Bugün analarımızın, bacılarımızın eş ve çocuklarımızın günü. Yani ‘’Dünya Emekçi Kadınlar Günü.’’ Kadınlar bugün eylemleri ile hakları konusunda farkındalık yaratıyorlar. Uyarılarda bulunuyorlar. Birleşmiş Milletler Örgütü tarafından da ‘ ’ kadın hakları, uluslararası barış günü" olarak kutlanan bugün hakkında bir bilgi tazelemesi yaparak başlayalım.
DÜNYA KADINLAR GÜNÜNE NASIL GELİNDİ?
Dünya kadınlar günü de diğer önemli günlerde olduğu gibi bir hak arama savaşımından kaynaklanıyor. Kadınların erkeklerle eşit haklara sahip olma mücadelesi ile başlar.
8 Mart 1857 yılında Amerika'nın New York kentinde tekstil sektöründe çalışan yüzlerce kadının işçi; düşük ücret, uzun çalışma saatleri ve insanlık dışı çalışma koşullarını protesto etmek için greve başladılar.
Bu grev sırasında işçilerin fabrika önünde kurdukları barikatlarda yangın çıktı. Çıkan yangında kaçamayan çoğu kadın olan 129 can yanarak öldü.
CLARA ZETKİN VE ROSA LUXEMBURG ÖNCÜLÜK EDİYOR
Bu olaylardan tam 52 yıl sonra 1910 yılındaDanimarka'nın Kopenhag kentinde düzenlenen II. Sosyalist Enternasyonal'e bağlı Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı'nda Almanya Sosyal Demokrat Partisi delegeleri Clara Zetkin , Kate Duncker, Rosa Luxemburg ve arkadaşları bundan böyle her yıl bir "Kadınlar Günü" düzenlenmesi önerisini getirdi ve öneri oybirliğiyle kabul edildi.
RUS ÇARI’NI DEVİRDİLER
İlk uluslararası etkinlikler ise 1911'de, Avusturya, Danimarka, Almanya ve İsviçre'de düzenlendi.
Birinci Dünya Savaşı sırasında, 1917'de Rus emekçi kadınlar "Ekmek ve barış istiyoruz" sloganlarıyla sokaklara çıkmıştı.
Eylemlerden dördüncü gününde Rus Çarı tahttan indirildi. Kurulan geçici hükümet ise kadınlara seçme hakkı tanıdı.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KABUL EDİYOR
1975 yılı ‘’Uluslararası Kadınlar Yılı’’ olarak kutlandı. Etkinlik ve tanıtımlar yapıldı.
2 yıl sonra yani 1977 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 8 Mart’ı "Kadın Hakları, Uluslararası Barış Günü" olarak kabul etti.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’ nun gerekçesi; ‘’dünya barışının korunması, sosyal gelişim ve temel insan haklarının kullanılması için kadınların da eşitlik ve kendilerini geliştirmelerine olanak sağlama gereksinimi idi. Kadınlara eşit hakların verilmesinin dünya barışını güçlendireceği’’ şeklindeydi.
DÜNYA ERKEKLER GÜNÜ DE VAR AMA…
Erkekler günü de var! Vardır ama yaygın değildir. ‘’19 Kasım Dünya Erkekler Günü’’ olarak 1990’dan beri kutlanıyormuş. Ben yeni duydum. Bütün dinlerin inançların üstünlük tanıdığı erkek egemen bir evrende ‘’erkekler günü’’ biraz anlamsız geliyor. Evren diyorum çünkü doğa da öyle!
TÜRKİYE’DEKİ UYGULAMA
1975 yılından başlayarak 1980 Darbesine kadar çok belirgin olmamakla birlikte sol sosyalist örgütler tarafından 4 yıl boyunca sokaklarda ve salonlarda kutlandı.
12 Eylül 1980 Darbesi ' nden sonra tekrar askeri cuntası yönetimi tarafından dört yıl süreyle hiçbir kutlama yapılmasına izin verilmedi.
Demokratik hakların kısmen kullanılmaya başlandığı 1984 tarihinden itibaren Ülkemizde kutlanmaya devam edildi.
Özellikle kadın hak ihlallerinin ve kadın cinayetlerinin yaygınlaşması bir emek eylemi olan kadınlar gününü bu hak ihlalleri bağlamında etkinlik kazanmaya başladı.
