TBMM’de görüşülmekte çeşitli vergi ve harçlarda değişiklikler öngören Torba Yasa ile; gelir, katma değer, banka ve sigorta vergileri ile bazı maktu harçlar artırılmaktadır. Çeşitli vergi ve harçları artışlarını öngören Torba Yasanın yasalaşmasını beklerken 7 Temmuz gecesi saat 04’te Resmî Gazetede yayınlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile her türlü vergi ve harçlara zam sağanağı, Kamunun ve özel girişimin mallarına yapılan zamlarla ile kur artışları zam fırtınasına dönüştü.
Haziran Ayı sonuna kadar uzatılan vergi, ceza ve zam yapılandırması başvuruları bayram nedeniyle 3 Temmuz’da sona erdi. Vergilerini gününde ödeyenler bir kez daha ‘’ne olur ne olmaz’’ hesabı ile yapılandırma isteminde bulundu. Vergi kaçıran ve vergiden kaçınanlar ise bir kez daha af edildiler. Ekonomik nedenlerle vadesinde vergilerini ödeyemeyenler ise getirilen kolaylıklardan yararlanmak için başvuruda bulundular. Bakalım taksitlerini süresinde ödeyebilecekler mi?
Vergi artışlarının bir kısmı Cumhurbaşkanı Kararı’nın yayınlandığı anda yürürlüğe girerken, kimi de 10 Temmuz 2023 Pazartesi yürürlüğe girdi. 12 puan olarak algılanan katma değer vergisi oranları daha yürürlüğe girmeden çarşı pazara yansıdı.
Cumhurbaşkanı Kararı ile;
· Yüzde 8 katma değer oranları yüzde 10’a,
· Yüzde 18 katma değer vergi oranları ise yüzde 20’ye,
Yükseltildi.
Ancak, genel olarak sabun hariç kentlilerin kullandığı; sabun, şampuan, deterjan, dezenfektan, ıslak mendil, tuvalet kağıdı, kağıt havlu, kağıt mendil ve peçetelerin katma değer vergisi oranı yüzde 8’den 20’ye yükseltilmesi 12 puanlık yüksek bir artışı getirdi.
Günlük vazgeçilmez temizlik ürünlerinin yüksek oranda artırılmasının AKP’nin oy almadığı kentlileri cezalandırmaya yönelik düzenleme olduğu düşüncesi eskilerin deyimi ile ‘’şüyuu vukuunda beter’’ yani söylenmesi gerçekleşmesinden daha de beter!
Sevindirici olan işlenmeyen temel gıda maddelerinin yüzde 1 olan oranında artırıma gidilmemesi!
Harçlar, Banka ve Sigorta Vergileri ve Şans Oyunları Vergilerinde önemli artışlar yapıldı. Buna göre;
· Sürücü belgeleri harçları hariç olmak üzere; 2023 yılında uygulanmakta olan maktu harç tutarları yüzde 50 oranında artırıldı. Artırım maktu ve nispi harçların asgari ve azami tutarlarını belirleyen hadlerde de yapıldı.
· Yurt dışından yolcu beraberinde getirilen telefonlara ilişkin kullanım izin harcı da 6.000 lira 92 kuruştan 20 bin TL’ye yükseltildi. Bu düzenleme acil olarak 8 Temmuz 2023 Cumartesi günü yürürlüğe girerek sınır kapılarında izdihama neden oldu.
· Ayrıca tüketici kredilerine uygulanmakta olan Banka Sigorta Muameleleri Vergisi oranı da yüzde 10’dan yüzde 15’e yükseltildi.
· Spor müsabakalarına dayalı müşterek bahislerde oran yüzde 5’ten %10’a, at yarışlarında yüzde 7’den yüzde 14’e, diğer şans oyunlarında ise yüzde 10’dan yüzde 20’ye yükseltildi.
