AYM'den İlk Üç Ayda 529 Hak İhlali Kararı: En Büyük Sorun Uzun Süren Yargılamalar
AYM, yılın ilk üç ayında 529 başvuruya "hak ihlali" kararı verdi. Yüksek Mahkeme'nin en sık ihlal edildiğine hükmettiği hak ise "makul sürede yargılanma hakkı" oldu.
AKP'nin 22 yıllık iktidarında artış gösteren hak ihlalleri, Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) gündeminde yer alıyor. AYM, son olarak 2024’ün ilk üç ayını içeren “23.09.2012-31.03.2024” yıllarını kapsayan bireysel başvuru istatistiklerini yayımladı. Buna göre, 2024’ün ilk üç ayında AYM’ye toplam 4 bin 128 bireysel başvuru yapıldı. Ancak yüksek mahkemenin geçmiş yıllardan da devreden ve hâlâ görülmeye devam eden anlamına gelen “derdest başvuru” sayısı 18 bin 907 olarak belirtildi.
AYM, veriler kapsamında başvurular için aldığı kararların türlerine göre de sayısal bilgileri paylaştı. Buna göre, yüksek mahkeme 2024’te toplam 529 dosyayı “en az bir hakkın ihlal edildiği” yönünden karara bağladı. Bunun yanı sıra mahkeme, 2013’ten Mart 2024’e kadar toplam 73 bin 89 dosyada bu yönden karar verdi.
EN FAZLA İHLAL EDİLEN HAK 'MAKUL SÜREDE YARGILANMA'
Cumhuriyet'in haberine göre; mahkemenin “en az bir hakkın ihlal edildiği” yönünden aldığı kararlardan “makul sürede yargılanma hakkı” çıkarıldığında toplam sayı 16 bin 646’ya düştüğü saptandı. Yani mahkemenin ihlal yönünden aldığı kararlar arasında yargı sisteminde en fazla ihlal edilen hakkın “makul sürede yargılanma hakkı olduğu” ortaya çıktı. 2013-Mart 2024 arasındaki verilere bakıldığında; ihlal kararlarının hak ve özgürlüklere göre dağılımında makul sürede yargılanma hakkının en çok ihlal edilen hak olduğu saptandı.
Mahkemenin 2013-Mart 2024 arasında aldığı ihlal kararlarında en fazla ihlalin “makul sürede yargılanma hakkında” olduğu belirtilirken, bu hakkı “adil yargılama hakkı”, “mülkiyet hakkı” ve “ifade özgürlüğü” takip etti. Mahkeme ihlal yönünden verdiği kararlarda 56 bin 443 bireysel başvuruda “makul sürede yargılama hakkının ihlaline” karar verdi.
Bu sayı, ihlal kararlarının yüzde 76’sını oluşturdu.