Baskılar kalkmış değil. 2019 yılında polis İstiklal Caddesi'nde toplanan binlerce kadının yürüyüşünü engelledi. Kalabalığın üzerine göz yaşartıcı gaz ve plastik mermilerle müdahale edildi.
Günümüzde tarihinden ve bağlamından farklı olarak kadınlara bahşedilen bir gün kutlanıyormuş gibi hediyeleşme şekline dönüştürülmesi geçmişte yaşanan trajediye de uygun düşmemektedir.
Hatta ‘’hediyeleşmek suretiyle tüketim pazarlama eylem ve yöntemi’’ haline getirilmesi ise mücadelenin tarihsel anlamını da yitirmektedir.
129 kadın 1857 yılında çiçek istedikleri için ölmediler! Ekmek için, eşitlik ve hak için öldüler!
Bütün Dünya kadınlarının ‘’Dünya Emekçi Kadınlar Günü’’ kutlu olsun.
1910 yılında Kopenhag'da toplanan Uluslararası Emekçi Kadınlar Konferansı'nda Dünya Kadınlar Günü fikrini önerdi. Konferansa 17 farklı ülkeden katılan 100 kadın, Zetkin'in önerisini oybirliğiyle kabul etti.
İlk uluslararası etkinlikler ise 1911'de, Avusturya, Danimarka, Almanya ve İsviçre'de düzenlendi. Dünya Kadınlar Günü'nün 100. yıldönümü de büyük organizasyonlarla kutlanmıştı.
Bugün ise Dünya Kadınlar Günü'nün 106. yıldönümü. Dünya Kadınlar Günü'nün resmiyet kazanması için ise on yıllar geçmesi gerekti.
1975'te Birleşmiş Milletler Dünya Kadınlar Günü'nü kabul etti ve her yıl için özel bir tema belirlemeye başladı. 1996'da belirlenen ilk tema 'Geçmişi kutlamak, geleceği planlamak' şeklindeydi. Bu yılın temasıysa "Çalışma hayatını değiştiren kadınlar: 2030'a kadar eşitlik".
BM verilerine göre çalışma yaşındaki kadınların sadece yarısı işgücüne katılıyor.
Dünya Kadınlar Günü'nde, kadınların toplum içerisinde, siyasette ve iş hayatında elde ettiği başarıları kutlanıyor. Ancak aynı zamanda 8 Mart'ın kökleri hâlâ sesini duyuruyor. Kadınlar Günü'nde cinsiyet eşitsizlikleri vurgulanıyor ve protestolar düzenleniyor.
Neden 8 Mart?
Dünya Kadınlar Günü fikrini ortaya atan Clara Zetkin'in aklında belirli bir tarih yoktu.
Birinci Dünya Savaşı sırasında, 1917'de Rus emekçi kadınlar "Ekmek ve barış istiyoruz" sloganlarıyla sokaklara çıkmıştı.
Eylemlerden dördüncü gününde Rus Çarı tahttan indirildi. Kurulan geçici hükümet ise kadınlara seçme hakkı tanıdı.
Rusya'daki kadın eylemlerinin başlangıcı, Jülyen takvimine göre 23 Şubat'tı. Dünya genelinde daha yaygın biçimde kullanılan Miladi (Gregoryen) takvimde bu tarih 8 Mart'a denk geliyordu.
Dünya Erkekler Günü de var mı?
Evet var. 19 Kasım her yıl Dünya Erkekler Günü olarak birçok etkinliğe sahne oluyor. Ancak 19 Kasım BM tarafından resmi kutlama günü olarak tanınmış değil.
1990'lardan bu yana 60'tan fazla ülkede düzenlenen Dünya Erkekler Günü etkinliklerinde odak noktası genellikle erkeklerin ve erkek çocukların sağlığı, cinsiyet eşitliğinin güçlendirilmesi ve olumlu erkek rol modeller oluyor.
2016'nın teması "Erkek intiharlarını durduralım" şeklindeydi.
Pek çok ülkede resmi tatil?
Pek çok ülkede Dünya Kadınlar Günü resmi tatil.
Dünya genelinde çiçek satışlarının 8 Mart ve öncesindeki birkaç günde neredeyse iki kat arttığı belirtiliyor.
Her ne kadar Çin'de çalışan kadınlara yarım iş günü izin verilmesi resmi makamlar tarafından tavsiye edilse de, işverenler bu tavsiyeye pek kulak asmıyorlar.
