1 Buçuk Milyar Dolarlık Dev Yatırım! İlk Büyük Batarya Fabrikasının Kurulacağı Yer Belli Oldu

SODYUM İYON BATARYA NEDİR?

Lityum iyon bataryalar, günümüzde akıllı telefonlardan elektrikli araçlara kadar geniş bir yelpazede en yaygın kullanılan enerji depolama çözümlerinden biri olarak biliniyor. Ancak maliyetlerin yüksekliği, sınırlı kaynaklar ve Çin pazarına olan bağımlılık gibi faktörler, bu teknolojinin alternatifi olarak yeni arayışları gündeme getiriyor. Uzun yıllardır süren çalışmalar, daha ekonomik, uzun ömürlü ve bağımsız bir enerji depolama çözümü sunma hedefiyle sürdürülüyor.

Lityum iyon bataryaların en güçlü rakibi olarak öne çıkan sodyum iyon bataryalar, benzer yapılarına rağmen çok daha bol bulunan bir kaynak olan sodyumu kullanıyor. Bu özellik, sodyum iyon bataryaların lityum iyon bataryalara kıyasla daha erişilebilir ve maliyet etkin olmasını sağlıyor.

ŞARJ EDİLEBİLİR BATARYA

Sodyum iyon bataryalar, elektrik yükü taşıyıcıları olarak sodyum iyonlarını kullanan ve şarj edilebilir bataryalar kategorisinde yer alan bir teknoloji olarak tanımlanıyor. Çalışma prensibi ve hücre yapısı, lityum iyon bataryalarla büyük ölçüde benzerlik gösteriyor; bu da sodyum iyon bataryaların pazara entegrasyonunu kolaylaştırıyor.

Sodyum iyon bataryalar ilk olarak 1970'lerde geliştirildi, ancak 1990'larda lityum iyon bataryaların avantajlı olarak öne çıkmasıyla ilgi azaldı. 2010'lu yıllara kadar önemli bir gelişme kaydedilmeyen bu teknoloji, son dönemde sağladığı avantajlar nedeniyle yeniden ilgi odağı haline geldi.

Bu teknolojinin geliştirilmesinde karşılaşılan en büyük zorluklardan biri, uygun elektrotların bulunmasıydı. Fransa'da bir araştırma ekibi, lityum iyon bataryalarla aynı standartlarda ve kabul edilebilir miktarda enerji depolayabilen bir sodyum iyon pil prototipi geliştirdi.

SERİ ÜRETİM KARARI

2022 yılına kadar ticari anlamda yaygınlaşmayan sodyum iyon bataryalar, dünyanın en büyük batarya üreticilerinden CATL'nin 2023'te seri üretime başlama kararıyla önemli bir ivme kazandı. Çinli HiNa Battery Technology Co. Ltd. ise Şubat 2023'te, bir elektrikli test aracına 120 Wh/kg kapasiteli bir sodyum iyon pil yerleştirerek bu alanda bir ilki gerçekleştirdi. Aynı yıl, enerji depolama üreticisi Pylontech, TÜV Rheinland tarafından ilk sodyum iyon pil sertifikasını aldı.

İsveç merkezli Northvolt, sodyum iyon bataryalar alanında önemli bir adım attı. Şirket, lityum, nikel ve kobalt gibi nadir ve pahalı minerallere ihtiyaç duymayan yeni bir batarya teknolojisi geliştirdiğini duyurdu. Bu teknoloji, Prusya Beyazı olarak bilinen ve sodyum iyon pillerin pozitif elektrotunda kullanılan bir malzemeye dayanıyor. Northvolt, bu yeni nesil pilleri ticarileştirerek küresel pazarda ilk olmayı hedefliyor.

LİTYUM İYON BATARYALARIN YERİNİ ALACAK MI?

Northvolt CEO'su ve kurucu ortağı Peter Carlsson, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, "Dünya, sodyum iyon teknolojisine büyük umutlar bağlıyor ve biz de enerji bağımlılığını azaltacak bu teknolojiyi geliştirmekten büyük mutluluk duyuyoruz. Bu tür pil teknolojileri, elektrifikasyonu küresel ölçekte daha uygun maliyetli, sürdürülebilir ve erişilebilir hale getirerek sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için hayati önem taşıyor" dedi.

Sodyum iyon bataryaların, lityum iyon bataryalarla aynı seviyeye ulaşıp ulaşamayacağı henüz belirsizliğini koruyor. Ancak, bu alandaki yoğun ilgi ve çalışmalar, sodyum iyon bataryaların gelişimini hızlandırıyor. Alternatif enerji depolama çözümleri arayışında sodyum iyon bataryalar, enerji depolama sektöründe önemli bir yer edinme potansiyeline sahip.