Cumhuriyetimizin 2’nci yüzyılında ‘’genel af ve vergi affı’’ toplumun beklentisi haline geldi. İktidar tarafından; ‘’Vergi Barışı, Varlık Barışı veya yapılandırma’’ gibi çeşitli adlarla çıkartılan kanunlar genellikle kara para aklayanlara yaradı. Cumhuriyetimizin 2’nci yüz yılında yanlış ekonomik uygulamaların neden olduğu; vadesi geçtiği halde ödenemeyen kamu alacaklarına kolaylık getirilmesi mali çevrelerde de konuşulduğu bilinmektedir.
Matrah artırımı, kasa affı, işletmede kayda alınmayan bazı emtiaların maliyetlere alınması veya imalat veya stokta olduğu halde belgesi olmayan emtianın cüzi vergi oranlar ile kayda alınması düzenlemeleri de bir yere kadar AKP’nin kayıtsız, belgesiz ekonomik uygulamalarının sonucu olarak yapılandırma kapsamına alınması Cumhuriyetimizin 2’nci yüzyılında toplumun barışı moda deyimle bir helalleşme sayılabilir.
Ancak Cumhuriyetimizin 2’nci yüzyılında kirli, haram kara para aklayıcılarının affının araya; esrar, eroin, kokain, rüşvet, yolsuzluk gibi uyuşturucudan elde edilen kara para aklayıcıları lehine bir düzenleme kamu cicdanını yaralayacaktır.
Bu düzenlemelerin hiç değişmeyen cümlesi; ‘’ Yurt içinde veya yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ve taşınmazlar ekonomiye kazandırılması’’ şeklindeki düzenleme artık parlamentoya gelmemelidir.
Böyle bir düzenleme iktidarın kendi dönemleri ile ilgili kanunsuzlukların izini silmek, temizlemek olur.
Nitekim, bir suç örgütü lideri kendisinin de içinde bulunduğu bütün kanunsuz işleri tek tek açıklamakta, bu kirli paraların siyasetin dizayn edilmesinde nasıl kullanıldığını açıklamaktadır.
AKP döneminde bu şekildeki kanunların biri bitmeden öbürünün yürürlüğe girdi. Hatta bu düzenlemelerin taksit ödemelerinin biri birine karıştığı, mükellef ve uygulayıcıların içinde çıkılmaz uygulamalardan şikayetçi oldukları bilinmektedir.
Bu düzenlemeler Kanun ile de yapılmış olsa da Sayın CHP Genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun da haklı olarak belirtiği gibi ‘’Türkiye’yi Avrupa’nın en büyük kara para aklayan ülkelerinin başında geliyor.’’ Demek durumunda bıraktı.
Bu yılın Ağustos Ayında yürürlüğe giren ve halen de yürürlükte bulunan 7417 sayılı Kanun’un 50’nci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 15’nci maddesi şimdiye kadar bu şekilde çıkan kanuni düzenlemelerden çok farklıdır.
Kanun yapma tekniğine, genel hükümlere ve şimdiye kadar olanlardan daha çok ‘’kara paracılar’’ için adrese teslim olarak düzenlendiği açık olarak görülmektedir.
AKP döneminde yasalaşarak yürürlüğe giren 9 adet kanunun bulunmaktadır. Bu Kanunlar;
- 1- 4811 Sayılı Vergi Barışı Kanunu 27.02.2003 Tarih ve 25033 sayılı,
- 2- 4849 Sayılı Vergi Barışı Kanunu 24.04.2003 Tarih ve 25088 sayılı,
- 3- 5811 Sayılı Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanun, 22 Kasım 2008 tarih ve 27062 Sayılı
- 4- 6486 sayılı Kanun Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 21.05.2013 tarih ve 28661 sayılı,
- 5- 6736 sayılı bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun 09.08.2016 tarih ve 29806 sayılı,
- 6- 7143 sayılı Kanun Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 11.05.2018 sayılı,
- 7- 7186 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (2’nci maddesi ile) 19 Temmuz 2019 tarih ve30836 sayılı,
- 8- 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 11.11.2020 tarih ve 31307 sayılı,
- 9- 7417 sayılı Devlet Memurları Kanunu İle Bazı Kanunlarda Ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 05.08.2022 tarih ve 31887 sayılı,
Resmî Gazetelerde yayınlanmışlardır.
Halen yürürlükte olan 7417 sayılı Kanuni düzenleme ile kapsamdaki varlıklar Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılmasına karşın, ‘’gerçek ve tüzel kişileri’’ de kapsadığı şeklinde düzenlenmesi ilginçtir.
İlginç olan diğer bir konu da;‘’başkaları üzerinde kayıtlı varlıkların gerçek sahibi kurumlar adına düzeltilerek aklanmasıdır.’’
Bu aklanmaların bir şekilde ekonomiye kazandırılsa da cezai sorumluluklarının devam edip etmeyeceği ayrı bir tartışma konusudur.
