Yurdumuzun yeşil örtüsü güzel ormanlarımızın yanmaya devam ettiği bu günlerde hepimizin yürekleri de yanıyor. Doğayı ve onunla birlikte canlarımızı da kaybediyoruz ama hiç değilse sağlığımızı da kaybetmeyelim. Tehlikenin asıl nedeni yangınların neden olduğu yoğun duman ve küçük partiküllerdir.
Duman; ahşap ve diğer organik maddeler yandığında oluşan gazlar ve ince parçacıkların karışımından oluşur. Dumandan oluşan en büyük sağlık tehdidi ise ince parçacıklardır. Bu mikroskobik çok küçük parçacıklar akciğerlere derinlemesine girebilir. Gözlerde kaşıntı, burun akıntısı ve akciğer hastalıkları başta olmak üzere bir dizi sağlık sorununa yol açabilir.
Bazı insanların riski daha fazla mıdır?
Evet. Aşağıda yazılı durumda bulunanların çok daha dikkatli olması gerekir.
· Kalp yetmezliği, koroner damar hastalığı, KOAH, astım gibi akciğer hastalığı olanlar.
· Yaşlılar.
· Çocuklar: Solunum sistemleri gelişmekte ve akciğerleri daha küçük olduğundan yetişkinlere göre daha fazla partikül solurlar. Dumandan daha fazla etkilenirler.
· Şeker hastaları.
· Hamileler: hem anne, hem de çocuk için risk vardır.
Dumanın bizi etkileyip etkilemediğini nasıl anlarız?
· Gözlerde yanma, burun akıntısı,öksürük,balgam nefes almada zorluk.
· Kalp ve akciğer sorunu varsa hastalığın daha da artması.
· Kalp hastalarında göğüs ağrısı, nefes darlığı,çarpıntı ve yorgunluk.
· Akciğer hastalığı olanlarda nefes darlığı, öksürük, balgam ve hırıltılı solunum.
Kendimizi nasıl koruyalım?
· Öncelikle dumandan uzak durun.
· Astım dahil, kalp damar ve akciğer hastalığınız varsa doktorunuzla görüşün. Yeteri kadar ilacınız olup olmadığını kontrol edin. Gerekirse bölgeyi hemen terk etmeye hazır olun.
· Pişirme gerekmeyen ve bozulmayan gıdalardan birkaç gün yetecek kadar temin edin.
· Evinize hava temizleyici almayı düşünün.
· Elinizde N-95 maskesi bulundurun ve gerektiğinde kullanın. Çünkü elinizde bulunan toz ya da cerrahi maskeler yeterli değildir. Ciğerlerinizi orman yangınında oluşan ince parçacıklardan koruyamaz. Atkılar ve bandanalar (ıslak ya da kuru) toz tutmaya yardımcı olamaz. Ayrıca N-95 maskelerinin de yüze iyi oturduğundan emin olmalısınız.
· İçeride kalmanız tavsiye edilirse, pencere ve kapılarınızı kapalı tutun. Klimanız varsa çalıştırın. Kilmanız yoksa aşırı sıcaklarda içeride kalmak tehlikeli olabilir. O zaman yerinizi değiştirin.
· Duman uzun süre yoğun kalırsa iç mekanlarda ince partiküller birikebilir. Bu nedenle içeride sigara içmeyin, mum ve benzeri şeyleri yakmaktan kaçının.
Yanan sadece ormanlar değil, içinde yaşayan tüm canlılar yok oluyor. Yetkiliyim diyenler, lütfen bölgedeki insanların feryatlarına kulak versin artık.
Bu felaketin bir an önce bitmesi dileğiyle sağlıklı günler diliyorum.
Sorularınız için:
Instagram: dr.bayramyildiz