Dikkat çeken keşif: Mars'ta günler giderek kısalıyor
Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi NASA’nın elde ettiği verilere göre Mars gezegeni gittikçe daha hızlı dönüyor.
NASA, bu saptamayı, Mars gezegeninin derin iç kısımlarını incelemek için tasarlanmış robotik bir iniş aracı "InSight"ın topladığı verilere dayanarak yaptı. 900 günlük süreçte elde edilen veriler, astronomlara Mars’ın yılda yaklaşık 4 milisaniye açısal hızlanma kaydedildiğini gösterdi. Bir milisaniye açısal hız, astronomide bir ölçüdür.
Bu, sıradan insanlar için anlaması zor bir anormallik anlamına geliyor. Kızıl gezegende bir günün süresi bu şekilde sürekli olarak azalmaya devam ediyor.
Değişim son derece küçük. Bir Mars günü, bir Dünya gününden yaklaşık 40 dakika daha uzundur. Gezegenin hızlanarak dönmesi, günlerin uzunluğunun yılda yaklaşık bir milisaniye kısalması anlamına geliyor.
SEBEBİ NE?
Araştırmacılar, bu hızlanmanın kesin nedenlerini belirlemekte zorlanıyorlar. Geçici olarak iki varsayım üzerinde duruluyor.
Bu hızlanma, Mars'ın kutuplarında buz birikmesinden kaynaklanıyor olabilir veya kıta kütlelerinin buzla kaplandıktan sonra yükselmesi ile ilişkilendirilebilir. Bir gezegenin kütlesi hareket ettiğinde dönme hızı gerçekten hızlanabilir. Bu, önceden endişe kaynağı olmayan bir durumdur.
Bu keşfin öncü araştırmacıları, bunu başarmak için büyük bir yaratıcılık göstermek zorunda kaldı. Gezegenden gönderilen radyo sinyallerinde frekans değişikliklerini gözlemlemek ve bunların değişimini Doppler kaymasını kullanarak ölçmek zorunda kaldılar. Aynı prensip uyarınca, polis sireni, çıkardığı sesinin uzaklığa bağlı olarak tonunu değiştirir.
Bu "tarihî" çalışmanın sonuçları, 14 Haziran 2023 tarihinde Nature bilimsel dergisinde yayınlanan bir makalede paylaşıldı.
InSight cihazı, Aralık 2022'de enerji eksikliği nedeniyle görevini tamamladı, ancak dört yıllık ömrü boyunca topladığı veriler bilim insanlarına son derece önemli bilgiler sağladı ve kızıl gezegeni daha iyi anlamalarını sağladı. Bu verilerin başka keşiflere de kapı aralayabileceği düşünülüyor.