Dünyada gittikçe popüler hale gelen dövme yaptırma, ülkemizde de oldukça yaygın hale gelmekte. Yurdumuzda 1 milyondan fazla dövmeli kişi olduğu ve sayının her geçen yıl artmakta olduğu tahmin edilmekte. Bu kadar yaygın olan bir uygulamanın sağlık risklerini bilmek çok önemli.
Dövme dünyada ve ülkemizde ne kadar yaygındır?
İtalya, İsveç ve Amerika’da dövme yaptırma oranı %50 iken, bizde %30 oranında. Ayrıca kadınların erkeklerden daha fazla dövme yaptırdığı belirtilmekte.
Dövme yaptırmak cilt kanserine neden olur mu?
Dövmelerin cilt kanserine neden olduğuna dair doğrudan bir kanıt bulunmamakta. Ancak dövme mürekkeplerinde bulunan bazı kanserojen maddelerin karaciğer ve mesane gibi vücudun başka yerlerindeki kanserlerle ilişkili olduğu ortaya çıktı.
Dövme mürekkebindeki hangi maddeler kanserojen olabilir?
Bazı dövme mürekkebi bileşenleri kanserojen olabilir, örneğin:
Kırmızı mürekkep; Azo bileşikleri içerebilir. Bu bileşikler bazı araştırmalarda hayvanlarda kanser riskini artırmıştır. Kırmızı azo pigmentlerine maruz kalan sıçanlarda karaciğer kanseri riskinin arttığı görüldü.
Siyah mürekkep; Polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH'lar) içerebilir. Avustralya hükümetinden 2016 tarihli bir rapora göre, test edilen siyah mürekkeplerin %83'ü PAH'lar içermekte ve bu maddeler kanserojen olarak kabul edilir.
Dövme yaptırmanın alerjik reaksiyonlara neden olma riski var mı?
Evet, dövme mürekkebine karşı alerjik reaksiyonlar gelişebilir. Belirtiler arasında kızarıklık, şişme, kaşıntı ve kabarcıklar bulunur. Bu reaksiyonlar dövme yapıldıktan hemen sonra ortaya çıkabileceği gibi, haftalar veya yıllar sonra da gelişebilir.
Dövme yaptırmak cilt enfeksiyon riskini artırır mı?
Evet, steril olmayan iğneler veya uygun olmayan bakım sonucu enfeksiyon riski var. Belirtiler arasında kızarıklık, şişme, kaşıntı, ağrı, akıntı ve ateş bulunur. Tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Enfeksiyon belirtileri arasında şunlar var:
-Kızarıklık
-Şişme
-Kaşıntı
-Akıntı
-Ağrı
-Açık yaralar
-Ateş
-Titreme
Dövme yaptırmak yara izine neden olabilir mi?
Evet, dövme işlemi sırasında veya sonrasında uygun bakım yapılmazsa yara izi veya ciltte 3 ila 12 ay içinde keloid denilen, kabarık ve sert dokular oluşabilir. Cilt enfeksiyonları, alerjik reaksiyonlar ve dövme yaranızdaki çizikler de bu riskleri artırabilir.
Dövme yaptırırken bulaşıcı hastalık riski var mı?
Evet, sterilize edilmemiş iğneler kullanılırsa hepatit C, HIV/AIDS ve metisiline dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) gibi bulaşıcı hastalıklar riski artar. Profesyonel lisanslı dövme sanatçılarının sterilize iğneler kullanmaları gerekmekte. Hem hepatit C hem de HIV/AIDS hastalığı farklı kanser türlerinin oluşmasına neden olabilir.
Manyetik Rezonans (MR) çekilirken dövmeler reaksiyon gösterebilir mi?
Nadir durumlarda, dövmeli cilt MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme) sırasında reaksiyon gösterebilir. Bu, ciltte kızarıklık, iltihaplanma ve yanıklara neden olabilir. Özellikle kırmızı dövme mürekkebinin manyetik özellikleri nedeniyle bu reaksiyonları artabilir. MR’dan kaçınmak her zaman mümkün olmayabilir ancak yakın gelecekte bu tür bir testten geçmeyi bekliyorsanız yeni bir dövme yaptırmayı ertelemeyi düşünebilirsiniz.
Dövme yaptırmadan önce ne yapmalıyım?
Lisanslı ve güvenilir dövme sanatçıları: Dövme yaptırmadan önce sanatçının lisanslı ve hijyen standartlarına uyduğundan emin olun. Dövme stüdyosunun temiz ve steril olduğundan emin olun. Sanatçının lisanslama ve deneyimini, sanitasyon uygulamalarını, malzemelerin taşınması ve bertaraf edilmesi için süreçlerini, eldiven giyme politikasını ve kullandığı mürekkeplerin dövme için tasarlanmış olup olmadığını sorun. Ayrıca sanatçının iş portföyünü inceleyin.
Kullanılan mürekkepler: Dövme mürekkeplerinin içeriğini ve kaynağını öğrenin. Kaliteli ve güvenilir mürekkepler tercih edilmeli. Mürekkeplerin metal, plastik veya diğer potansiyel olarak zararlı maddeler içerip içermediğini sorun.
Cilt kontrolleri: Dövme yaptırmadan önce dermatologdan cilt kontrolü yaptırmak önemli, özellikle dövme yapılacak bölgede benler veya cilt lezyonları varsa, benlerin üzerine dövme yaptırmaktan kaçının çünkü bu durum cilt kanserlerinin tespitini zorlaştırabilir.
Dövme sonrası nelere dikkat etmeliyim?
Dövme sonrası bakım talimatlarına dikkatle uyun. Enfeksiyon belirtileri görüldüğünde hemen doktora başvurun. Dövme sanatçınızın verdiği bakım sonrası talimatları takip ederek enfeksiyon ve yara izi riskini azaltabilirsiniz.
Herhangi bir enfeksiyon veya renk değişikliği belirtisi fark ederseniz dövme sanatçınızı arayın. Sorun devam ederse doktora başvurun.
Dövmem varsa kan bağışında bulunabilir miyim?
Evet, döveniz varsa kan bağışında bulunabilirsiniz.
Son üç ay içinde dövme yaptırdıysanız, dövmeniz tamamen iyileştiyse ve steril iğneler ve taze mürekkep kullanan bir merkezde uygulandıysa ve kan bağışçısı olma uygunluk şartlarının hepsini karşılıyorsanız kan bağışında bulunabilirsiniz.
Dövme yaptıranların ne kadarı pişman oluyor?
Dünyada en çok pişman olan ülkeler arasında %35 ile İsveç, Danimarka ve İsrail en başta gelmekte. En az pişman olanlar ise İtalyan ve Yunanlar. Dövme silme endüstrisinin payı 2023 yılında 4.8 milyar dolar olmuştur.
Dövmelerin kanser yapıcı etkisi konusunda her ne kadar olumsuz bir durum olmasa da hepatit ve AIDS gibi son derece tehlikeli enfeksiyon hastalıkları için bir risk olduğu bilinmekte. Bu nedenle dövme yaptırmadan önce bu konuda oldukça dikkatli olmak gerekir.
Hepinize sağlıklı günler dilerim.
Sorularınız için Instagram: dr.bayramyildiz