İtalya'da La Festa della Donna olarak adlandırılan Dünya Kadınlar Günü'nde kadınlara mimoza çiçeği hediye etme geleneği var. Her ne kadar bu geleneğin kökleri tam olarak bilinmese de, 2. Dünya Savaşı'nın bitiminden hemen sonra Roma'da başladığı düşünülüyor.
ABD'de ise Mart ayı "Kadınların Tarihi" olarak kabul ediliyor ve Beyaz Saray, Amerikalı kadınların başarılarını sıralayan bir bildiri yayınlıyor.
xxx
Dünya kadınlar günü de diğer bazı günlerde olduğu gibi hak arama sonunda yapılan gösterilerden eylemcilere yapılan orantısız güç kullanmadan dolayı akan kan sonunda bir kutlanıyor.
Günümüzde 30’u aşkın ülkede kutlanıyor. Kutlamalar işi bırakma şeklinde yapılıyor.
KADINLAR KUTLAMA MI PROTESTODA Mİ BULUNUYORLAR?
Dünya Kadınlar Günü 100 yılı aşkın süredir var. Her yıl gündem farklı. Bu yıl ise 30'u aşkın ülkede kadınlar Dünya Kadınlar Günü'nde iş bırakma eylemleri düzenliyor. Dünya Kadınlar Günü ile ilgili bilmeniz gerekenleri derledik.
Ne zaman başladı?
Dünya Kadınlar Günü'nün kökleri, işçi hakları hareketlerine dayanıyor ve 8 Mart Birleşmiş Milletler tarafından da Dünya Kadınlar Günü olarak kabul ediliyor.
Dünya Bankası: Sadece 6 ülke kadınlara eşit ekonomik haklar veriyor, Türkiye 85. sırada
Bugün neredeyse tüm dünyada ses getiren eylemlere sahne olan 8 Mart'ın tohumları 1908 yılında, New York'ta 15 bin çalışan kadının daha kısa mesai süreleri, daha yüksek maaş ve seçme hakkı talep etmesiyle atılmıştı.
Bir yıl sonra Amerika Sosyalist Partisi 8 Mart'ı Ulusal Kadınlar Günü ilan etmişti. Bu özel günü uluslararası hale getirme fikrini ortaya atan ilk kişi ise Clara Zetkin'di.
Clara Zetkin quote
1910 yılında Kopenhag'da toplanan Uluslararası Emekçi Kadınlar Konferansı'nda Dünya Kadınlar Günü fikrini önerdi. Konferansa 17 farklı ülkeden katılan 100 kadın, Zetkin'in önerisini oybirliğiyle kabul etti.
İlk uluslararası etkinlikler ise 1911'de, Avusturya, Danimarka, Almanya ve İsviçre'de düzenlendi. Dünya Kadınlar Günü'nün 100. yıldönümü de büyük organizasyonlarla kutlanmıştı.
Bugün ise Dünya Kadınlar Günü'nün 106. yıldönümü. Dünya Kadınlar Günü'nün resmiyet kazanması için ise on yıllar geçmesi gerekti.
1975'te Birleşmiş Milletler Dünya Kadınlar Günü'nü kabul etti ve her yıl için özel bir tema belirlemeye başladı. 1996'da belirlenen ilk tema 'Geçmişi kutlamak, geleceği planlamak' şeklindeydi. Bu yılın temasıysa "Çalışma hayatını değiştiren kadınlar: 2030'a kadar eşitlik".
BM verilerine göre çalışma yaşındaki kadınların sadece yarısı işgücüne katılıyor.
Dünya Kadınlar Günü'nde, kadınların toplum içerisinde, siyasette ve iş hayatında elde ettiği başarıları kutlanıyor. Ancak aynı zamanda 8 Mart'ın kökleri hâlâ sesini duyuruyor. Kadınlar Günü'nde cinsiyet eşitsizlikleri vurgulanıyor ve protestolar düzenleniyor.
Neden 8 Mart?
Dünya Kadınlar Günü fikrini ortaya atan Clara Zetkin'in aklında belirli bir tarih yoktu.
Birinci Dünya Savaşı sırasında, 1917'de Rus emekçi kadınlar "Ekmek ve barış istiyoruz" sloganlarıyla sokaklara çıkmıştı.
