Keneye bağlı ölümlerde artış: 'Sık sık görülecek'

Türkiye gündemine 2003’te giren Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı, son günlerde yeniden gündemde. Özellikle bahar ve yaz aylarında artan kene ölümlerine karşı aşı çalışmasından ise 20 yıldır bir sonuç alınamaması, Sivas, Tokat, Çorum gibi illerden kene ölüm haberlerinin peş peşe gelmesi endişeleri daha da artırdı. Veteriner hekimler, ekosistem dengesinin tahribatıyla birlikte hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıkları (zoonoz hastalıklar) artıracağına dikkat çekerek "Acilen özerk, yeterli veteriner hekim istihdamı olan ve hızlı hareket edebilen bir yapı yeniden şekillendirilmelidir. Önlem alınmazsa hasarımız büyük olur" dedi.

KONTROLSÜZ ŞEHİRLEŞME

BirGün'den Sibel Bahçetepe'nin haberine göre; KKKA, SARS, sıtma, zika virüsü, kuş gribi, domuz gribi, kuduz, şarbon, koronovirüs gibi hayvandan insana geçen zoonoz hastalıklar her geçen gün daha çok gündemimizde yerini alıyor. Dünya genelinde 200’ün üzerinde zoonoz hastalık bulunuyor. Hayvanlardan insanlara bulaşan yaklaşık bin 415 mikroorganizmanın olduğunu ve bunların çoğunluğunun virüslerden kaynaklandığı, bu virüslerin de ya hayvandan insana direkt olarak yakın temasla, ya gıdalar ve sularla ya da kene ve sivrisineklerle bulaşabildiği belirtiliyor.

Türk Veteriner Hekimler Birliği Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Murat Arslan, doğanın tahribatı, insan-etken karşılaşmalarını arttırarak hayvandan insana bulaşan zoonotik hastalık risklerini çoğaltacağına dikkat çekti. Arslan, "İnsanların doğal yaşam alanlarını işgal etmesi, kontrolsüz şehirleşme, yaban hayatının yok edilmesi ve kenelerin kendilerine yeni konaklar (insanlar) bulması ile sonuçlanacaktır" diyen

Arslan, özetle şunları kaydetti: "Her yıl görülen 5 yeni insan hastalığının 3 tanesi hayvan orijinlidir. Sorunun çözümünde anahtar rol oynayacak veteriner hekimlik mesleği maalesef adeta planlı bir şekilde değersizleştirilmektedir. Veteriner hekimliğin, koruyucu hekimliğin ilk basamağında olduğu tüm dünyada kabul gören bir gerçektir. Bu durum günümüzde ‘tek sağlık’ gibi işbirliğine açık yaklaşımlara ihtiyacı ortaya çıkarmıştır. Sağlık Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlıkları arasında eşgüdümü sağlayacak bir yapının oluşturulması ve yeterli sayıda veteriner hekim istihdamı sağlayacak bir düzenleme yapılmalıdır. Sağlık Bakanlığı bünyesinde merkezde ‘Veteriner Hekimliği Halk Sağlığı’ birimi oluşturulmalıdır. Hepsinden önemlisi Cenevre Antlaşması’na uygun bir Veteriner Hekimlik Teşkilatı’nın tekrar kurulmasıdır. Acilen özerk, yeterli veteriner hekim istihdamı olan ve hızlı hareket edebilen bir yapı yeniden şekillendirilmelidir.”

6 YILDIR VERİ YOK

Marmara Üniversitesi Temel Sağlık Bilimleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ayşen Gargılı Keleş ise ülkemizde KKKA hastalığının Çorum, Gümüşhane, Sivas, Tokat ve Yozgat başta olmak üzere ülkemizdeki tüm bölgelerde yayılış gösterdiğini söyledi. Keleş, vaka sayılarının yeniden yükselişe geçtiğine dikkat çekerek, özetle şunları söyledi: "2017 verilerine göre o yıl için hastalığa yakalananların oranının en yüksek olduğu iller Artvin, Bayburt, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane ve Tokat olmuştur. Ne yazık ki takip eden yılların verileri Sağlık Bakanlığı tarafından henüz paylaşılmamıştır. Ülkemizde bu hastalığın kanıtlanmış vektörü (taşıyıcısı/bulaştırıcısı) Hyalomma Marginatum soyundaki kenelerdir. Yüksek ölüm oranlarının görüldüğü ülkelerde bu oranlar sağlık sistemi ve tedavi imkanlarının yetersizliği ile ilişkilidir. Henüz etkili bir aşının olmaması da önemli bir faktördür."