Her yıl milyonlarca insanın ölümüne yol açan bulaşıcı hastalıklar için en önemli koruma yolu aşıdır. Yapılan araştırmalar 5 yaş altı 2.5 milyon çocuğun ölümünü engellemiştir. Tüm çocuklar aşılanabilseydi engellenen ölüm sayısı 4.5 milyona ulaşabilirdi.
Covid-19 aşısı olmak istemeyenler sadece kendilerini değil, diğer insanları da riske atmaktadır. Bu nedenle ne olursa olsun yakınlarımızı bu aşı konusunda ikna etmek için çaba harcamalıyız. Eğer aşı karşıtlığı toplumda yayılırsa aşağıda sayacağımız hastalıkların da önlenmesi imkansız olacaktır. Unutmayalım sağlıklı çocuklar toplumun temelidir ve bunu aşı ile sağlamak mümkündür. Koronavirüs için de aynı şey geçerlidir. Eğer bu hastalıktan toplumu kurtarmak istiyorsak tümü vatandaşların aşılanması gerekir.
Şimdi sizlere aşı ile korunduğumuz bulaşıcı hastalıkların kısa bir özetini vermek istiyorum. Toplum sağlığının aşı ile nasıl korunduğunu ve sakatlıkların önüne nasıl geçildiği daha iyi anlaşılabilir.
Boğmaca, tüm dünyada yaygın görülen ve 3-4 yılda bir salgınlara yol açan, çok bulaşıcı özellikte bir solunum yolu hastalığıdır. Belirli bir coğrafi lokasyonda görülmez ve tüm dünyada yaygındır. Mevsimsel bulaş özelliği yoktur ancak sonbahar aylarında daha yaygın görülür. Boğmacanın nedeni, bu hastalığa neden olan bir bakteridir. İnsanlardan bulaşır ve boğaza yerleşir.
Genellikle 15 yaşından küçük çocuklarda görülen, bacaklarda ve daha az oranda kollarda felce neden olan bulaşıcı bir hastalıktır. Çocuk felci hastalığının nedeni bir virüstür. Hastalık, sindirim sistemi yoluyla bulaşır. Çocuk felci hastalığı hafif ateşe, kas ağrılarına, baş ağrısına, bulantıya, kusmaya, ense ve sırtta sertliğe neden olur. Bu hastalıkta tipik olarak felç görülür ve geri dönüşü yoktur.
Difterinin en sık tuttuğu bölge yutak ve bademciklerdir. Difterinin nedeni Corynebacterium diphtheriae adlı mikroorganizmanın boğaz, burun, göz ve deriye yerleşmesidir. Hasta kişilerin konuşurken, öksürürken veya hapşırırken oluşturduğu damlacıklar ile doğrudan veya eşyalar yoluyla bulaşan difteriye yakalanan bazı kişiler, solunum yollarında bu hastalık etkenini herhangi bir belirti göstermeden taşıyabilirler. Her yaştan birey difteri hastalığına yakalanabilir.
Hib bakterisi; menenjit (beyin ve omuriliği saran zarın iltihabı), kan zehirlenmesi, (sepsis), zatürre, eklem iltihabı, kalp zarı iltihabı, deri ve derinin altında yer alan yumuşak dokuların iltihabı, kemik iltihabı, sinüzit, otite (orta kulak iltihabı) gibi birçok farklı ve ciddi hatta ölüme yol açabilen hastalıklara neden olabilir. Hib bakterisi solunum yoluyla alınır ve burun ve boğazında Hib bakterisi bulunan kişilerin öksürme ve hapşırmasıyla yayılır.
Kabakulak virüsünün neden olduğu bulaşıcı bir hastalık olan Kabakulak belirtileri hafif ateş, tükürük bezlerinde ve lenf bezlerinde şişme, baş ağrısı, kas ağrısı, yorgunluk ve iştahsızlık şeklinde görülür. Virüsü alanların yaklaşık %30’unda hiç bulgu gelişmez ve bu kişiler etraflarına virüsü saçarak diğer kişilerin hastalanmalarına neden olur. Damlacık ve eşyalara bulaşma yoluyla yayılan Kabakulak virüsü, hastalanan kişilerin tükürük bezlerinin şişmesinden önceki ve sonraki 5 gün boyunca bulaşıcıdır.
