Libra, dünya tarihinin 'en istilacı ve tehlikeli' gözetim türü olacak

Facebook’un kendi kripto parasını piyasaya sürme planları bir kez daha gizliliğe dair ciddi endişeleri gündeme getirdi. Uygulamayı eleştiren bazıları, teknoloji devinin tarihin “en istilacı ve tehlikeli” gözetimini tasarladığını ileri sürüyor.

Geçen yılki Cambridge Analytica skandalında, milyonlarca Facebook kullanıcısının bilgilerinin siyasi eğilimlerini ortaya çıkarmak üzere manipüle edildiği ortaya çıkmıştı. O zamandan beri pek çok kişisel bilgi skandalı meydana gelmiş ve Facebook’un kullanıcılarının özel bilgilerini nasıl kullandığına yönelik eleştiriler olmuştu.

Kendini yeni küresel para birimi olarak tanıtan Libra, ABD doları gibi ana akım dövizler ve geleneksel finans kurumlarını alaşağı edebilir. Ancak Facebook’un kripto para piyasasına girmeye karar vermesi kullanıcılarını gizlilik skandallarının da ötesindeki risklere karşı açık hale getirebilir.

HTC’nin ilk blockchain akıllı telefonunun öncülüğünü yapan kripto para uzmanı Phil Chen konuyla ilgili şunları kaydetti:

Facebook’un çok fazla şey bildiğini veya kişisel bilgilerinize erişimi olduğunu düşünüyorsanız, platformun Libra’yla birlikte finans bilgilerinize doğrudan daha fazla erişimi olacağını da biliyor olmalısınız. Bu sadece hesap işlemleriniz hakkındaki bilgilere erişim değil, doğrudan varlık ve sermayenize bir erişimdir. Eğer Facebookve antitröst hakkındaki en önemli soru bunları ayırıp ayırmama ve WhatsApp ve Instagram’daki beğenileri ayrıştırıp ayrıştırmamaysa, bilin ki Libra şimdiye tek tasarlanan en istilacı ve tehlikeli gözetim şekli. Bu kolaylıkla tarihteki en tehlikeli antitröst vaka olabilir.

Libra projesinde Facebook’un yanı sıra, 27 farklı büyük şirket de yer alıyor. Bu şirketler arasında PayPal, Mastercard, Visa'nın yanı sıra Vodafone, Uber ve Spotify gibi teknoloji firmaları da bulunuyor.

Savunucularına göre Libra, dünyanın dört bir köşesinde yaşayan ve temel finans servislerine erişimi bulunmayan 1,7 milyar kişiye de yardımcı olacak. Ancak blockchain şirketi KR1’in kurucu ortağı George McDonaugh, libranın esas amacının kişilerden değerli bilgiler toplamak olduğunu ileri sürüyor.

McDonaugh, “Lafı gevelemeye gerek yok, Facebook ve Libra’yı destekleyen şirketler bunu tek bir amaç için yapıyor, bu da veri. Libra, bankası olmayanlara banka, ödemelerde bir devrim ve dünyayı birbirine bağlama vaatleriyle sunulacak. Ancak oyuna gelmeyin. Kripto paranın kasvetli dünyasına yapılacak bu girişin amacı yeni veri havuzları oluşturmak. Buna modern dünyanın petrolü de diyebiliriz. Elbette kişisel bilgilerin korunduğuna ve 'merkezden yönetilmediğine' yönelik bir takım iddialar ortaya atılacak, ama bu (uygulama) tamamen Facebook’un kendi veri havuzlarını doldurmaya yönelik. Sizin kim olduğunuzu, neler aldığınızı, kime ödeme yaptığınızı ve ne kadar varlığınızın olduğunu bilecek” diye konuştu.

Öte yandan, Facebook’tan kullanıcılarının verilerini nasıl toplayacağına ve kullanacağına yönelik sorulara henüz yanıt gelmedi. Libra Birliği (Libra Association) ise bu verilerin “güvenli, ölçeklendirilebilir ve güvenilir blok zincirleriyle” işleneceğini iddia etti.

Finans bilgilerinin daha fazla inceleme yöntemiyle ele alınacağı belirtiliyor. Böylece Libra’nın, Facebook’u tüm uygulama ve hizmetlerindeki veri güvenliğini sıkılaştırmaya yönelik zorlayabileceği kaydediliyor.

Piyasa araştırma şirketi Forrester’da kıdemli analist Aurelie L’Hostis şunları kaydetti:

Cambridge Analytica skandalı (bizleri), Facebook’un veri gizliliği ve güvenliğinin kusurlarına maruz bıraktı. Libra’nın piyasaya sürüleceği haberi de, Facebook’un kişisel bilgilere yönelik hataları üzerine eğilmesi için düzenleyiciler, ortaklar ve kullanıcıların ortak baskısı altında olduğu bir zamanda geldi. Şimdi Facebook, Libra konsorsiyumuna katılmak ve onlara kripto para merkezli ödeme sistemini açmasına yardım etmek için finans şirketleri ve ödeme hizmetleri sağlayıcılarına yöneliyor. Düzenleyici ve hükümetlerin, Facebook’un finans verileri havuzu ve idare sürecine ve bu sistemin tüm yasal ve düzenlemelere uyup uymadığına yönelik sorular sormasını bekleyebiliriz.