Türkiye geçiş noktası oldu: Gümrüklerde yakalanan 1,2 ton uyuşturucu

Türkiye’de tüketilen uyuşturucu miktarı artarken piyasaya yeni türler de giriyor. Yoksul Afrika ülkelerinde tüketilen ve Türkiye’de uyuşturucu olarak kabul edilen khat (gat) otu 2019 yılından bu yana gümrüklerde yakalanan kaçak maddeler arasına girdi. 2022’nin dokuz ayı boyunca yakalanan khat otu miktarının 1,2 ton olmasının, Türkiye’nin bu madde için de cazip bir pazar ve geçiş noktası haline geldiğini gösterdiği değerlendiriliyor.

Kullanım yaşının 10’a kadar düştüğü, ülkedeki çöküşe paralel olarak uyuşturucu kullanımının yaygınlaştığı Türkiye, üretim merkezi ve Avrupa’ya geçiş için uygun bir rotaya dönüştü. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun uyuşturucu ile etkin bir şekilde mücadele ettiklerini anlatırken kullandığı “Haftada 500 kişi yakalıyoruz” sözleri de sorunun boyutlarını bir kez daha ortaya koydu.

BirGün’den Nurcan Gökdemir’in haberine göre, Türkiye’ye giren uyuşturucu ve hammadde miktarı arttıkça içeride güvenlik birimlerinin operasyonlarının yanı sıra gümrük kapılarındaki yakalamalar da artıyor. Ticaret Bakanlığı’nın 2022 yılının ilk 9 ayı sonunda gerçekleşen yakalamalara ilişkin açıklaması hem artışı hem de Türkiye’yi hedef alan uyuşturucu türlerinin çeşitlendiğini gözler önüne serdi.

REKOR KIRDILAR

Birçok uyuşturucu türü ve uyuşturucu üretiminde kullanılan ara kimyasallardaki yakalama oranları aşağı yukarı geçen yıllarla aynı düzeyde seyrederken metamfetamin ve khat otu yakalamasında yeni rekorlar kırıldı. 2021 boyunca 743 kilogram metamfetamin yakalanırken 2022 Ocak-Eylül döneminde bu sayı 4 bin 266 kilograma fırladı.

Türkiye’de çok bilinmeyen bir başka uyuşturucu maddenin de yakalanması rakamları görünür kıldı. Yemen kökenli olan ve daha çok yoksul Afrika ülkelerinde tüketildiği bilinen khat otu da gümrüğe takılmaya başladı. Son yedi yıllık dönemde ilk kez 2019 yılında 36 kilogram khat otu yakalandı. 2020’de bu rakam birdenbire bin 368 kilograma çıktı. 2021’de yakalanan miktar bin 165 kilogram iken 2022’nin ilk 9 ayında bin 251 kilogram khat yakalandı.

SİGARA BENZETMESİ

Kamuoyunun Anadolu Ajansı Bölge Müdürü’nün bir çalışanına sipariş verdiği haberi ile duyduğu khat otu dini sitelerde de yaygın bir şekilde sorgulanmaya başlandı. Özellikle kadınlara yönelik gerici açıklamalarıyla tanınan Sosyal Doku Vakfı Başkanı Nureddin Yıldız’ın sorulan bir soruya verdiği yanıt şöyle:

“Bu bitki ile alakalı olarak ulemanın kararı ‘kullanılmasının caiz olmayacağı’ şeklindedir. İnsan sağlığı açısından bakıldığında veya mü'min insan murueti açısından bakıldığında haram denecek illet oluşmuyor ya da itiraz edilebilir dense de ‘şüpheliler’ sınıfında olduğu kesindir. Şüpheliler ise mü'minin uzak durması gereken listededir. Buna göre bizim kanaatimiz sigara ile aynı durumdadır. Sigara ise haramdır.”

KHAT NEDİR?

Doğu Afrika ile Yemen’de yetiştirilmesinden dolayı Yemen otu da denilen bu madde, Avrupa ülkelerinin tamamına yakını ve Türkiye’de uyuşturucu olarak kabul ediliyor. Ağızda çiğnenerek kullanılan khat otu, bilinç bozukluğu ve halüsinasyonlara yol açıyor. Var olan ruhsal rahatsızlıkları ve saldırganlığı artıran madde yüksek tansiyon ve kalp gibi sistemik hastalıklara neden oluyor.

Transferinin zorluğu ve etkisinin sınırlılığı nedeniyle uyuşturucu piyasasında büyük ağırlığı olmadığı değerlendirilen bu otun yoksul Afrika ülkelerinde ve Yemen’de yaygın olarak tüketildiği biliniyor. Özellikle dini ayinlerde bu maddenin transa geçmek için kullanıldığı ifade ediliyor.