkamaktır.
Grip; burun, boğaz ve bazen akciğerleri etkileyen grip virüslerinin neden olduğu bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır. Hafif yada şiddetli hastalığa hatta bazen ölüme bile neden olabilir. Gribi önlemenin en iyi yolu her yıl grip aşısı yaptırmaktır.
Grip, soğuk algınlığından farklıdır. Grip genellikle aniden gelir. Grip olan kişiler genellikle bu semptomların bir kısmını veya tamamını hissederler:
· ateş * veya ateşsiz / titreme hissi
· öksürük
· boğaz ağrısı
· burun akıntısı veya tıkalı burun
· kas veya vücut ağrıları
· baş ağrısı
· yorgunluk
· Bazı kişilerde kusma ve ishal olabilir, ancak bu çocuklarda yetişkinlerden daha yaygındır.
Grip virüslerinin çoğunlukla grip olan insanlar öksürdüğünde, hapşırdığında veya konuştuğunda oluşan küçük damlacıklar yoluyla yayıldığı bilinmektedir. Bu damlacıklar yakınlardaki insanların ağızlarına veya burunlarına yapışabilir. Daha az sıklıkla, bir kişi üzerinde grip virüsü bulunan bir yüzeye veya nesneye dokunarak ve ardından kendi ağzına, burnuna veya muhtemelen gözlerine dokunarak grip olabilir.
Çocukların gripten hastalanma olasılığının, 65 yaş ve üstü kişilerin gripten hasta olma olasılığından 2 kat daha yüksek olduğu bulunmuştur. Grip görülme oranı; 0-17 yaş arası çocuklarda: % 9.3, 18-64 yaş arası yetişkinlerde: % 8.8 ve 65 yaş ve üstü yetişkinlerde % 3.9’dur.
Hasta olduğunuzu bilmeden önce veya hastayken başka birine grip bulaştırabilirsiniz.
· Grip olan kişiler, hastalıklarının başlamasından sonraki ilk 3-4 gün içinde en bulaşıcıdır. (Covid-19’da: 2-14 gün)
· Sağlıklı olan bazı yetişkinler, semptomların gelişmesinden 1 gün öncesinden hastalığın 5 ila 7 gün sonrasına kadar başkalarına bulaşabilir. ( Covid-19’da 14 güne kadar bulaştırabilir)
· Bazı insanlar, özellikle küçük çocuklar ve zayıflamış bağışıklık sistemi olan kişiler, başkalarına daha da uzun süre bulaşabilir.
Bir kişinin gribe maruz kaldığı ve enfekte olduğu zamandan, semptomların başladığı ana kadar geçen süre yaklaşık 2 gündür. Ancak bu süre yaklaşık 1 ila 4 gün arasında değişebilir.
Grip komplikasyonları arasında bakteriyel pnömoni, kulak enfeksiyonları, sinüs enfeksiyonları ve kalp yetmezliği, astım veya diyabet gibi kronik hastalıkların kötüleşmesi yer alabilir.
Herkes grip olabilir (sağlıklı insanlar bile) ve griple ilgili ciddi sorunlar her yaşta ortaya çıkabilir, ancak bazı insanlar hastalanırlarsa griple ilişkili ciddi komplikasyonlara yakalanma riski yüksektir . Bu, 65 yaş ve üzeri kişileri, belirli kronik tıbbi sorunları olan (astım, diyabet veya kalp hastalığı gibi) her yaştaki kişileri, hamile kadınları ve 5 yaşından küçük çocukları içerir.
Gripten korunmanın ilk ve en önemli adımı her yıl grip aşısı yaptırmaktır. Grip aşısının, griple ilgili hastalıkları ve hastaneye yatış ve hatta ölümle sonuçlanabilecek ciddi grip komplikasyonları riskini azalttığı gösterilmiştir. Ayrıca günlük önleyici eylemleri (hasta olan insanlardan uzak durma, öksürük ve hapşırıkları örtme ve sık sık el yıkama) önerilmektedir.
Gribi diğer viral veya bakteriyel solunum hastalıklarından yalnızca semptomlara göre ayırt etmek çok zordur. Gribi teşhis etmek için mevcut testler vardır.
İnfluenza A veya B taşıyıp taşımadığınızı belirlemek; doktorunuzun hızlıca tedavinize karar vermesine yardımcı olmak; ve gribin çevrenizden kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirlemeye yardımcı olmak amacıyla bu test yapılır.
Parasetamol grubu ağrı kesiciler ve antiviral ilaçlar tedavi grip tedavisinde kullanılabilir.
Aynı anda grip ve COVID-19 olunabilir mi?
Evet. Aynı anda grip ve diğer solunum yolu hastalıkları ve COVID-19'a sahip olmak mümkündür. Grip ve COVID-19'un bazı semptomları benzerdir ve yalnızca semptomlara dayanarak aralarındaki farkı anlamak zordur. Testler, grip veya COVID-19 hastası olup olmadığınızı belirlemeye yardımcı olabilir.
Sağlıklı günler dilerim.