Eylemlerden dördüncü gününde Rus Çarı tahttan indirildi. Kurulan geçici hükümet ise kadınlara seçme hakkı tanıdı.
Rusya'daki kadın eylemlerinin başlangıcı, Jülyen takvimine göre 23 Şubat'tı. Dünya genelinde daha yaygın biçimde kullanılan Miladi (Gregoryen) takvimde bu tarih 8 Mart'a denk geliyordu.
Dünya Erkekler Günü de var mı?
Evet var. 19 Kasım her yıl Dünya Erkekler Günü olarak birçok etkinliğe sahne oluyor. Ancak 19 Kasım BM tarafından resmi kutlama günü olarak tanınmış değil.
1990'lardan bu yana 60'tan fazla ülkede düzenlenen Dünya Erkekler Günü etkinliklerinde odak noktası genellikle erkeklerin ve erkek çocukların sağlığı, cinsiyet eşitliğinin güçlendirilmesi ve olumlu erkek rol modeller oluyor.
2016'nın teması "Erkek intiharlarını durduralım" şeklindeydi.
Pek çok ülkede resmi tatil?
Pek çok ülkede Dünya Kadınlar Günü resmi tatil.
Dünya genelinde çiçek satışlarının 8 Mart ve öncesindeki birkaç günde neredeyse iki kat arttığı belirtiliyor.
Dünya Kadınlar Günü 2012: İtalya'nın başkenti Roma'da bir kadın mimoza buketi tutuyor.Telif hakkıGETTY
Image caption
Dünya Kadınlar Günü 2012: İtalya'nın başkenti Roma'da bir kadın mimoza buketi tutuyor.
Her ne kadar Çin'de çalışan kadınlara yarım iş günü izin verilmesi resmi makamlar tarafından tavsiye edilse de, işverenler bu tavsiyeye pek kulak asmıyorlar.
İtalya'da La Festa della Donna olarak adlandırılan Dünya Kadınlar Günü'nde kadınlara mimoza çiçeği hediye etme geleneği var. Her ne kadar bu geleneğin kökleri tam olarak bilinmese de, 2. Dünya Savaşı'nın bitiminden hemen sonra Roma'da başladığı düşünülüyor.
ABD'de ise Mart ayı "Kadınların Tarihi" olarak kabul ediliyor ve Beyaz Saray, Amerikalı kadınların başarılarını sıralayan bir bildiri yayınlıyor.
Xx
Dünya Kadınlar Günü nasıl ortaya çıktı, 8 Mart'ın tarihçesi nedir?
Bugün 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ya da bir diğer adıyla Dünya Emekçi Kadınlar Günü. Kadın hakları dünyanın dört bir yanında büyük etkinliklerle gündeme geliyor. Peki Dünya Kadınlar Günü nasıl ortaya çıktı? Bu bir kutlama mı, protesto mu?
Dünya Kadınlar Günü 100 yılı aşkın süredir var. Her yıl gündem farklı. Bu yıl ise 30'u aşkın ülkede kadınlar Dünya Kadınlar Günü'nde iş bırakma eylemleri düzenliyor. Dünya Kadınlar Günü ile ilgili bilmeniz gerekenleri derledik.
Ne zaman başladı?
Dünya Kadınlar Günü'nün kökleri, işçi hakları hareketlerine dayanıyor ve 8 Mart Birleşmiş Milletler tarafından da Dünya Kadınlar Günü olarak kabul ediliyor.
§ Dünya Bankası: Sadece 6 ülke kadınlara eşit ekonomik haklar veriyor, Türkiye 85. sırada
Bugün neredeyse tüm dünyada ses getiren eylemlere sahne olan 8 Mart'ın tohumları 1908 yılında, New York'ta 15 bin çalışan kadının daha kısa mesai süreleri, daha yüksek maaş ve seçme hakkı talep etmesiyle atılmıştı.
Bir yıl sonra Amerika Sosyalist Partisi 8 Mart'ı Ulusal Kadınlar Günü ilan etmişti. Bu özel günü uluslararası hale getirme fikrini ortaya atan ilk kişi ise Clara Zetkin'di.
null
§ Türkiye'de kadınlar çalışamıyor, eğitimde geri kalıyor
§ Dünya Kadınlar Günü'nde 'Kadınsız Bir Gün' eylemleri
§ Ailesi izin vermese de pes etmedi, 48 yaşında futbolcu oldu
§ Prenseslik karşıtı kitap, kız çocuklarına kalıpları kırmayı öğretiyor
1910 yılında Kopenhag'da toplanan Uluslararası Emekçi Kadınlar Konferansı'nda Dünya Kadınlar Günü fikrini önerdi. Konferansa 17 farklı ülkeden katılan 100 kadın, Zetkin'in önerisini oybirliğiyle kabul etti.
