Haziran’dan beri yaz tatilinde olan milyonlarca öğrenci, 11 Eylül itibariyle ders başı yapacak. Okul uyum haftası da 4 Eylül’de başladı. Peşi sıra üniversite ve yüksek okullar da eğitim ve öğretime başlayacak. Gelir vergisi mükellefi velilere buradan bir uyarı yapalım. Çarşı ve pazarda her şeyin ateş pahası olduğu şu günlerde eğitim öğretim için aldığınız belgeleri saklayın. Mart Ayı içinde vereceğiniz gelir vergisi beyannamesi üzerinde katma değer vergisi de dahil olmak üzere bu harcamalarınızı varsa gelir vergisi matrahınızdan indirerek daha az vergi verirsiniz.
Eğitim ve öğretim kurumlarına yani; anaokulu, ilkokul, ortaokul, lise üniversite, yüksek okul, özel okul ve özel üniversite, gündüz bakımevi (kreş) ve benzeri eğitim yerlerine yapılan aşağıdaki giderlerinizi varsa vergi matrahınızdan indirebilirsiniz.
Bunlar;
· Her türlü ders araç ve gereç giderleri, defter, kalem, silgi, kitap, yardımcı kitap ve benzeri giderleri,
· Forma, ayakkabı, çanta giderleri,
· -Okulda yenilen yemek giderleri,
· -Öğrenci taşıma giderleri,
· -Kurs giderleri,
· -Ders ve yardımcı kitaplar giderleri,
· -Roman, öykü, eleştiri ve benzeri kitap giderleri,
· Yurt ve kira giderleri
Vergi matrahından indirilebilir.
Ancak, Kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayan Üniversiteler ile okul aile birliğine ya da okul koruma derneklerine yapılan bağışların vergi matrahından indirilmez.
Dikkat edilirse buradaki ölçü harcamanın gider yazılabilmesi için eğitim kurumunun vergi mükellefi olmasıdır.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 89’ncu maddesinde; gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden düşülecek indirimler için;
· -Bildirilecek gelirin %10’unu aşmaması,
· -Harcamanın Türkiye’de yapılması,
· -Gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi,
Koşuluyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim harcamalarının gelir vergisi matrahından indirilebileceği şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Madde metninde mükerrer 121’inci maddesinde vergiye uyumlu mükelleflere sağlanan eğitim ve sağlık harcamaları nedeniyle %5’lik vergi indiriminden yararlanan ücretlilerin eğitim harcamalarını bu madde hükmüne göre indirim konusu yapamayacakları düzenlenmiştir.
Eğitim ve öğretim giderlerinin beyanname üzerinden indirilmesinin bir koşulu da beyan edilen gelirin %10’unu geçmemesidir. Diyelim ki mükellefin 15.000.000 TL geliri olsun. 3 çocuğu için ise 6.000 TL eğitim öğretim gideri yapmış olsun. Kanuna göre gelirinin %’10’undan fazla indirim yapamadığından dolayı, gelirinden indirebileceği rakam 1.500.000 TL olup, 3 çocuk için harcadığı 1.800 TL olduğu için 300 TL’yi indirim konusu yapamayacaktır.
Vergi matrahı, verginin üzerinden hesaplandığı miktar olduğu için, mükelleflerin bu giderlerini vergiden değil gelir vergisi beyannamesi üzerinden bildirilen vergi matrahından indirebilecekler.
Eğitim öğretim giderlerinin vergi gelirinden indirilebilmesi için öncelikle giderin Türkiye’de yapılması gerekir. Vergi mükellef öğrenci velileri harcamaları için gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerden aldıkları belgelerdeki harcama belgelerini saklayarak vergi matrahından indirebilecekler.
Türkiye dışında yapılan eğitim ve öğretim giderleri vergi matrahından indirilmez. Yani Amerika, İngiltere ve hatta Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde okuyan öğrenci için yapılan eğitim öğretim gideri vergi matrahından indirilmez.
Eğitim öğretim giderlerinin vergi gelirinden indirilebilmesi için öncelikle giderin Türkiye’de yapılması gerekir. Mükellef öğrenci velileri harcamaları için gerçek usulde gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerden aldıkları belgelerdeki giderlerini varsa vergi matrahından indirebilirler.
