Yüz yapısında rol oynayan 15 yeni gen belirlendi
Araştırmacılar, insan yüzünün biçimsel özelliklerini kazanmasına etki eden 15 yeni gen belirledi. Tanımlanan 15 genden 7 tanesi burun ile ilişkilendirildi.
Belçika'da bulunan Leuven Üniversitesi'nden ve ABD'deki Pittsburgh, Stanford ve Penn State Üniversiteleri'nden araştırmacılar, insan yüzünün biçimsel özelliklerini kazanmasına etki eden 15 yeni gen belirledi. Tanımlanan 15 genden 7 tanesi burun ile ilişkilendirildi. Bulgular Nature Genetics dergisinde yayımlanan bir makale ile paylaşıldı.
Genetik malzememiz olan DNA'nın, yüz yapımız da dahil olmak üzere anatomik görünüşümüzü belirlediği uzun süredir biliniyor. Fakat DNA'da bulunan hangi genlerin, tam olarak hangi özelliklere etki ettiğinin anlaşılması çalışma gerektiriyor. Pittsburgh Üniversitesi'nden konu üzerinde çalışan bilimci Seth Weinberg, bu işin samanlıkta iğne aramaya benzediğini söylüyor: "Eskiden bilimciler önce belirli özellikleri seçerdi; gözler arasındaki uzaklık ya da ağız genişliği gibi. Sonra da bu özellik ile bir sürü gen arasında bağlantı ararlardı. Bu sayede çok sayıda genin kimlik tespiti yapıldı ama elbette sonuçlar sınırlıydı, çünkü az sayıda özellik seçilip sınanmıştı."
Yeni yapılan araştırmada ise bilimciler farklı yaklaşım benimsedi. "Bizim arayışımız belirli özelliklere odaklanmıyor," diye ekliyor Leuven Üniversitesi'nden makale başyazarı Peter Claes. Ekip, çok sayıda insanın 3-boyutlu yüz görüntüleri ile karşılık gelen DNA'larından oluşan bir veritabanı oluşturmuş. Yüzler, farklı bölgelerindeki farklı özelliklere göre sınıflandırılarak, DNA'larda karşılık gelen herhangi bir yer olup olmadığına bakılmış. Bu modüler bölümleme tekniği sayesinde, daha önce yapılmamış kadar çok sayıda yüz özelliği için sınama yapılabildiğini belirtiyorlar.
Çalışma sonucunda araştırmacılar DNA üzerinde yüz özelliklerine katkıda bulunan 15 bölge saptadı. Bu modüler yüz özellikleri ile ilişkilendirilen genomik bölgelerin, fetüs gelişirken etkinleştiği belirlendi. Ekipten Joanna Wysocak, ayrıca çalışmada saptanan farklı genetik varyantların, genlerin ne zaman, nerede ve ne kadar ifade edileceğini etkileyen genom bölgeleri ile ilişkili olduklarını keşfettiklerini ekliyor.
Bilimciler, insan yüzünü şekillendiren genlerin tümünün henüz tanımlanmadığının da altını çiziyor. Ayrıca bulunulan yaş, çevresel etkenler ve yaşam tarzının da yüz görünümü üzerinde etkisi olduğunu hatırlatıyorlar.
(Sevkan Uzel/Bilim Fili)
