E-sigaralar, çocuklar arasında en yaygın kullanılan tütün ürünleri ve bir salgın haline geldi. E-sigaraların kalıcı sağlık sonuçları hakkında henüz çok şey belirlenememiş olsa da akciğerler üzerindeki sağlık riskleri hakkında gelişen kanıtları gün geçtikçe ortaya çıkmakta. Bunlardan en önemlisi geri döndürülemez akciğer hasarı ve akciğer hastalığı.
Uzmanlar e-sigaralar nedeniyle tütün kaynaklı hastalıklarla bir nesli daha kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğumuzu söylemekte. Bu ürünleri kullanan gençlerin sayısındaki hızlı artıştan dolayı oldukça endişe duymaktadırlar. Amerika’da 18-24 yaş grubundaki gençlerin yüzde 11’i e-sigara kullanmakta ancak yaş ilerledikçe bu sayı azalmakta. Yani gençler çok daha fazla e-sigara kullanma eğiliminde. Ülkemizde de e-sigara kullanan gençlerin sayısı her geçen gün artmakta.
Elektronik Sigara (E-sigara) Nedir?
E-sigara, genellikle bir e-sigara veya buhar kalemi olarak adlandırılan elektronik bir cihaz kullanarak ciğerlerinize bir tür buhar (aslında aerosol) soluma işlemi. E-sigara içinde nikotin, aroma, propilen glikol ve diğer kimyasalları içeren bir sıvıyı ısıtarak buhar oluşturur. Bu buhar, ciğerlerinize çektiğinizde sigara içmeye benzer bir deneyim sunar ancak bu işlemde tütün yakılmaz. E-sigara, özellikle sigarayı bırakmak isteyen kişiler arasında popüler hale geldi ancak e-sigaranın da ciddi sağlık riskleri var.
E-sigara Nasıl Çalışır?
E-sigara, içinde bulunan e-sıvıyı ısıtarak buhar haline getirir. Cihazda yer alan bir pil, ısıtma elemanını çalıştırarak sıvıyı buharlaştırır. Oluşan buhar, su buharı değil, nikotin, aroma ve diğer kimyasalların küçük parçacıklarını içeren bir aerosoldür. Bu parçacıklar, ağızlıktan ciğerlerinize çekilir ve solunum yoluyla ciğerlerinize ulaşır.
E-sigara Nedir?
E-sigara, nikotin ve aroma gibi maddeler içeren bir sıvıyı buharlaştırarak solunabilir bir aerosol haline getiren elektronik bir cihazdır. E-sigaralar çeşitli şekil ve boyutlarda gelir; bunlar arasında buhar kalemleri, modlar ve kişisel buharlaştırıcılar (PV'ler) gibi farklı türler bulunur. Bu cihazlar, genellikle aşağıdaki bileşenlere sahiptir:
Kartuş, Tank veya Kapsül: Sıvıyı tutan bölme
Isıtma Elemanı: Sıvıyı aerosol haline getiren parça
Pil: Isıtma elemanını çalıştıran güç kaynağı
Güç Düğmesi veya Sensör: Cihazı etkinleştiren düğme veya nefes aldığınızda devreye giren sensör
Ağızlık: Buharı çektiğiniz kısım
E-sigara ile Sigara Arasındaki Fark Nedir?
E-sigara ve sigara içmek, her ikisi de nikotin ve diğer kimyasalları ciğerlerinize çekmeyi içerir. Ancak e-sigarada, e-sıvı ısıtılarak aerosol oluşturulur, sigarada ise tütün yakılarak duman üretilir. Tütün dumanı, kanserojenler de dahil olmak üzere birçok zararlı madde içerir ve sigara içmenin en büyük tehlikesi de bu dumanın solunmasıdır. E-sigara, genellikle sigara içmeye göre daha az zararlı olarak kabul edilir çünkü tütün yakılmadığı için daha az zararlı madde açığa çıkar. Ancak e-sigaranın da kendi sağlık riskleri var ve tamamen zararsız değil.
E-sigaranın Tehlikeleri Nelerdir?