Türkiye dışında yapılan eğitim ve öğretim giderleri vergi matrahından indirilmez. Yani Amerika, İngiltere ve hatta Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde okuyan öğrenci için yapılan eğitim öğretim gideri vergi matrahından indirilmez.
Gider sayılacak harcama belgeleri mükellefin kendisine, eşine ve 25 yaşını doldurmamış çocuklarına ait olmalıdır. Harcama hiçbir şekilde ticari, zirai, mesleki veya diğer kazanç ve iratlarına ait olmamalıdır.
Zarar gösteren mükellefin beyanname üzerinden bir matrahı olmadığı için indirimi de söz konusu olmayacaktır. Ücret geliri elde edenlerin de bu indirimden yararlanmamaktadırlar.
Gelir Vergisi Kanunu 32/2’nci maddesinde; “çocuk” tabiri; ‘’mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları’’ ifade etmektedir. Ancak, nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar da çocuk tabiri içinde değerlendirilmektedir.
Yukarıda açıklanan koşulları taşıyan, ticari, zirai, serbest meslek kazançları ve menkul yani faiz ve benzeri ile gayrimenkul sermaye iradi yani kira ve benzeri gelirini gelir vergisi beyannamesi ile beyan eden mükellefler; kendisi, eşi ve çocukları için yapmış olduğu eğitim harcamalarını gelir vergi matrahından indirebilecektir.
Kanunda açık düzenleme bulunmamakla birlikte katma değer vergisi mükellefiyeti bulunanların bu gider belgelerinde gösterilen katma değer vergilerini indirebileceklerine dair bir düzenleme bulunmaktadır. Ancak yaygın uygulamaya göre ödenen katma değer vergisinin de ait olduğu okul gideri ile birlikte gider olarak kazanç üzerinden indirilebileceğini söyleyebiliriz.
İşçi, memurlar, sözleşmeliler yani ücret geliri elde eden kişiler, eğitim harcamalarını, gelirlerinden indiremezler. Kanunda bu konuda açık hüküm bulunmaktadır.
Eğitim öğretim harcamalarının gelir vergisi beyannamesi üzerinden indirim konusu edilmesi mümkündür. Çünkü Kanunda belirtilen harcama belgelerinin gerçek usulde gelir veya kurumlar vergisine tabi olan mükelleflerden alınması koşulu bulunmaktadır. Özel üniversitelerin gelirlerinden dolayı kurumlar vergisi mükellefi olduklarından dolayı bu üniversitelerden alınan harcama belgeleri gider kabul edileceklerdir. Ayrıca bunu beyannamesi üzerinden indirecek velinin de gerçek usulde ticari, zirai, mesleki veya menkul ve gayrimenkul sermaye iradi gelirinden dolayı beyanname vermesi, beyanname üzerinden bir matrahın bulunması halinde bu harcama belgeleri vergi matrahından indirebileceklerdir.
Yüksek Öğretim Kanunu’nun;
· -56/b maddesi, üniversitelerin ve yüksek teknoloji enstitülerinin, genel bütçeye dahil kamu kurum ve kuruluşlarına tanınan mali muafiyetlerden, istisnalardan ve diğer mali kolaylıklardan aynen yararlanacakları,
· -Ek 7’nci maddesinde ise vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarının, mali kolaylıklardan, muafiyetlerden ve istisnalardan aynen istifade edecekleri,
Şeklinde düzenlenmiş olduğundan, vakıflar tarafından kurulan üniversiteler kurumlar vergisinden muaf olduklarından, bu harcamaların gelir vergisi beyannamenizde indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır. Konu ile ilgili İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 21.05.2013 tarih ve 62030549-120 (89-2013/140)- 744 sayılı Özelgesi bu yöndedir.
Sermaye şirketi olan anonim, limitet veya eshamlı komandit şirketlerin komandite ortakları kâr payı ya da temettü gelirleri veya başka gelirleri nedeniyle, gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda iseler bu şekilde gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda olan şirket ortakları da gösterdikleri vergi matrahından eğitim ve öğretim giderlerini indirim konusu yapabilecekler.
Şirketlerin verdikleri kurumlar vergisi beyannamesinde beyan ettikleri kurumlar vergisi matrahı üzerinde ise herhangi bir indirim söz konusu değildir.