Neden gökyüzünde uçuşan şekiller görürüz?
Gökyüzüne baktığımızda gördüğümüz cisimlerin toz parçacıkları veya canlı varlıklar olduğu söylenir ancak durum böyle değildir.
Peki gözümüzü hareket ettirdikçe bizi takip eden bu şekiller neden oluşur?
Açık mavi renkte bir fona ya da gökyüzüne baktığınızda gözünüzün önünde ufak şekiller belirir. Bu şekiller kimi zaman takip etmeye veya doğrudan odaklanmaya çalıştığınızda aynı hızla kaçarlar. Fakat gözünüzü geri çevirdiğiniz anda, yeniden görüş alanınıza girerler. Bu nesneler ‘yüzer noktalar’ (floater) olarak bilinen yapılardır. Teknik isimleriyle ‘muscae volitantes’ olarak olarak isimlendirilen bu şekiller Latincede ‘uçan sinekler’ anlamına gelir.
Yüzen noktaların gözümüzün içinde varlıklarını sürdüren böcekler ya da sinekler olduğu söylenir ancak bu doğru değildir. Üstelik bu şekiller dışarıdan gelen toz, kir gibi parçacıklar da olarak da belirlenmemiştir.
GÖZÜN BİR PARÇASI
Floaterler, ‘pütürcüklü’ diyebileceğimiz yapısından dolayı, ışığın yolu üzerinde olmasından ötürü gölgesini gördüğümüz ufak kimyasal parçacıklardır. Genellikle, gözümüzün içini dolduran saydam sıvı içerisindeki yoğunlaşmış doku parçaları, kırmızı kan hücreleri veya öbeklenmiş protein yumaklardır.
Bu yapılar, katılaşmış ve bozulmuş saydam sıvının parçalarıdır. Bu yapıların çoğunun yüzde 99’u sıvı, yüzde 1’i katı parçacıklardır. Sıvı arkası ve retinal bozulmalar, camsı damarların bozulması, bazı ilaçların yan etkileri, retina yırtılmaları, vb. sebeplerle oluşurlar. Genellikle çocuklar bunları göremezler, çünkü göz sıvıları son derece saydamdır; ancak yaş ilerledikçe bunların sayısı artar, çünkü göz sıvısı matlaşmaya ve bozulmaya başlar.
CANLI VARLIKLAR DEĞİL!
Normalde göz sıvısı içerisinde yavaş yavaş sürüklenirler, ancak gözünüzü hızla çevirecek olursanız, bu cisimler de bu hareketi takip ederler. Çünkü gözünüzü her çevirdiğinizde, gözünüz içerisindeki sıvı hareket eder. Hatta gözünüzün hareketini birden durdurduğunuzda, eylemsizlikten ötürü bu cisimler birazcık daha yollarına devam edecek, ondan sonra sürtünme nedeniyle duracaklardır. Bu sırada şekil değiştirebilirler, hatta nadir durumlarda bir araya gelerek daha büyük parçalara dönüşebilir veya parçalanarak daha ufak parçalara ayrılabilirler. Her ne kadar hareket ediyor ve şekil değiştiriyor olsalar da, bunlar canlı varlıklar değildirler.
PARÇACIKLARIN GÖLGELERİ
Aslında gördüğümüz şey, o parçacıkların kendileri de değildir; onların gölgeleridir. Normal şekilde etraftan gelen ışık, gözümüzdeki vitröz sıvı içerisindeki bu yapılara çarparak retina üzerinde gölgeler oluşmasına neden olur. Çoğu zaman oldukça bulanık yapılıdırlar. Bir yüzer nokta retinaya ne kadar yakınsa, o kadar net gözükür. Bunları görmenin en kolay yolu, çok parlak beyaz bir yüzeye doğrudan bakmaktır. Baktığınız arka plan ne kadar düzgünse ve tek renkse, o kadar kolay görebilirsiniz. Ayrıca baktığınız yer ne kadar aydınlıksa, göz bebeğiniz o kadar küçülecektir. Bu da, görüntünün netleşmesini sağlayacaktır.
BU PARÇALAR ARTIYORSA DİKKAT!
Normalde beynimiz bunları görmezden gelmeyi öğrenir, bu sebeple çoğu zaman, günlük yaşantımızda bunlar dikkatimizi çekmez. Bu nedenle, eğer ki rahatsız edici veya abartılı düzeyde değilse, herhangi bir şey yapılmasına gerek yoktur. Ancak eğer sayılarının artmaya başladığı hissediliyorsa, doktora gidilmesi önemle tavsiye edilir. Bazı durumlarda bu parçacıkların artması, bazı ciddi hastalıkların belirtisidir. (Evrim Ağacı)