Yani, gerçek kişilerin kayıt dışı ya da kara para şeklindeki gayri kanuni kazançları Kurumlar Vergisi Kanununda yapılan düzenleme ile Kurumlar bünyesinde aklanmaktadır.
Bu düzenleme şimdiye kadar olanlardan daha farklıdır. Kanun tekniği ve vergi hukuku ve en önemlisi kanunların genelliği ve eşitliği ilkelerine, kanun yapma usul ve esaslarına da aykırı bir düzenlemedir. Bu çelişki ve uyumsuzlukları yayınladıkları Genel tebliğde de anlamak mümkündür.
Düzenleme ile;
- Şirket veya ortaklarına ait olduğu halde şirketin kanuni temsilcileri, ortakları veya vekilleri dışındaki kişilerce tasarruf edilen varlıkların, şirket adına bildirim veya beyana konu edilmesi,
- Gerçek kişilere ait olduğu halde bu kişilerin ortağı veya kanuni temsilcisi oldukları yurt dışındaki şirketlerce tasarruf edilen varlıkların ilgili gerçek kişiler adına bildirilmesi veya beyan edilmesi,
Bu işlerin perde arkasında gizlenecek bir şeyler olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.
Yurt dışında bulunan ve düzenleme kapsamında olan varlıkların, bildirim yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekmektedir. Ancak;
- Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda mevcut ya da yeni açılan bir hesaba ilgili varlığın transferi işlemlerinde, bildirimde bulunan hesap sahibi ile yurt dışından varlığı transfer edenin farklı kişiler olmasının söz konusu hükümden faydalanılması açısından herhangi bir önemi bulunmadığı,
- Yurt dışında bulunan ancak kapsama girmeyen varlıkların (örneğin taşınmazların) 31.03.2023 tarihine kadar kapsamdaki varlıklara dönüştürülmek suretiyle söz konusu madde hükümleri çerçevesinde Türkiye’ye getirilmesinin mümkün olduğu,
Şeklinde düzenlenmiştir. Türkiye’ye getirilmesinden amaç;
- Varlıkların fiziki olarak Türkiye’ye getirilmesi veya bu varlıkların Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi,
- Fiziki olarak Türkiye’ye getirilmesi veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi mümkün olmayan menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının aracı kurumlara bildirilmesi
Yeterli görülmüştür.
Yayınlanan Tebliğ ile;
- Yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve düzenlemenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31.03.2023 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabileceği,
- Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye'ye getirilme şartı aranmayacağı,
- Yurt dışı kredilerin kapatılmasında kullanılan varlıkların da banka ve aracı kurumlara bildirilebileceği,
- Yürürlük tarihi itibarıyla yasal defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan kapsamdaki varlıkların düzenlemenin yürürlük tarihinden önce Türkiye'ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi şartıyla, düzenlemenin avantajlarından yararlanabileceği,
- Yani, sermaye avanslarının kapatılmasında kullanılan varlıkların da banka ve aracı kurumlara bildirilmesi gerektiği belirtilmektedir.
Yapılan düzenlemede yurt dışı varlıklar ve yurt içi varlıklar için farklı oranda vergi hesaplanması ve ödenmesi söz konusudur. Yurt dışı varlıkların banka ve aracı kurumlara bildiriminde kademeli bir vergi öngörülmüştür. Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak bildirim sahibinden bildirilen varlıkların değeri üzerinden;
- 30.09.2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için %1,
- 01.10.2022 tarihi ila 31.12.2022 tarihi (bu tarih dahil) arasında yapılan bildirimler için %2,
- 31.03.2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için %3,
Oranında peşin olarak tahsil ettikleri vergiyi, bildirimi izleyen ayın on beşinci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan edecek ve aynı sürede ödeyeceklerdir.
Ayrıca;
- Bildirilen varlıkların, Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılan hesaplara transfer edildiği veya yurt dışından getirilerek bu hesaplara yatırıldığı tarihten itibaren en az bir yıl süreyle tutulması halinde vergi oranının %0 olarak uygulanması,
- Bu takdirde, banka ve aracı kurumlar tarafından bildirim esnasında tahsil edilerek vergi dairesine ödenen verginin, bildirim sahibinin ilgili vergi dairesine başvurusu üzerine iade edilmesi.
Öngörülmüştür. Yurt içindeki varlıkların beyanında farklı bir düzenleme yapılmış olup, düzenlemeye göre vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden %3 oranında vergi ödenecektir.
Varlık barışı kapsamında beyan edilerek işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların işletmeye devrine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerden, Harçlar Kanunu kapsamında harç ödenmeyecektir.
AKP’nin iktidara geldiği tarihten beri 2 yılda bir yasalaştırdığı; rüşvetten, yolsuzluktan, uyuşturucudan veya kayıt dışı bırakılmış gelirlerden elde edilen kirli paranın ‘’varlık barışı’’ veya başka adlarla sıfır veya çok düşük oranlarda vergilendirilerek aklanması, Cumhuriyetimizin 2’nci yüz yılı bahane edilerek çıkartılması halkın vicdanında yeri yoktur. Yeter artık!