Bakanlıktan Dikkat Çeken Genelge: Suriyelilerin Dönüşü 'Kolaylaştı'
Ticaret Bakanlığı, Türkiye'deki Suriyelilerin geri dönüş işlemlerini "kolaylaştırmak" adına tüm gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüklerine genelge gönderdi. Bakanlığın genelgesinde; sığınmacıların iş yerlerinin nakli, araç ve dövizlerinin taşınması gibi konularda kolaylık sağlanacağı bildirildi.
Suriye'de 2011 yılından beri süren iç savaş, Beşar Esad yönetiminin devrilmesiyle sonuçlanınca Türkiye'deki sığınmacılar yeniden gündem konusu oldu. Suriyelilerin ülkelerin dönüp dönmeyeceği tartışılmaya başlarken, Ticaret Bakanlığı Suriye vatandaşlarının geri dönüş işlemlerine ilişkin tüm gümrük ve dış ticaret bölge müdürlüklerine bir genelge yolladı.
Bununla, dönüşler sırasında yaşanabilecek aksaklıkların giderilmesi ve sürecin sağlıklı şekilde yürütülmesinin hedeflendiği belirtildi. Genelge kapsamında, Suriyelilerin ülkeden çıkış işlemlerinin hızlı şekilde gerçekleştirebilmesi amacıyla gümrük işlemleri, diğer ilgili kamu kurumlarıyla koordinasyon içinde yapılacak. Bunun için gümrük idareleri gerekli her türlü önlemi alacak.
EŞYA VE TAŞITLARA KOLAYLIK
Suriyelilerin geri dönüş işlemlerinde yolcu beraberi eşya ile ev eşyasına ilişkin sözlü beyan formu aranmayacak. İşlemler, söz konusu genelgede yer alan "Kolaylaştırılmış Çıkış Formu"nun düzenlenmesiyle yapılacak.
Suriye'den gelen geçici koruma statüsüne haiz kişilerin ülkelerinden getirdikleri ve noterler tarafından tescil edilen plakalı taşıtlarına ilişkin de kolaylık sağlandı. Bu kapsamda, taşıtla birlikte kesin çıkış yapılması durumunda, ilgili noterce düzenlenen kaydın kapatıldığına dair belge gümrük idaresine ibraz edilecek. Taşıtın belgelerindeki ayniyetine uygunluğunun da tespiti halinde, Taşıt Takip Programı'nda gerekli işlemler yapılarak, aracın kaydı kapatılacak ve çıkış işlemleri hızla gerçekleştirilmiş olacak.
Eğer programda söz konusu araca ilişkin herhangi bir kayıt bulunamazsa, ilgili noterce düzenlenen kaydın kapatıldığına dair belgenin gümrük idaresine ibrazı ve taşıtın belgelerindeki ayniyetine uygunluğunun tespiti halinde, ilgili programa kayıt yapılarak çıkışa müsaade edilecek.
İŞ YERLERİNİ NAKLEDECEKLER
Genelgeyle Suriye vatandaşlarının Türkiye'de edindikleri yerli plakalı araçlarının çıkış işlemlerine yönelik de adım atıldı. Bu kapsamda, "Yabancılara İkinci El Taşıt Satışı Hakkında Kanun" hükümleri çerçevesinde ilgili noterce düzenlenen kaydın kapatıldığına dair belgenin gümrük idaresine ibraz edilmesiyle "Kolaylaştırılmış Çıkış Formu" düzenlenecek. Bu kapsamda ayniyet kontrolü yapılarak ilgili programa kaydedilen taşıtın çıkış işlemleri gerçekleştirilecek.
Suriyelilerin Türkiye'de kurdukları iş yerlerinin nakline ilişkin işlemler ise Gümrük Yönetmeliği uyarınca Sözlü Beyan Formu düzenlenerek tamamlanacak.
DÖVİZ VE ZİYNET EŞYASI TAŞIYACAKLAR
Suriye vatandaşlarının beraberlerinde götürecekleri nakitlerle ilgili de düzenleme yapıldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı Finansal Piyasalar ve Kambiyo Genel Müdürlüğünün 17 Aralık 2024 tarihli ve 3625550 sayılı yazısı uyarınca, Suriye vatandaşlarının beraberlerinde kendilerine ait ve değeri 15 bin doları aşan ve ticari amaç taşımayan ziynet eşyası niteliğinde kıymetli madenlerden ve taşlardan yapılmış eşyaları yurt dışına çıkarmaları durumunda, bu eşyaların girişte beyan edilmiş olması veya Türkiye'de satın alındığının belgelenmesi şartı aynı tarihe kadar (31 Aralık 2025) aranmayacak.
Ayrıca, yolcu beraberi 25 bin lirayı aşan Türk parası ve bu para birimiyle ödemeyi sağlayan belgeler ile 10 bin avro veya eşitini aşan döviz çıkışlarında "Nakit Beyan Formu" ile gümrük idarelerine beyanda bulunmaları yeterli olacak.