sabriarpacymm@gmail.com
Araçların muayene işlemleri Karayolları Muayene İstasyonları tarafından ücretsiz olarak yapılırken 2004 yılından başlayan özelleştirme furyası ile 2007 yılından beri bu işlemler yüksek ücretlerle Doğuş Gurubu ile yabancı İngiliz ve Alman ortaklığı olan TÜVTÜRK şirketine verildi. Bu şirketin ortakları Doğuş Grubu ile birlikte Alman ve İngiliz şirketleridir. Şirketteki yabancı hisse oranı yüzde 67’nin üzerinde.
TÜVTÜRK, Türkçe’de ''Teknik Denetim Kurumu'' ya da ‘’Teknik Muayene Birliği’’ anlamlarına gelmektedir. Almancası "Technischer Überwachungs Verein." Şeklindedir.
Ortakları Doğuş Grubu ile birlikte Alman Tüv Süd Grubu ve Londra merkezli özel sermayeli fon sahibi Bridgepoint şirketleridir. Bu Şirket çeşitli sektörlerde büyüme potansiyeline sahip şirketlere sermaye yatırımı yapan özel sermaye şirketlerinden biridir.
Hamdi Akın’ın sahibi bulunduğu Akfen Holding kuruluş aşamasında yüzde 33 ortaklık payını 2009 yılında Bridgepoint şirketine devredilmesi ile yabancı şirketlerinin payı yüzde 67 oldu.
TÜVTÜRK’ün 210 sabit olmak üzere, 74 gezici, 5 motosiklet ve 16 ilde faaliyet gösteren 13 gezici traktör istasyonuyla Türkiye’nin 81 ildeki 23 milyon 519 BİN 132 aracın araç muayene işlemini tekel (mpnopol) olarak yapmaktadır. 2018 yılında 1 milyar 991 milyon olan cirosunu 2019 yılında 2 milyar 562 milyon TL’ye çıkarmıştır.
Bu ballı lokma 2020 yılında daha da büyüyeceği açıktır. Ağırlıklı ortaklık payı yabancı yabancı Alman ve İngiliz şirketlerinin olduğu için lokmanın büyüğü de dışarıya gitmektedir.
2020 yılı muayene ücretleri araç cinslerine göre değişmektedir. Buna göre katma değer vergisi dahil ücretler aşağıdaki gibidir:
- Büyük Araçlar (Otobüs, kamyon, çekici ve tankerler) 462,56 TL
- Küçük Araçlar (Otomobil, minibüs, kamyonet,
özel amaçlı taşıt, arazi taşıtı, römork ve yarı römork) 342,20 TL
- Diğer Araçlar (Traktör, motosiklet ve motorlu bisiklet) 174.64 TL
Yukarıda belirtilen araç sınıfları dışında kalan taşıtların, hangi kategoriden ücretlendirilecekleri T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nca belirlenmektedir.
Diğer önemli bir huşu da ödemelerde kredi kartı kabul edilmemektedir. Ödemeler ise nakit alınmaktadır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 35’nci maddesi uyarınca, muayene süresi geçirilen her araçtan, gecikilen her ay için muayene ücreti %5 oranında zamlı olarak tahsil edilir. Yani yıllık yüzde 60.
Ay kesirleri tam ay olarak hesap edilir. Cumhurbaşkanı, uygulanmakta olan muayene ücretlerini her beş yılda bir %20'ye kadar artırmaya veya eksiltmeye yetkilidir.
Oysa; Devletin 2020 aylık gecikme zammı oranı yüzde 1.60 yılık ise yüzde 19,20’dir. Yani 5 katından fazla!
Örneğin bir büyük aracınız üç yıldır kaza yaptığı için trafiğe çıkmadan beklemektedir. Onarımını yaptırdınız ve muayene için götürdüğünüzde araç muayene ücretinden başka üç yolda yani 36 ay için her ay yüzde 5 olmak üzere yüzde 180 gecikme zammı ödeyeceksiniz. Buna göre yatan aracınız için (462.56TL + (462.56*3*0,60= 832.60)= 1.295,16 TL ödeyeceksiniz.
Araç sahiplerinin derdi sadece bu değil. Yapılan değişikliklerle araç muayene yaptırmama cezaları da artırıldı. Aracınızın muayenesini yaptırmadan trafik memuruna yakalandığınızda başınıza geleceklere bakalım.
Muayenesi yapılmamış bir araçla trafiğe çıkılması halinde 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 34/a maddesine göre; 288 TL cezası var. 7 gün içinde İndirimli öderseniz 216 TL. Ceza puanından da 10 puan gider. Verilen 7 günlük süreden sonra da muayene yapılmazsa aynı maddenin 34/b bendine göre ceza bu kez 598 lira olur. Araç da trafikten men edilir.
2872 sayılı Çevre Kanunu Uyarınca Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin 2020/1 Tebliğ’e göre 2020 yılı için Çevre Kanunu 20 (a) maddesine göre uygulanacak cezalar da aşağıdaki gibidir:
- Egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt sahiplerine 1.895 TL,
- Egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan ve standartlara aykırı emisyona sebep olan motorlu taşıt sahiplerine 3.791 TL,
- Egzoz gazı emisyon kontrol sistemi (katalitik dönüştürücü, dizel partikül filtre vs.) çalışmayan veya devre dışı bırakılan araçlar için 1.895 TL,
- Belirlenen usul ve esaslara aykırı ölçüm yapan istasyonlara 7.582 TL,
- Yetki belgesi olmadan ölçüm yapan, sahte belge düzenleyenlere 15.166 TL,
İdari para cezası ödeyecekler.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından Ülkemizde de uygulanan pandemi nedeniyle bu döneme denk gelen sürede muayenesi dolan taşıtların muayeneleri 17/8/2020 tarihine kadar uzatılmıştı. Yani bu dönemde süresi dolan araçlar için yukarıdaki cezai yaptırımlar uygulanmayacaktır.
Bu kadar ceza saydım artık trafik para cezalarını da saymayayım. Onları zaten günlük yaşamında herkes canlı canlı kurulan radar tuzakları ile yaşıyor!