İlk uluslararası etkinlikler ise 1911'de, Avusturya, Danimarka, Almanya ve İsviçre'de düzenlendi. Dünya Kadınlar Günü'nün 100. yıldönümü de büyük organizasyonlarla kutlanmıştı.
Bugün ise Dünya Kadınlar Günü'nün 106. yıldönümü. Dünya Kadınlar Günü'nün resmiyet kazanması için ise on yıllar geçmesi gerekti.
1975'te Birleşmiş Milletler Dünya Kadınlar Günü'nü kabul etti ve her yıl için özel bir tema belirlemeye başladı. 1996'da belirlenen ilk tema 'Geçmişi kutlamak, geleceği planlamak' şeklindeydi. Bu yılın temasıysa "Çalışma hayatını değiştiren kadınlar: 2030'a kadar eşitlik".
BM verilerine göre çalışma yaşındaki kadınların sadece yarısı işgücüne katılıyor.
Dünya Kadınlar Günü'nde, kadınların toplum içerisinde, siyasette ve iş hayatında elde ettiği başarıları kutlanıyor. Ancak aynı zamanda 8 Mart'ın kökleri hâlâ sesini duyuruyor. Kadınlar Günü'nde cinsiyet eşitsizlikleri vurgulanıyor ve protestolar düzenleniyor.
Neden 8 Mart?
Dünya Kadınlar Günü fikrini ortaya atan Clara Zetkin'in aklında belirli bir tarih yoktu.
Birinci Dünya Savaşı sırasında, 1917'de Rus emekçi kadınlar "Ekmek ve barış istiyoruz" sloganlarıyla sokaklara çıkmıştı.
Eylemlerden dördüncü gününde Rus Çarı tahttan indirildi. Kurulan geçici hükümet ise kadınlara seçme hakkı tanıdı.
Rusya'daki kadın eylemlerinin başlangıcı, Jülyen takvimine göre 23 Şubat'tı. Dünya genelinde daha yaygın biçimde kullanılan Miladi (Gregoryen) takvimde bu tarih 8 Mart'a denk geliyordu.
Dünya Erkekler Günü de var mı?
Evet var. 19 Kasım her yıl Dünya Erkekler Günü olarak birçok etkinliğe sahne oluyor. Ancak 19 Kasım BM tarafından resmi kutlama günü olarak tanınmış değil.
1990'lardan bu yana 60'tan fazla ülkede düzenlenen Dünya Erkekler Günü etkinliklerinde odak noktası genellikle erkeklerin ve erkek çocukların sağlığı, cinsiyet eşitliğinin güçlendirilmesi ve olumlu erkek rol modeller oluyor.
2016'nın teması "Erkek intiharlarını durduralım" şeklindeydi.
Pek çok ülkede resmi tatil?
Pek çok ülkede Dünya Kadınlar Günü resmi tatil.
Dünya genelinde çiçek satışlarının 8 Mart ve öncesindeki birkaç günde neredeyse iki kat arttığı belirtiliyor.
Telif hakkıGETTY Image captionDünya Kadınlar Günü 2012: İtalya'nın başkenti Roma'da bir kadın mimoza buketi tutuyor.
Her ne kadar Çin'de çalışan kadınlara yarım iş günü izin verilmesi resmi makamlar tarafından tavsiye edilse de, işverenler bu tavsiyeye pek kulak asmıyorlar.
İtalya'da La Festa della Donna olarak adlandırılan Dünya Kadınlar Günü'nde kadınlara mimoza çiçeği hediye etme geleneği var. Her ne kadar bu geleneğin kökleri tam olarak bilinmese de, 2. Dünya Savaşı'nın bitiminden hemen sonra Roma'da başladığı düşünülüyor.
ABD'de ise Mart ayı "Kadınların Tarihi" olarak kabul ediliyor ve Beyaz Saray, Amerikalı kadınların başarılarını sıralayan bir bildiri yayınlıyor.