Sayın Cumhurbaşkanı’nın 7 Temmuz tarihli Resmî Gazetede yayınladığı 7343 sayılı Kararı ile tam mükellef yani Türkiye’de kurulu sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetleri veya ortaklık paylarına ilişkin olarak dağıtılmış kar payı sayılan tutarlar üzerinden yapılan gelir vergisi stopajını geriye yönelik olarak yani 14 Şubat 2023 tarihinden itibaren yüzde 15 oranını yüzde 0’a indirdi.
Halka yüksek vergiler, sermayeye ise sıfır vergi iyi mi! Yerli ve millilik!
AKP’nin 2022 bütçesi 139,6 milyar açık vermişti. Aslında ertelenen Rusya’ya olan doğal gaz borcu eklenince bütçe açığının gerçekten 400 milyar olduğu bu yükün 2023 bütçesi etkileyeceği belliydi. Konuyu ünlü iktisatçı, maliyeci, önceki dönem hazine müsteşarı Sayın Mahfi Eğilmez’in 2022 yılı bütçesi üzerindeki değerlemesi üzerine yapmıştı. Üstadın değerlemesinin kısa bir bölümü;
· ‘’2022 yılı bütçesi ifadesi aslında eksik bir ifade, çünkü 2022 yılında Türkiye’nin iki tane bütçesi vardı. 2022 yılında, cumhuriyet tarihinde ilk kez, başlangıç bütçesinin yüzde 61’i oranında ek bütçe yapıldı. Yılın ortasında böyle bir ek bütçe iki durumdan birisine işaret eder: (1) Başlangıç bütçesi hiçbir hesaba dayanmadan yapılmış ya da (2) Harcamalar o kadar artmış ki yapılan başlangıç bütçesi bunlara yetişemez olmuş. Belki üçüncü bir durum daha gerçekçi bir açıklamaya işaret eder: (3) Başlangıç bütçesi doğru dürüst hesaba dayanmadan yapılmış ve üstüne de harcamalar hızla artırılarak bütçeye sığılmaz hale gelmiş.’’
Şeklindedir.
2023 Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na göre; bütçe giderleri 4 trilyon 470 milyar TL, bütçe gelirleri 3 trilyon 810 milyar TL, bütçe açığı ise 660 milyar 901 milyon TL açık vereceği tahmin edilmişti.
Yılın yarısına gelindiğinde geçen yıl olduğu gibi bu yıl da ek bütçe yapıldı.
2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin Plan Bütçe Komisyonu’nda görüşülmesi yapıldı.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’a göre; Ek Bütçe ile 1 Trilyon 120 Milyar TL yeni harcama öngörülmektedir. Vergi gelirlerinde 1 Trilyon 7 milyar TL, vergi dışı gelirlerden 48 trilyon 400 milyar TL, olmak üzere genel bütçe gelirlerinde net 1 trilyon 120 milyar TL ek gelir elde edilmesi öngörüldüğünü belirtti.
Yılmaz, bu gelirlerin 201 milyar 400 milyon TL’si gelir vergisinden, 163 milyar 100 milyon TL’si kurumlar vergisinden, 237 milyar 300 milyon TL’si dahilde alınan katma değer vergisinden, 306 milyar 6oo milyan TL’si özel tüketim vergisinden, 32 miyar 600 milyon TL’si motorlu taşıtlar vergisinden, 30 milyar TL’si damga vergisinden, 28 milyar 600 milyon TL’si harçlardan, 33 milyar 200 milyon TL’si Banka Sigorta Muameleleri Vergisinden, 38 milyar 300 milyon TL’si diğer vergilerden, 48 milyar 4oo milyon TL’si ise vergi dışı gelirlerden elde edileceği öngörüldüğünü belirtti.
Görüldüğü gibi; AKP’nin ‘’seçim kazanma maliyetleri’’ ile Sayın Cumhurbaşkanı’nın ‘’faiz sebep, enflasyon neticedir’’ fantezisi ile uygulamaya konulan ‘’kur korumalı mevduat hesabı’’ ucubesi Türkiye tarihinde ilk kez iki yıldan beri Türkiye’ye ek bütçeler yaptırıyor.