Kamu alacaklarının yeniden yapılandırılması ile ilgili yasal düzenleme bir kez daha yasallaştı. Birçok insan ‘’AKP döneminin bu kaçıncı yapılandırması’’ diye kendi kendine sormaktadır. Bu yasal düzenlemenin asıl amacı ‘’har vurup harman savrulan’’ kötü ekonomik yapının ihtiyaç duyduğu kamu finansmanı ihtiyacıdır. Kamu borçlusu ise, kötü ekonomik yapı nedeniyle içine düştüğü borcunu ödememe sıkıntısı ihtiyacıdır. Yani asıl amaç hükümetin paraya ihtiyacı olduğudur.
Yapılandırma düzenlemesi, 17.11.2020 tarih ve 31307 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ‘’ Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında 7256 sayılı Kanun ile aşağıdaki konularda düzenleme yapılmaktadır.
Yasa düzenlemesi ile ödeme güçlüğü içinde bulunan mükelleflerin;
• Vergi idaresi, gümrük idaresi, belediye ve il özel idarelerince tahsil edilen ve mükelleflerin ödeme güçlüğü içinde bulunması nedeniyle ödeyemedikleri bütün vergiler bunlara bağlı cezalar ve usul işlemlerinden kaynaklanan cezalar, gecikme zam ve faizleri,
• Sosyal Güvenlik Kurumu’na Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödenen sigorta ve Bağ-Kur primleri ve bunlara ilişkin ceza ve gecikme zamları,
• TOBB, TESK, Barolar Birliği, TÜRMOB ve İhracatçı Birlikleri gibi meslek örgütlerine ödenmesi gereken aidat ve sair alacaklar ile bunlara yürütülen faizler,
• Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Mazbut Vakıflara ve Kalkınma Ajanslarına ödenmesi gereken borçlar ve bunların zam ve cezaları,
• Türk Standartları Enstitüsü’ne ödenecek borçlar ve bağlı zam ve cezaları,
• Kredi Yurtlar Kurumu’na alınan öğrenci kredi borçları ve gecikme faizleri,
• Askerlik, yerel ve genel seçim ve nüfus para cezaları,
• Karayolları Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ve Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Taşıma Kanunu cezaları,
• Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun uyarınca kesilen cezalar.
• Yapılandırma için 31 Ağustos 2020 tarihinden önceki dönem kamu borçları bulunan;
• Beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamları ile dava hakkından vazgeçmek için başvuruda bulunacak mükellefler ve
• Bir vergi aslına bağlı olmayan yani defter, belge, bilgi ve benzeri usule ilişkin işlemler nedeniyle kesilecek cezalar için bulunacak mükellefler,
31 Aralık 2020 tarihine kadar yapılandırma isteminde bulunacaklar.
Bir vergi aslına bağlı olmayan yani defter, belge, bilgi ve benzeri usule ilişkin işlemler nedeniyle kesilecek cezalar için yapılandırmada bulunacak mükellefler 31 Ağustos 2020 tarihinden önce yapılan tespitlere dayalı kesilen cezalardır için yapılandırma isteminde bulunabilecekler.
Hazine ve Maliye Bakanlığına, Ticaret Bakanlığına, il özel idarelerine, belediyelere ve Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarının (YİKOB)'lara bağlı tahsil dairelerine ödenecek borçların ilk taksit ödeme süresi 31 Ocak 2021 tarihi olarak belirlenmiştir.
Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı tahsil dairelerine ödenecek pirim ve bağlı ceza ve zamlarının ilk taksitinin ödeme süresi ise 28 Şubat 2021 tarihidir.
Yasal düzenlemeye göre; taksit ödeme süresi ve sayısı; peşin ya da 2’şer aylık dönemler halinde en çok 18 taksitte ödenecektir. Taksitlerin başlama tarihleri;
• Hazine ve Maliye Bakanlığına, Ticaret Bakanlığına, il özel idarelerine, belediyelere ve YİKOB’lara bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksitini 31/1/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil),
• Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ise ilk taksitini 28/2/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil), ödeyecekler.
İzleyen taksitlerini ise bu tarihleri izleyen ikişer aylık dönemler hâlinde azami on sekiz eşit taksitte ödemeleri, gerekir.
Yapılandırma isteminde vergi aslı dahil olarak hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi halinde katsayı uygulanmayacaktır. Buna göre;
• Gecikme zammı, gecikme faizi ve benzeri fer’i alacaklar yerine Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların %90’nından,
• İdari para cezalarında %25’inden,
• Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması hâlinde fer’i alacak yerine (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan %50’sinden vazgeçilir.
Hesaplanan tutarların tamamının ilk iki taksit ödeme süresi içinde ödenmesi hâlinde de katsayı uygulanmayacak ancak;
• Gecikme zammı, gecikme faizi ve benzeri fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarlar üzerinden %50,
• İdari para cezalarında %12,5
• Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması hâlinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan %25,
Oranlarında indirim yapılacaktır.
Hesaplanan tutarların taksitle ödenmek istenmesi hâlinde, ilgili maddelerde yer alan hükümler saklı kalmak şartıyla borçluların başvuru sırasında altı, dokuz, on iki veya on sekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri gerekmektedir.
Yukarıdaki şekilde tespit edilen tutarların taksitle ödenmek istenmesi halinde aşağıda seçilen taksit sürelerine karşılarında gösterilen kat sayı oranları uygulanmak üzere aylık ödeyecekleri taksit miktarları hesaplanacaktır.
• Altı eşit taksit için (1,045),
• Dokuz eşit taksit için (1,083),
• On iki eşit taksit için (1,105),
• On sekiz eşit taksit için (1,15),
Kat sayısı ile çarpılacak ve bulunan tutar, taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler hâlinde ödenecektir.
Borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilecektir.
Buna karşın seçilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması hâlinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilecektir.
Diğer önemli ve dikkat edilmesi gereken özellik ise; ilk iki taksitin süresinde tam ödenmemesi ya da süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen diğer taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde bu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilecektir.
Bu konu ile açıklayıcı tebliğ ve belki de tebliğler yayınlanacaktır. Dileğim kamunun ihtiyaç duyduğu iç finansmanı; mükelleflerin de ödeme güçlüğü içinde bulunduğu vergilerini daha rahat ödemeleridir.