Polonya Yüksek Mahkemesi'nden uyarı: AB'den çıkmamız gerekebilir

Değişiklik teklifleri, hükümetin yargı reformlarını eleştiren yargıçların, görevden alınabilmesine izin veriyor.

Yargıçlar, değişiklik tekliflerinin AB yasalarının üstünlüğü ilkesini tehdit ettiğini ve yargıyı susturma girişimi olarak görülebileceğini söylüyor.

Polonya, yargıçlara koyduğu kurallar nedeniyle, Avrupa Adalet Divanı'na da şikaye edildi.

İktidardaki Muhafazakâr Hukuk ve Adalet Partisi hükümetinin gündeme getirdiği değişikliklere göre, yargıçlar "siyasi faaliyete" girmeleri nedeniyle cezalandırılabiliyor.

Ulusal Adalet Konseyi'nin aday gösterdiği yargıçların meşruiyetini sorgulaya herhangi bir yargıca para cezası verilebiliyor ve bazı durumlarda görevden de alınabiliyor.

Siyasetçilerin değişiklik teklifini Perşembe günü görüşmeye başlaması bekleniyor.

İktidar partisi, değişikliklerin yolsuzluklarla mücadele ve "hala komünist dönemin izlerini taşıdığını" öne sürdükleri yargı sisteminin elden geçirilmesi için gerekli olduğunu savunuyor.

Ancak AB, Hukuk ve Adalet Partisini, iktidara geldiği 2015'ten bu yana yargıyı siyasallaştırmakla suçluyor.

Yüksek Mahkeme ise, partinin AB yasalarının ulusal yasalar karşısındaki üstünlüğü prensibinin altını oyduğunu söyledi.

Yazılı açıklamada, "Polonya ve AB yasaları arasındaki çelişkiler...büyük ihtimalle, AB kurumlarının AB anlaşmalarının reddedildiği savıyla müdahalesini getirecek ve bu uzun vadede Avrupa Birliği'nden çıkma gerekliliğine yol açacak" denildi.

'1981'deki gibi'

Açıklamada aynı zamanda, teklif edilen önerilerin Cumhurbaşkanı Andrzej Duda'nın Mayıs'taki cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesi bir Yüksek Mahkeme Başkanı seçmesi için tasarlandığı savunuldu.

Yüksek Mahkeme Başyargıcı Profesör Malgorzata Gersdorf, iktidar partisinin önerilerini 1981'de komünist Polonya'da ilan edilen sıkıyönetim günlerine benzetti.

Polonya'da yargıçlar Ulusal Adalet Konseyi (NCJ) tarafından aday gösteriliyor. NCJ aslında yargı bağımsızlığının korunması için tasarlanmış bir kurum ve son döneme kadar çoğu yargıçlar tarafından seçilen yargıçlardan oluşuyordu.

Ancak geçen yıl iktidar partisi yasayı değiştirdi ve NCJ üyesi yargıçların çoğunun, partinin denetimindeki parlamentonun alt kanadı tarafından atanmasına karar verildi.

Bu karar nedeniyle, Avrupa Adalet Konseyleri Birliği, artık siyaseten bağımsız olmadığı gerekçesiyle NJC'in üyeliğini askıya almıştı.

BBC Türkçe'de yer alan habere göre Polonya'da geçtiğimiz günlerde, binlerce kişi yargıçlarla dayanışma için yürümüştü. Eylemciler, NCJ'in bir yargıç atamasını eleştirdiği için görevden alınan Yargıç Pawel Juszcyszyn'in de göreve iadesini sitedi.