Xxx
8 Mart tarihi dünya genelinde Kadınlar Günü olarak kutlanmaktadır. Türkiye'de emekçi kadınlar adına ilk kutlamalar yapılırken internet üzerinden Dünya Kadınlar Günü ne zaman ve nasıl ortaya çıktı sorusunun yanıtı aranıyor. Temeli Amerika Birleşik Devletleri'ne dayanan bu önemli gün kadınların hakları ve onların öneminin vurgulanması açısından dünya genelinde kutlanmaya başladı. Buna göre; 8 Mart Dünya Kadınlar Günü nasıl ortaya çıktı? 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ne zaman ortaya çıktı, önemi nedir?
1977 yılında Birleşmiş Milletler tarafından 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü' olarak ilan edildi. Kadınlar Günü'nün geçmişi ise eskilere dayanmaktadır.
Kadınların erkeklerle eşit haklara sahip olmak yolunda verdiği savaşın başlangıcı, 8 Mart 1857 yılında Amerika'nın New York kentinde tekstil sektöründe çalışan yüzlerce kadının düşük ücretlerini, uzun çalışma saatlerini ve insanlık dışı çalışma koşullarını protesto etmek için grevler yapması olarak kabul edilmektedir. Bu grevler sırasında çıkan yangında işçilerin fabrika önünde kurulan barikatlardan kaçamaması sonucunda çoğu kadın 129 işçi can vermiş, bu olaylardan 52 yıl sonra (1910), Danimarka'nın Kopenhag kentinde düzenlenen II. Sosyalist Enternasyonal toplantısında Clara Zetkin'in önerisiyle, 1857'de başlayan, kadın haklarının kazanılması ve kadınların birlikteliği mücadelesinin her yıl "Kadın Günü" olarak kutlanması kararlaştırılmıştır.
1975 yılında Uluslararası Kadınlar Yılı olarak kutlandı. Yapılan etkinlikler kapsamında Birleşmiş Milletler, 8 Mart'ı "Dünya Kadın Günü" olarak kutlamaya başladı. İki yıl sonra 1977 de, Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda 8 Mart, "kadın hakları, uluslararası barış günü" olarak kabul edildi.
Bu kabule gerekçe olarak iki temel neden gösterildi. Bunlar: dünya barışının korunması, sosyal gelişim ve temel insan haklarının kullanılması için kadınların da eşitlik ve kendilerini geliştirmelerine olanak sağlama gereksinimi idi. Kadınlara eşit hakların verilmesinin dünya barışını güçlendireceği kabul edildi.
Günümüzde Dünya Kadınlar Günü, kadınlar açısından daha farklı anlamlar taşımaktadır. Artık 8 Mart, kadın hakları açısından bugünlere nasıl gelindiğinin hatırlanmasını sağlayan özel bir gündür. Dünya genelinde kadın hakları alanında son yıllarda olumlu gelişmeler sağlansa bile kadınlar açısından bir çok sorun hala çözülebilmiş değildir. Dünyadaki en yoksul insanların büyük bir çoğunluğu hala (%70'i) kadındır. Dünyadaki eğitim almamış insanların büyük çoğunluğu (2/3'si) yine kadınlardır.
Xxx
ünya Kadınlar Günü
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Dünya Kadınlar Günü her yıl 8 Mart'ta kutlanan ve Birleşmiş Milletler tarafından tanımlanmış uluslararası bir gündür. [1] İnsan hakları temelinde kadınların siyasi ve sosyal bilincinin geliştirilmesine, ekonomik, siyasi ve sosyal başarılarının kutlanmasına ayrılmaktadır. Dünya Kadınlar Günü, kadın hakları hareketinde bir odak noktasıdır.
Amerika Sosyalist Partisi , 28 Şubat 1909'da New York 'ta bir "Kadınlar Günü" düzenledikten sonra, 1910 Uluslararası Sosyalist Kadın Konferansı her yıl bir "Kadınlar Günü" düzenlenmesini önerdi. 1917'de Sovyet Rusya'da kadınlar oy hakkı kazandıktan sonra 8 Mart orada ulusal bayram oldu. Kadınlar Günü, 1967'de feminist hareket tarafından benimsenene dek ağırlıklı olarak sosyalist hareketler ve komünist ülkeler tarafından kutlandı. 1975'te Birleşmiş Milletler tarafından kutlanmaya başlandı.
