Belge yok, rapor yok: AKP'nin doğalgaz 'müjdesi' yalandan mı ibaret?

Doğalgazda yüzde 98 dışa bağımlı olan Türkiye’de gaz arama çalışmaları seçim yaklaşırken hızlandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önceki gün kabine toplantısının ardından “müjde” olarak kamuoyuna sunduğu Karadeniz’deki yeni doğalgaz için Enerji Bakanı Fatih Dönmez ise dün tarih verdi. “İlk gazı mart sonu sisteme vereceğiz” dedi.

Uzmanlar ve meslek örgütleri ise raporların kamuoyuna açıklanmadığını belirterek “Açıklamaların hiçbir teknik ve ekonomik geçerliliği yok. 4.5 milyar dolarlık yatırım, seçim için kullanılıyor” dedi.

Cumhuriyet’ten Ali Can Polat’ın haberine göre, Karadeniz havzasında art arda doğalgaz rezervleri bulunduğunu belirten Cumhrubaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son olarak önceki gün Çayırcuma’da 58 milyar metreküplük (m3) bir saha daha bulduklarını duyurdu. Erdoğan’ın ardından detayları anlatan bakan Dönmez de detayları açıkladı. Karadaki doğalgaz işleme tesisinin ilk etapta günlük 10 milyon metreküplük gazı işleyeceğini, ikinci fazla birlikte bunun 40 milyon metreküpe çıkarılacağını söyleyen Dönmez, “Değerlemeyi alanda yetkin en büyük firmalardan DeGolyer & MacNaughton yaptı. Böylece, Çaycuma sahasındaki 58 milyar metreküp ve Sakarya Gaz Sahası’ndaki ilave miktarla birlikte bu rakam 710 milyar metreküp olarak ilan edilmiş oldu. Bir aksilik çıkmazsa (2023 yılı) mart ayının sonuna doğru ilk gazı sisteme vereceğiz” diye konuştu.

SİYASİ ŞOVA DÖNDÜ

İktidarın doğalgaz arama ve çıkarma faaliyetlerini siyasi şova dönüştürdüğü belirtilirken Çaycuma’da açılan ve 58 milyar metreküp olduğu söylenen gaz rezerviyle ilgili, “Tek bir kuyu ile rezerv belirtmek dünya literatüründe komedidir. En az üç kuyu açılmalı” yorumu yapıldı.

Karadeniz’deki rezerv araştırmalarını gerçekleştiren Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın eski müdürü Özer Balkaş, araştırmaların iç politikaya dönük bir malzeme için kullanıldığını söyleyenlerden. “Doğalgaz müjdesi diye yapılan açıklamanın hiçbir teknik ve ekonomik anlamı yoktur tamamen iç politika için kullanılan bir malzemedir” diyen Balkaş, “Ülke böyle bir döviz krizi ve yoksulluğun içindeyken 3-5 milyar dolarlık yatırımların böyle kullanılması doğru değil. Bu gemilerde binlerce genç insan emek veriyor, milyonlarca insanın parası harcanıyor ama kimse doğru dürüst bir şey bilmiyor” dedi.

7’DE 1’İ ÜRETİLEBİLİR

Enerji Uzmanı ve Enerji Günlüğü yazarı Ali Arif Aktürk ise Dönmez’in verdiği bilgiler üzerinden yaptığı hesaplamaları şöyle aktardı: “Günlük 10 milyon m3 deniliyor. Yılda 3.6 milyar m3 eder. 2030’a kadar bu kadar ondan sonra da günlük 1.5 milyon m3 üretileceğini söylüyor bakan. Bunları toplayınca 110 milyar m3 ediyor. Erdoğan’ın verdiği rakam toplam hacim, kimse bunun tamamını üretemez.”

Aktürk, “Dünyada hiçbir banka bu gibi aramaları finanse etmez çünkü çok risklidir. Biz bunu öz kaynaklarımızla yani 85 milyonun cebindeki parayla yapıyoruz. Ama geçtim raporu basına açıklamayı, Meclis’e, meslek odalarına hatta Sayıştay’a bile açıklamıyoruz. Bu paralar bizim paralarımız, nasıl harcandığını bilemiyoruz. Yaklaşık 4.5 milyar dolar para harcanacak” dedi.

"YERİNDE GÖRMEK İSTİYORUZ"

Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği’ne bağlı Jeoloji Mühendisleri Odası ise çalışmaları yerinde görmek istiyor. Daha önce defalarca bakana ve TPAO Genel Müdürü’ne bu teklifi götürdüklerini söyleyen oda başkanı Hüseyin Alan, “Topluma şeffaf olunmuyor. Sonra ‘Neden müjdemizi alkışlamadınız’ diyorlar. Biz yıllardır bu gemilere gitmeyi, çalışmaları yerinde inceleyip kamuoyundaki şüpheleri giderebileceğimizi belirtiyoruz yetkililere. Kendileri de bu fikri beğeniyorlar ama kesinlikle dönüş yapılmıyor” dedi. Enerji uzmanı Önder Algedik ise “Bunları konuşabilmeniz için somut rapor belge olmalı. Şu an tek dayanağımız Erdoğan’ın kamera karşısındaki açıklamalarıdır. Farazi rakamlar üzerinden değerleme yapmak zorundayız” diye konuştu.