Japonlar Körlüğü Tedavi Etmeyi Başardı

Osaka Üniversitesi'nden bilim insanları, geliştirdikleri kök hücre tedavisi ile dünya çapında bir ilke imza atarak görme engelli dört kişiye görme yetisini geri kazandırmayı başardı.

Deneme aşamasında olan bu tedavi, özellikle kornea hasarı nedeniyle görme kaybı yaşayan hastalar üzerinde başarılı sonuçlar verdi.

DÖRT HASTA ÜZERİNDE TEST EDİLDİ

Çalışma, ileri düzeyde görme kaybı yaşayan dört hastayı kapsadı. Kök hücre nakli yapılan üç hastada önemli iyileşmeler gözlenirken, dördüncü hastada da görme yetisinde gelişme kaydedildi; ancak bu iyileşmenin uzun süreli olmadığı belirtildi. Bu hastalar, gözdeki şeffaf yüzey olan korneadaki hasarı onarmak amacıyla yeniden programlanmış kök hücrelerle tedavi edilen ilk kişiler oldu.

GENİŞ ÇAPLI KLİNİK ARAŞTIRMALARA İHTİYAÇ VAR

Uzmanlar, tedavinin güvenli göründüğünü ancak daha geniş kapsamlı klinik araştırmaların yapılması gerektiğini vurguluyor. Kornea, gözdeki limbal halkada bulunan kök hücreler sayesinde kendini yenileyebilir. Ancak bu kök hücreler, "limbal kök hücre eksikliği" (LSCD) durumunda azalır veya tamamen tükenir. LSCD, korneada yara dokusu birikimine ve nihayetinde körlüğe yol açabilir. Bu durum travmalar, otoimmün hastalıklar ve genetik faktörler gibi birçok sebeple gelişebilir.

HER İKİ GÖZDE HASAR VARSA UYGULANAMIYOR

Geleneksel LSCD tedavileri, genellikle sağlıklı gözlerden alınan kök hücrelerin nakli ile yapılır. Ancak her iki gözde de hasar varsa bu yöntem uygulanamıyor. Ayrıca, organ bağışından elde edilen kornea nakilleri, bağışıklık sistemi tarafından reddedilebiliyor.

Osaka Üniversitesi'ndeki uzmanlar, bu sorunu aşmak için uyarılmış pluripotent kök hücreler (iPS hücreleri) kullandı. Sağlıklı bir bağışçıdan alınan kan hücreleri, embriyonik benzeri bir duruma dönüştürülerek korneal epitel hücrelerine çevrildi. Bu hücreler, hastaların kornealarındaki yara dokusu temizlendikten sonra göz yüzeyine yerleştirildi.

İKİ YIL SÜREN GÖZLEMLER OLUMLU SONUÇLAR VERDİ

Tedavi sonrasındaki iki yıllık gözlemler, büyük yan etkilerin oluşmadığını gösterdi. Hiçbir hastada tümör gelişimi gözlenmediği gibi bağışıklık sistemi de nakledilen hücrelere karşı tepki göstermedi. Çalışmanın uzmanlarından Kapil Bharti, bu sonuçların umut verici olduğunu, ancak tedavinin güvenliği konusunda daha fazla nakil yapılması gerektiğini belirtti.

SONUÇLAR HENÜZ KESİN DEĞİL

Nakil yapılan dört hastanın görme yetilerinde hızlı iyileşmeler gözlemlenirken, kornea bölgesindeki yara dokusunda da önemli bir azalma kaydedildi. Bir yıl süren gözlemlerde iyileşmenin yalnızca bir hastada tersine döndüğü tespit edildi. Bilim insanları, görme iyileşmesinin kesin nedenini henüz çözebilmiş değil; ancak nakledilen hücrelerin alıcının korneasına tutunup çoğalmış olabileceğini veya yara temizliğinin de etkili olduğunu düşünüyor.