Günümüzde Dünya Kadınlar Günü bazı ülkelerde resmi tatildir, bazı ülkelerde ise büyük ölçüde görmezden gelinir. Bazı ülkelerde protesto günüdür, bazılarında ise kadınlığı kutlayan bir gündür.
Tarihçe[ değiştir | kaynağı değiştir ]
26 - 27 Ağustos 1910 tarihinde Danimarka 'nın Kopenhag kentinde toplanan 2. (Sosyalist) Enternasyonal'e bağlı Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı'nda Almanya Sosyal Demokrat Partisi delegeleri Clara Zetkin , Kate Duncker, Rosa Luxemburg ve arkadaşları bundan böyle her yıl bir "Kadınlar Günü" düzenlenmesi önerisini getirdi ve öneri oybirliğiyle kabul edildi. İlk yıllarda belirli bir tarih saptanmamıştı.
Dünya Kadınlar Günü kutlanmasını öneren Clara Zetkin (solda) Rosa Luxemburg ile.
1921 'de Moskova 'da gerçekleştirilen 3. (Komünist) Enternasyonal 3. Kongresine bağlı Uluslararası Komünist Kadınlar Konferansında o dönem ağırlık kazanan "sınıfa karşı sınıf" politikalarının etkisiyle "Dünya Emekçi Kadınlar Günü" adı benimsendi. Ancak, 1930'lu yıllarda faşizme karşı birleşik cephe politikalarına geçiş sürecinde tekrar "Dünya Kadınlar Günü" adına dönüldü.
"Dünya Kadınlar Günü" olarak 8 Mart gününün belirlenmesine kaynaklık eden olay konusunda ise muhtelif tartışmalı iddialar mevcuttur. Bunlardan biri, Rusya'da çarlığın yıkılmasına yol açan 1917 Şubat Devrimi'nin 8 Mart günü yapılan kadın yürüyüşü ve grevleri ile başlamış olması, bir diğeri 8 Mart 1908'de ABD 'nin New York kentinde çoğu sosyaIist olan kadın işçilerin öncülüğünde sendikal haklar ve kadınlara oy hakkı talepleriyle düzenlenen miting, başka biri ise 8 Mart 1857'de yine ABD'nin New York kentindeki bir tekstil fabrikasında grevci işçilere polisin saldırması, işçilerin fabrikaya kilitlenmesi, arkasından da çıkan yangında işçilerin kurulan barikatlar nedeniyle kaçamamaları sonucunda 120 kadın işçinin ölmesi, ve yine bir başkası ise, [2] bununla çok paralellik arz eden, ancak gerek Dünya Kadınlar Gününün ilk kararlaştırıldığı 1910'dan gerekse ilk uluslararası kutlamaların düzenlendiği 19 Mart 1911'den sonra hiç bahsi geçmeyip çok sonraları ileri sürülen, 25 Mart 1911'de New York'ta gerçekleşmiş Triangle Gömlek Fabrikası yangını 'dır. [3] [4] [5] [6] Bu belirsizler nedeniyle Birleşmiş Milletler'in resmi internet sayfasında günün tarihine ilişkin bölümde 8 Mart gününün seçilmesine kaynaklık eden olay hususuna yer verilmemiştir. [1]
Birinci ve İkinci Dünya Savaşı yılları arasında sosyalizmin yayılmasından çekinen bazı ülkelerde anılması yasaklanan[ kaynak belirtilmeli ] Dünya Kadınlar Günü, 1960'lı yılların sonunda Amerika Birleşik Devletleri 'nde gerçekleşen çeşitli gösterilerde anılmaya başlanmasıyla Batı Bloku ülkelerinde daha güçlü bir şekilde gündeme geldi. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 16 Aralık 1977 tarihinde 8 Mart'ın "Dünya Kadınlar Günü" olarak anılmasını kabul etti.
Türkiye'de 8 Mart[ değiştir | kaynağı değiştir ]
Türkiye'de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ilk kez 1921 yılında, iki komünist kız kardeş Rahime Selimova ve Cemile Nuşirvanova'nın girişimi ile gerçekleştirildi. [7] Bu tarihten sonra yıllar boyunca 8 Mart Dünya Kadınlar Günü kutlamalarına izin verilmedi. 1975 yılında "Birleşmiş Milletler Kadın On Yılı" ilan edildi. Türkiye de bu kapsamda yer aldığı için 1975 yılında Türkiye'de "Kadın Yılı Kongresi" gerçekleştirildi.
