Uzmanlar, WhatsApp’ın zorunlu tuttuğu sözleşmeyi nasıl değerlendiriyor?

WhatsApp’ın ‘onay’ sözleşmesini değerlendiren uzmanlar şirketin 3 konu hakkındaki politikasına dikkat çekiyor. Bunlar, telefon rehberine erişerek kişilerin sosyal çevresinin saptanması, alışkanlıklar ile konum bilgisinin diğer uygulamalarla paylaşılması ve kişisel görüntülerle belgelerin işlenip uzun süre saklanması. Kullanıcılar ise bu uygulamaya tepki olarak farklı mesajlaşma uygulamalarına yöneliyor.

Anlık çevrimiçi mesajlaşma uygulaması WhatsApp, 4 Ocak’ta ‘Gizlilik İlkesi’ni güncellerken kişisel bilgilerin de Facebook’a ait şirketlerle paylaşılmasını içeren koşulların onayı için kullanıcılara 8 Şubat’a kadar süre verdi. Ancak bu kuralın AB ülkeleri için geçerli olmadığı da açıklandı. Türkiye’deki kullanıcıların WhatsApp kullanımına devam etmesi için belirlenen tarihe kadar güncellenen koşullara onay vermesi gerekiyor.

Kişisel bilgilerin kullanımı noktasında büyük endişelere neden olan bu karar büyük tepki çekti. Çok sayıda kullanıcı WhatsApp yerine diğer alternatif uygulamalara yöneldi. Hürriyet'te yer alan haber göre, WhatsApp’ın ‘onay’ dayatmasını inceleyen uzmanlar öncelikle 3 konunun önemli olduğunu belirtiyor. Bunlar ise telefon rehberine erişerek kişilerin sosyal çevresinin saptanması, alışkanlıklarla konum bilgisinin diğer uygulamalar ile paylaşılması ve kişisel görüntü ve belgelerin işlenip uzun süre saklanması.

En fazla indirilen uygulamalar arasında ilk sırada Telegram, Signal ikinci
Uzmanlar kullanıcıların yöneldiği diğer uygulamaların da yüzde 100 güvenli olmadığını, uygulamaların şeffaflık ve güvenlik politikalarını net olarak açıklaması gerektiğini söylüyor. Apple’ın uygulama mağazası olan App Store’da, Türkiye’de en çok indirilen mesajlaşma uygulamaları arasında ilk sırada Telegram yer aldı. İkinci sırada, mesajlaşmaların 3. kişiler tarafından görülmedi belirtilen Signal bulunurken, onu Viber takip etti. Kullanıcıların diğer tercihleri Threema ve ProtonChat oldu. Yerli mesajlaşma uygulaması BiP ve Dedi ise hızla listenin üst sıralarına tırmandı. BiP’i 24 saatte 1.3 milyon kişi indirdi.

1) Sosyal çevreye erişim

Aslında WhatsApp’ın kendi başına telefon rehberine erişmesinde bir problem olmadığını söyleyen bilişim hukuku uzmanı Avukat Mehmet Ali Köksal, “Sizin telefon rehberiniz Facebook ile paylaşıldığında problem başlıyor. Orada bir belirsizlik oluşuyor. WhatsApp elindeki verileri Facebook’taki verilerle birleştirip ortaya çok daha değerli veriler ortaya çıkarmayı hedefliyor” diyor.

Avukat Sefa Karcıoğlu da, “WhatsApp onay metninde net olarak rehberimizi kullanacağını belirtiyor. Yani rehber üzerinden bizim sosyal çevremize ulaşacak. Bunu diğer veriler ile birleştirip sizin kiminle ne zaman nerde ne yaptığınızı ya da yapacağınızı reklam verenler ile paylaşabilecek” ifadelerini kullanıyor.

2) Alışkanlığa göre yönlendirme

Av. Köksal, bu şekilde hizmet veren uygulamaların tekelleşmesinde büyük bir tehlike olduğuna vurgu yapıyor. Köksal, “İstenen onayda bir diğer husus alışkanlıklar. Yani WhatsApp aracılığı ile sizin sabah kaçta kalkıp, kaçta uyuduğunuz, hangi olaya ne tepki verdiğiniz, günün hangi saatinde daha mutlu ve pozitif yazışmalar yaptığınız, hangi durumlarda negatif olduğunuz hepsi toplanarak Facebook verileri ile birleşecek. Basitçe zaten sizin konumunuza da erişirken sizin mutlu bir anınızda alışveriş yapmanızı tetikleyecek reklamları size göstermek istiyorlar. İleri seviyede ise iş toplum mühendisliğine gidiyor. ABD’de Facebook’un nasıl seçim sonuçlarına etki ettiğini unutmayalım” ifadelerini kullanıyor. “Sürekli evden işe giden birinin İstiklal Caddesi’ne gideceğini artık bilmek çok kolay” diyen Karcıoğlu, “Sözleşme temelde daha fazla gelir elde etmek için kullanılacak. Ama alınan onay ileride oluşacak daha büyük boyutlu ihlaller için bir kılıf olabilir. Bunu şu an kimse bilmiyor. Şu an reklam için tüm veriler optimize edilecek. Peki sonra bu veriler ne olacak? Bu konuda resmi bir açıklama yapılması şart” diyor.

3) Profil gruplaması

Kullanıcıların bir diğer endişesi ise WhatsApp’ın kişisel görüntü ve belgeleri uzun süre saklaması. Köksal, dünya devletlerinin bile mahkeme kararı olmadan erişemediği verilere uygulamların artık rahatlıkla eriştiğine dikkati çekerek şunları söylüyor:

“WhatsApp görüntüleri ve belgeleri uzun süre saklayacak. Aynı fotoğraf kim tarafından kaç kişiye gönderilmiş? Bu ortak çevre kimlerden oluşuyor? Bir profil gruplandırması yapabilecek.”