Kanunsuz içki yasağına ilk ceza | Avukat Ersöz: Ceza kanuni değil, karakola götürülmeleri hürriyeti tahdit sonucunu doğurur


Serbest Düşünce Derneği, X hesabından yaptığı paylaşımda alkol yasaklarına karşı İstanbul-Kadıköy’de düzenledikleri “İçeceğini Al Gel” etkinliğinin kolluk kuvvetleri tarafından engellendiğini ve derneğin 3 üyesine idari işlem uygulandığını iddia etti. Paylaşımda 5326 sayılı kanunun “emre aykırı davranış” başlıklı 32. maddesi uyarınca uygulanan idari işleme itiraz edileceği söylendi.

Derneğin X hesabından yapılan paylaşımda şöyle denildi:

“Bu akşam (09.09.2023) saat 18.00’de, İstanbul Valiliği’nin 18.08.2023 tarihli ‘alkol yasağı’ olarak medyada geniş yer bulan ve hukuka açıkça aykırı genelgesine karşı özgürlüklerimizle birlikte haklarımızı korumak için planlanan ‘İçeceğini Al Gel’ etkinliğimiz kapsamında toplandığımız Kadıköy-Moda Sahili’nde alkol tüketilmesi, kolluk kuvvetlerince engellenmiş ve derneğimizin 3 kurucu üyesine 5326 sayılı Kanunun “emre aykırı davranış” başlıklı 32. maddesi uyarınca idari işlem uygulanmıştır. Yönetim Kurulu Başkanımıza ve diğer kurucu üyelerimize uygulanan kanunsuz emir dayatması ve neticesinde uygulanan idari işlem kabul edilemezdir. Anayasaya, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne ve kanuna aykırı olan bu idari işlemle birlikte söz konusu genelgeye karşı her türlü yasal haklarımızı kullanacağımızı saygılarımızla bildiririz.”

KAMUYA AÇIK ALANLARDA AKOLLÜ İÇECEK TÜKETİLMESİNİ YASAKLAYAN BİR KANUNİ DÜZENLEME BULUNMUYOR

Konuyla ilgili Gerçek Gündem’e değerlendirmelerde bulunan Avukat Hüseyin Ersöz, açık alanda alkollü içecek tüketimi nedeniyle cezai işlem uygulanmasının keyfi bir durum olduğunu ve yasalara aykırı olduğunu anlattı:

‘‘İstanbul Valiliği genelgesi ile uygulanan kamuya açık alanlarda alkollü içecek tüketimi ile ilgili yasak Anayasa ve Kanunlara aykırıdır. Öyle ki, Anayasa’nın 13. Maddesinde temel hak ve özgürlüklerin ancak Kanunla sınırlanabileceği ifade edilmiştir. Bir kişiye, ‘genel davranış özgürlüğü’ olarak nitelendirilebilecek, kamuya açık alanda alkollü içecek tüketimi nedeniyle cezai işlem uygulanması ve bir engellemeye maruz kalması keyfi bir durumdur. İdarenin kendisine Kanunla tanınmayan bir yetkiyi kullanması mümkün değildir. Kamuya açık alanlarda alkollü içecek tüketilmesini yasaklayan bir Kanuni düzenleme ise bulunmamakta.’’

“CEZANIN KANUNA AYKIRI OLMASI YANINDA ‘HÜRRİYETİ TAHDİT’ SONUCUNU DAHİ DOĞURABİLECEK BİR OLAYDIR”

Ersöz, bu cezaların iptali için yasal yollara başvurulması gerektiğini söyledi. Mahkemelerin tarafından iptal kararları verileceğini düşündüğünü belirten Ersöz, şöyle konuştu:

‘‘Bu çerçevede, İstanbul Valiliği tarafından yayınlanan genelge ile kolluğa verilen talimat yasadışı emir oluşturur. Kadıköy’de yaşanan olayda, içki içeceğini beyan eden kişilerin önce doktor kontrolüne sonrasında da polis merkezine götürülmesi, belirttiğim çerçevede Kanuna aykırı olması yanında ‘hürriyeti tahdit’ sonucunu dahi doğurabilecek bir olaydır.

Öyle ki, polisin kaynağını, Anayasa ve Kanundan almayan bir düzenleme ile özgürlükleri kısıtlaması, Ceza Kanunlarımızda düzenlenen suçları oluşturabilecektir. Bu durumda, bu uygulamaya maruz kalan kişiler, sorumlular hakkında ceza hukuku ve tazminat hukuku boyutuyla, yasal yollara da başvurabilirler.”

“BU DURUM HUKUK DEVLETİ OLMAKLA BAĞDAŞMAZ VE KİŞİLERİN HUKUK GÜVENLİĞİ’Nİ YAKINDAN İLGİLENDİRİR”

Ersöz, konunun hukuk güvenliği boyutuyla da ele alınması gerektiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı:

“Kadıköy’de alkollü içki tüketenlere uygulanan bir idari para cezası bulunması halinde ise bu cezaların iptali için yine yasal yollara başvurulması mümkündür. Bu konuda, Mahkemeler tarafından iptal kararları verileceğini düşünüyorum. İstanbul Valiliği genelgesi, dar bir bakış açısıyla, kişilerin sadece alkol tüketimini yasaklayan bir olay olmayıp, Hukuk Devleti ve Hukuk Güvenliği ile ilgili de bir meseledir. Konun bu perspektifle ele alınası gerekir. Bugün, Anayasa’ya aykırı olarak getirilen alkollü içecek tüketimiyle ilgili yasaklamanın yerini, yeni genelgelerle başka yasakların da alması mümkündür. Bu durum Hukuk Devleti olmakla bağdaşmaz ve kişilerin Hukuk Güvenliği’ni yakından ilgilendirir.’’

Ne olmuştu?

İstanbul Valiliği’nin 17 Ağustos’ta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, 39 ilçe kaymakamlığı, 39 ilçe belediye başkanlığı, İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü ve İstanbul İl Jandarma Komutanlığı’na gönderdiği genelgede kamusal alanda içki tüketiminin yasaklandığı söylenmişti.

Gelen tepkilerin ardından İstanbul Valiliği konuyla ilgili bir yazı yayımlamış ve yeni bir yasağın söz konusu olmadığı, yeni genelgenin “hatırlatma” niteliği taşıdığı söylenmişti.

İstanbul Valiliği’nden yapılan son açıklamada şu maddelere yer verilmişti:

“18 yaş altı çocuklara alkol satışının yapılmaması,
Ruhsatlı alkol satışı yapılan lokanta ve restoranlar dışında 22.00 – 06.00 saatleri arasında perakende alkol satışının yapılamayacağı,
Sarhoşluk sebebiyle halkın huzurunu bozacak şekilde hareket edilmemesi,
Alkol satışı ve tüketilmesi; ruhsatı bulunan işletmeler dışında yapılmaması. (Park, piknik ve mesire alanları, sahil bandı, plaj vb. alanlarda)
Bahsi geçen yerlerde emniyet, jandarma ve zabıta birimlerinin etkin denetimleriyle asayişi, halkımızın huzur ve güvenliğini bozacak olaylara meydan vermemesi hususlarında ilgili birimler talimatlandırılmıştır.”