8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nün 1975 yılında kutlanmaya başlamasında İlerici Kadınlar Derneği ’nin faaliyetleri de etkili oldu. Böylece 8 Mart Dünya Kadınlar Günü kapalı ortamlardan sokaklara ve meydanlara çıktı. İlerici Kadınlar Derneği , işçi sınıfı ile kadınları bir araya getirerek haklarını aramaya çağıran bir sivil toplum örgütüydü. Kurulduğu andan itibaren kısa sürede yurt çapında 33 şube ve 35 temsilcilik aracılığıyla 15 bine yakın üyeye sahip oldu. “Kadınların Sesi” adlı yayın organı ile 35 bin kişiye ulaşabiliyordu. [8]
12 Eylül Darbesi 'nden sonra tekrar askeri cunta yönetimi tarafından dört yıl süreyle hiçbir kutlama yapılmasına izin verilmedi.
1984'ten itibaren her yıl çeşitli kadın örgütleri tarafından kutlanmaya devam edilmektedir. Bu yeni dönemin temel farkı, eskiden sadece sosyalist kesimin sahiplendiği bu günün artık hemen tüm kadın kuruluşlarının yanı sıra adeta resmi bayram gibi devlet yetkilileri ve kurumları tarafından da kutlanmaya, hatta şirketlerin de reklam ve pazarlama faaliyetleri ile buna katılmaya başlamasıdır.
2003 yılında yurt çapındaki çeşitli Dünya Kadınlar Günü kutlamaları arasında Taksim'de başlayan ve her yıl 8 Mart'ta tekrarlanan Feminist Gece Yürüyüşü sonraki yıllarda başka şehirlerde de yapılmaya başladı. [9]
2014 yılında İstanbul Valiliği tarafından Taksim Meydanı ve İstiklal Caddesi'nin yürüyüş ve miting yapılabilecek yerler listesinden çıkarılmasından sonra 8 Mart günü İstiklal Caddesinde Feminist Gece Yürüyüşü yapılmaya birkaç yıl devam edildiyse de 2019 yılında polis İstiklal Caddesi'nde toplanan binlerce kişinin yürüyüş yapmasını engelledi. Önceki yıllarda olduğu gibi yürüyüş yapmakta ısrar eden kalabalık göz yaşartıcı gaz ve plastik mermiler kullanılarak dağıtıldı. [10]
Kaynakça[ değiştir | kaynağı değiştir ]
| Wikimedia Commons'ta International women's day ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Genel
· Genel Sekreterlik (BM) kadına karşı şiddetin ayrıntılı araştırması (2006) (A/61/122/Add.1)Vlachova, Marie and Biason, Lea, Eds. (2004) Women in an Insecure World: Violence Against Women – Facts, Figures and Analysis. Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces (BM sitesinden tercümedir, kullanım koşulları http://www.un.org/terms.htm 'dedir.)
Özel
1. ^ a b Birleşmiş Milletler'in Dünya Kadınlar Günü'nün geçmişi hakkındaki sayfası
2. ^ Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (İLO) web sitesindeki yazı
3. ^ http://www.batayouvriye.org/English/Positions1/march8.html
4. ^ Temma Kaplan, "On the Socialist Origins of International Women's Day", in: Feminist Studies, 11, 1985, S. 163–171. ( PDF Haziran 15, 2007[Tarih uyuşmuyor], tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi .)
5. ^ Liliane Kandel / Françoise Picq, "Le Mythe des origines à propos de la journée internationale des femmes" Eylül 27, 2013[Tarih uyuşmuyor], tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi ., in: La Revue d'en face, 12, 1982, S. 67–80.
6. ^ Angela Howard Zophy, Handbook of American Women's History, Garland, 1991, 187.
7. ^ Kadınlar Günü Nasıl Ortaya Çıktı? Kadınlar Günü’nün Anlam ve Önemi Nedir? Türkiye’de Kadın
8. ^ Pervan, Muazzez , (Ed.) (Nisan 2013). İlerici Kadınlar Derneği (1975-80), ‘Kırmızı Çatkılı Kadınlar’ın Tarihi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. s. xii,7,4,5,xii.
9. ^ Sokaklar bizim, aileniz sizin olsun!
10. ^ Polis Feminist Gece Yürüyüşü'ne Gazla Saldırdı