Çocuklarda sıklıkla hafif geçirilen Kızamıkçık enfeksiyonu, kızamıkçık virüsü sebebiyle olur. İnsan kaynaklıdır. Kızamıkçık belirtileri döküntü, hafif ateş, boğaz ağrısı, lenf bezlerinde şişme ve burun akıntısı olarak aktarılır. Hafif belirtilerle seyredebilir ancak bu sebeple etrafa hızla ve kolayca bulaştırma ihtimali artar. Yetişkinlerde kızamıkçık hastalığı sırasında eklem iltihabına bağlı olarak eklem ağrıları görülebilir.
Pnömokok bakterisinin neden olduğu hastalıklar kulak iltihabı ve sinüzit olabileceği gibi zatüree, menenjit ve kan zehirlenmesi şeklinde seyredebilir. 5 yaşından küçük çocuklardaki bakterilerle ortaya çıkan menenjitin(beyin ve omuriliği saran zarın iltihabı) en sık nedeni pnömokok bakterisidir. Ortaya çıkan hastalığa göre vücudun farklı yerlerinde etki gösterir. Boğazında bu bakterinin bulunduğu kişilerin öksürme ve hapşırması yoluyla havada asılı damlacıklar, ayrıca temaslı yüzeyler yoluyla hastalık görülmeyen kişiler bile bu bakteriyi bulaştırabilir.
Varisella zoster virüsünün (VZV) neden olduğu Suçiçeği hastalığı, genellikle erken çocukluk döneminde geçirilen, bulaşıcılığı yüksek bir hastalıktır. Ateşle birlikte yaygın ve kaşıntılı, içi sıvı dolu döküntülerle karakterizedir.
Clostridium tetani denilen bakteri sebebiyle gelişen bir enfeksiyon olan Tetanos, doğada toz, toprak, gübre dahil her yerde bulunur. Clostridium tetani, oksijensiz ortamda özellikle nemli ve ılık topraklarda, tozlarda ve gübrelerde yıllarca canlı kalabilen, insan ve hayvanların sindirim sistemlerinde de yaşayabilen bir bakteridir. Kesiklerden, kirlenmiş yaralardan, yenidoğanlarda göbek kordonundan bulaşır.
Mycobacterium tuberculosis adlı basilin neden olduğu Tüberküloz (Verem) hastalığı hava yoluyla bulaşır. Tedavisi, ilaçları ve takibi ücretsiz olan Verem hastalığı önemli bir halk sağlığı sorunudur. Özellikle akciğer ve gırtlak veremi olan hastalar daha fazla bulaştırıcıdır.
Hepatit A virüsünün bulaşması sonucu ortaya çıkan bir karaciğer enfeksiyonu olan Hepatit A hastalığı, çoğunlukla dışkı ile kirlenmiş, hastalık etkeni içeren su ve gıda tüketiminden kaynaklanır. Kötü hijyenik şartlar hastalığın bulaşmasında etkendir.
Hepatit B hastalığı, Hepatit B virüsünün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Kontrol edilmemiş kan nakli ya da ürünlerinin kullanımı, sterilize edilmemiş tıbbi aletler, dövme ya da takıların kullanımı, traş bıçağı ve diş fırçası gibi eşyaların paylaşılması ile bulaşmasının yanı sıra anneden bebeğe de doğum sırasında geçebilir.
Koronavirüsten korunmak ve sevdiklerinizi de korumak için lütfen aşınızı yaptırın. Aşıya ulaşamıyorsanız her türlü yolu deneyin. Aşı karşıtlarına ve bu konuda yapılan yayınlara kanmayın. Bu yayınların hiç biri bilimsel bir çalışmanın ürünü değildir. Unutmayın gelişmiş ülkeler aşı sayesinde bu hastalığı yeniyorlar..
Aşılanmazsanız bedelini tüm toplum ödeyecektir.
Umarım vaat edilen aşılar ülkemize gelir ve bizler aşılanabiliriz.
Sağlıklı günler dilerim.
Sorulanız için:
Instagram: dr.bayramyildiz