Göz göre göre gelen facia: Hatay Havalimanı'ndaki yıkımın sorumlusu kim?

GERÇEK GÜNDEM - 6 Şubat'ta Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremler, Akdeniz, Güneydoğu ve Doğu Anadolu'daki 10 ilde yıkıcı etkiler bırakırken, afet yönetimi ve geç müdahale tartışmaları da devam ediyor.

Tartışmaların odağındaki konulardan biri ise Hatay Havalimanı...

Hatay Havalimanı, depremde ağır hasır gören İskenderun'a 45 km, Hatay şehir merkezine 25 km, Kırıkhan'a 25 km ve Reyhanlı'ya 41 km uzaklıkta bulunuyor.

Ancak uçuş pistinde yaşanan kırık ve çatlaklar nedeniyle, havalimanı depremin ardından uçuşlara kapatıldı.

Hatay'a yönlendirilen kurtarma ve yardım ekiplerinin kritik önem taşıyan ilk saatlerde havaalanını kullanamamasının şehre müdahaleyi geciktirdiği ve can kaybı sayısını artırdığı değerlendirmesi yapılıyor.

Türkiye'yi sarsan Kahramanmaraş depremleriyle birlikte gündeme oturan Hatay Havalimanı, Türkiye'nin gündemine ilk kez girmiyor. Zira 2000 öncesi planlanan ve 2007'de kullanıma açılan yapı kurutulan Amik Gölü'nün arazisine inşa edilmiş ve bu konu uzun süre tartışmalara neden olmuştu.

İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI TANER YÜZGEÇ: FELAKETİN BÜYÜKLÜĞÜ GEREKÇE GÖSTERİLEMEZ

Hatay Havalimanı'nda yaşanan yıkımla ilgili değerlendirmelerini almak için ulaştığımız İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Taner Yüzgeç, felaketin büyüklüğünün pistte yaşanan tahribatı açıklamak için yeterli olmadığını söylüyor.

"Felaketin büyüklüğü kuşkusuz. Ancak hiçbir biçimiyle buna bağlanamaz, bu gerekçe gösterilemez. Yer seçimiyle ilgili ciddi bir sorun var. Orası yapılmadan önce çok ciddi tartışmalara neden olmuş bir yatırım. Yer seçiminin son derece yanlış ve hatalı olduğu o dönemlerde TMMOB birimlerince ifade edilmiş bir yatırım" diyen Yüzgeç, "Aynı zamanda da yapım hataları da olması gerekir. Pek çok yıkıntı var kuşkusuz ama hemen yanı başında sağlam duran yapılar da var. Havalimanındaki durumu depremin büyüklüğüyle izah etmek mümkün değil" ifadelerini kullanıyor.

"BÖLGEYE HAVALİMANINI YAPAN BİRİNCİ SORUMLU"

Hatay Havalimanı için yer seçiminin en başından bu yana hatalı olduğunu belirten Yüzgeç, bu konuda uyarılara da kulak tıkandığını söylüyor.

Pistteki yapım hatalarının inceleme sonrası ortaya çıkacağını belirten Yüzgeç şu ifadeleri kullanıyor:

"Burada başta bir planlama hatası var. O bölgeye havaalanı yapılması birinci sorumluluk. Ondan sonra proje veya yapımla ilgili sorunlara bakılabilir ama bunu incelemeden sonra söyleyebiliriz. Muhakkak burada bir inceleme yapılmalı. Bunu devletin ilgili birimleri yapacaktır ama bizi dahil etmiyorlar bu çalışmalara. Sonuçlar kamuoyuyla paylaşılırsa biz de değerlendirmemizi yaparız"

HAVALİMANI YENİDEN AÇILMALI MI?

Onarım çalışmaları İGA ve Ankara Büyükşehir Belediyesi iş birliğiyle yapılan Hatay Havalimanı yarın yeniden kullanıma açılacak.

Ancak önümüzdeki yıllarda bölgede gerçekleşebilecek başka depremler yapı için tehdit oluşturmayı sürdürüyor.

Havalimanının geleceğine ilişkin sorumuzu yanıtlayan İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Taner Yüzgeç şu ifadeleri kullandı:

"Riskli olduğu zaten biliniyordu. Şimdi iyice tespit ve tescil edilmiş oldu. Artık orada ısrar etmenin maliyetini göze alması gerekir bu kararı veren kişilerin, siyasi otoritenin. Israrla o havaalanı orada olacaksa, her türlü riske açık bir yapı. Biliyorsunuz sadece deprem değil, su da bastı orayı. Belki geçici olarak açılıp kullanılabilir ama planın yeniden gözden geçirilmesi gerekir"

HAVALİMANINI KİM, NASIL YAPTI?

1975'te kurutulan Amik Gölü'nün arazisinin üzerine yapılan Hatay Havalimanı'yla ilgili tartışmalar 2000 yılına kadar uzanıyor.

O dönem olumsuz çıkan ÇED raporları nedeniyle yapımı mahkeme kararıyla durdurulan Hatay Havalimanı için süreç 2004 yılında dönemin AKP Hatay Milletvekili Sadullah Ergin'in de girişimleriyle hızlandı.

YDA Grup isimli inşaat şirketi tarafından üstlenilen havalimanının yapımı 2007'de tamamlandı ve dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açılış yapıldı.

Depremde zarar gören havalimanı pistinin yapımını ise İntaş AŞ isimli inşaat şirketi üstlenmişti.

Havalimanında meydana gelen ve deprem sonrası kurtarma çalışmalarını geciktiren yıkımla ilgili bir soruşturma yürütülüp yürütülmediği ise henüz açıklanmadı.

UZMANLAR YILLAR BOYUNCA UYARMIŞ

Hatay Havalimanı'nın fay hattı üzerine ve kurutulmuş bir göl arazisine inşa edilmesinin yarattığı tehditler sır değil.

Zira basit bir Google aramasıyla bile uzman isimlerin yıllar boyunca yaptıkları uyarılara ulaşılabiliyor.

Bu uyarılardan biri de 2016'da havaalanında yaşanan su baskını nedeniyle bir açıklama yapan dönemin İskenderun Belediye Meclis Üyesi mimar Ercüment Kimyon'dan gelmiş.

Yerel Başak Gazetesi'nde yer alan açıklamada Kimyon'un şu ifadeleri kullandığı görülüyor:

"Aslında bu havaalanı deprem riski olan bir yatırımdır. Özellikle Afrika Plakası denilen bir plakanın Anadolu üzerindeki Güneydoğu Anadolu fay hattı kırığı üzerinde yapılmış bir tesisdir. Her zaman deprem riskine açık bir durumdadır. Sel ile ilgilide bölgemizin yağış alan bir bölge olması ve yine bu bölgenin yüzyıllarca sulak alan olarak kayıtlarda bilinmektedir. Buraların sel baskınına kalacağı kaçınılmaz bir sonuçtu. Kısacası Hatay havaalanı hem deprem riski olan, bir fay kırığı üzerinde olması, sel baskınlarının yanı sıra normal yağmur sularının bile havaalanını tehdit ettiği bilimsel bir gerçektir"