E-sigaranın sağlık açısından çeşitli riskleri var. E-sigara kullanımı, özellikle gençlerde ve sigara içmeyen kişilerde bağımlılık geliştirme riskini artırabilir. E-sigara akciğer hasarına, solunum yolu sorunlarına ve kalp hastalıklarına yol açabilir. Özellikle 2019 ve 2020 yıllarında, EVALI (E-sigara veya e-sigara ürünleriyle ilişkili akciğer hasarı) adı verilen bir hastalık, ciddi sağlık sorunlarına ve ölümlere neden oldu.
E-sigaranın potansiyel tehlikeleri şunlardır:
Astım ve Solunum Sorunları: E-sigara, astımı olan kişilerde semptomları kötüleştirebilir ve sağlıklı kişilerde astım gelişme riskini artırabilir.
Akciğer Hastalıkları: Bazı tatlandırıcılar, özellikle diacetyl, bronşiolitis obliterans ("patlamış mısır akciğeri") adı verilen bir duruma yol açabilir. Bu durum, akciğerlerde kalıcı hasara neden olur ve solunum fonksiyonlarını etkileyebilir.
Organ Hasarı: Nikotin ve diğer kimyasallar, kalp ve beyin de dahil olmak üzere organlara zarar verebilir. Nikotin, kan basıncını artırabilir, atardamarları daraltabilir ve beyin gelişimine zarar verebilir.
EVALI: Bu hastalık, e-sigaranın neden olduğu ciddi bir akciğer rahatsızlığı. Nefes darlığı, göğüs ağrısı ve öksürük gibi belirtilerle kendini gösterir ve ölümcül olabilir.
Bağımlılık: Nikotin oldukça bağımlılık yapıcıdır. E-sigaralar, kullanıcıların daha fazla nikotin istemesine neden olabilir, bu da uzun vadede bağımlılığa yol açabilir.
Kanser: E-sıvılarda bulunan bazı kimyasallar kansere neden olabilir. E-Sigara sırasında solunan bu kimyasallar, uzun vadede kanser riskini artırabilir.
E-sigaranın Yan Etkileri
E-sigaranın kısa vadeli yan etkileri şunlardır:
Öksürük
Nefes darlığı
Göz tahrişi
Baş ağrıları
Ağız ve boğazda kuruluk ve tahriş
Bulantı
E-sigaranın Faydaları Var mı?
E-Sigaranın en yaygın olarak dile getirilen faydası, sigarayı bırakmaya yardımcı olabileceğidir. Bazı insanlar, sigarayı bırakmak için diğer yöntemleri denemiş ve başarısız olmuşlarsa, e-sigarayı bir alternatif olarak görebilirler. Ancak e-sigaranın da bağımlılık yapıcı olduğunu ve sigarayı bırakmada her zaman etkili olmadığını unutmamak gerekir. Zaten sigara içmeyenler için e-sigaranın hiçbir faydası yok, aksine sağlık riskleri taşır.
E-sıvıda Neler Var?
E-sıvılar, nikotin, aroma, propilen glikol ve gliserin gibi maddeler içerir. Ayrıca, bazı e-sıvılarda kansere neden olabilen kimyasallar, akciğer hastalıklarına yol açabilen maddeler ve ağır metaller bulunabilir. Bunlar arasında nikel, kalay, kurşun ve kadmiyum gibi zararlı maddeler yer alır. Bu maddeler, ciğerlerinize kadar ulaşarak uzun vadeli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Hamilelikte e-sigara Güvenli mi?
Hamileyken e-sigara güvenli değil. E-sigara, gelişmekte olan fetüse zarar verebilecek kimyasalların vücuda alınmasına neden olabilir. Bu kimyasallar düşük doğum ağırlığı, akciğer hasarı ve fetüste beyin gelişimine zarar verebilir. Bu nedenle, hamilelik sırasında e-sigara kesinlikle önerilmez.
Sigara gibi zararlı olduğu bilinen bir maddenin yerine e-sigarayı bir seçenek olarak görmek gibi bir hataya düşmeyeceğinize inanıyorum.
Sigarasız ve sağlıklı günler diliyorum.
Sorularınız için Instagram: dr.bayramyildiz