Türkiye, koronavirüs salgınında hangi ülkeye ne kadar yardım gönderdi?

Koronavirüs salgınının başlamasıyla birlikte Türkiye pek çok ülkeye kişisel koruyucu ekipmanların da aralarında bulunduğu yardım malzemeleri gönderdi.

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, 18 Nisan'da yaptığı açıklamada 116 ülkenin Türkiye'den yardım talebinde bulunduğunu ve bunların 44'üne yardım gönderildiğini söyledi.

Türkiye salgının başlangıcında Çin'e tıbbi malzeme gönderen ilk ülkelerden olmuştu.

Fakat Türkiye'de hâlâ maske alamayanlar olduğunu hatırlatarak yurt dışına koruyucu ekipman gönderilmesini eleştirenler de var.

İYİ Parti lideri Meral Akşener bunu "Yeni Cami'de dilenip, Sultanahmet'te sadaka dağıtamazsınız" sözleriyle eleştirdi.

Peki Türkiye hangi ülkelere yardım gönderdi?

NATO müttefikleri

Savunma Bakanlığı 31 Mart'taki açıklamasında İtalya ve İspanya'ya birer askeri uçakla sağlık ekipmanı gönderildiğini belirtti.

NATO açıklamasına göre Türkiye, İspanya ve İtalya'ya toplam 450 bin maske yolladı.

İspanya'ya, ihracatı yasaklanmış 116 solunum cihazı da özel izinle satıldı.

İspanya'ya yapılan yardım, ülkenin NATO içinde Türkiye'ye verdiği destekle ilişkilendiriliyor.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu 4 Nisan'daki konuşmasında "Tüm ülkeler Patriot hava savunma sistemlerini geri çekerken İspanya Patriotlarını Adana'da tuttu. Türkiye'ye NATO içindeki en güçlü desteği verdi" dedi.

Türkiye'nin yardım gönderdiği bir diğer Avrupa ülkesi de Birleşik Krallık oldu. Ülkeye 10 Nisan'da ilk yardım ulaştı. Sonra süreçte İngiltere, ücretini ödeyerek Türkiye'den ürün de satın aldı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İngiltere Başbakanı Boris Johnson'a gönderdiği mektupta "Hemen hemen her alanda mükemmel düzeyde seyreden ilişkilere sahip olduğumuz ve Türkiye için vazgeçilmez ortaklardan biri olan Birleşik Krallık, ülkemizle dayanışmasını çeşitli vesilelerle birçok kez göstermiştir. Biz de, zor günler geçirmekte olan dost ve müttefikimiz Birleşik Krallık'la dayanışmamızı göstermek için bugün Hava Kuvvetlerimize ait bir uçakla ülkenize tıbbi yardım malzemesinin intikalini sağlıyoruz" dedi.

Türkiye 28 Nisan'da da bir diğer NATO müttefiki ABD'ye bir askeri uçakla yardım malzemesi gönderdi.

ABD Ankara Büyükelçisi David Satterfield 28 Nisan'da yaptığı açıklamada, "ABD hükümeti adına, NATO müttefikimiz Türkiye'ye bugün gerçekleşen cömert medikal ekipman ve diğer elzem malzemelere ilişkin bağış için teşekkür ediyorum" dedi.

Balkanlar

Türkiye Balkanlar'da da Sırbistan, Kosova, Bosna Hersek, Karadağ, Kuzey Makedonya ve Bulgaristan'a yardımda bulundu.

AKP Sözcüsü Ömer Çelik bu yardımlarla ilgili olarak şöyle konuştu:

"Türkiye'nin Balkanlar'da artan nüfuzunu engellemek gerekir" derlerdi. Türkiye'nin Balkanlar'la tarihi bağlarını bilmeyen bir siyasi cehaletle konuşurlardı. Şimdi ise Balkanlar'ı kendi haline terkettiler. Türkiye ise orda. Bazı Avrupa ülkelerinin Balkanlar'la ilgili tek hedefi Türkiye'nin etkisini kırmak üzerine kuruluydu. Virüs salgınıyla ilgili olarak Balkanlar'ın ihtiyacı olduğunda hiçbiri ortada görünmüyor. Türkiye ise Balkan ülkelerine en zor zamanda yardım ulaştırıyor. Türkiye'nin tek başına yaptığını, AB ne İtalya ve İspanya için ne de Balkan ülkeleri için yapabildi. Türkiye, bütün boyutlarının yanı sıra köklü ve güçlü bir Avrupa devleti olarak, Avrupa coğrafyasının teminatı olduğunu gösteriyor. Türkiye olmadan Avrupa tanımlanamaz."

Doğudaki komşular

Türkiye koronavirüs salgınının Çin dışında ilk yayılmaya başladığı ülkelerden biri olan İran'a da koruyucu ekipman bağışında bulundu.

Konuyla ilgili bir açıklama yapan Sağlık Bakanlığı "İran'a 1000 tanı kiti, 4 bin 715 tulum, 20 bin önlük, 2 bin 4 adet gözlük, 4 bin N95 maske ve 78 bin üç katlı maske hibe edildi" dedi.

Türkiye Irak'ın Erbil Valiliği'ne de 30 bin maske ve 475 koli gıda yardımında bulundu.

Türkiye'den Gürcistan ve Azerbaycan'a da yardım gönderildi.

Bu ülkelerin dışında Kolombiya, Afganistan ve Pakistan gibi çok sayıda ülkeye daha koruyucu ekipman gönderildi.

Türkiye'nin pek çok ülkeye gönderdiği yardımların üzerinde Mevlana'nın "Ümitsizliğin ardında nice ümitler var. Karanlığın ardında nice güneşler var" sözü ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı yazısı yer alıyor.

Yardım malzemeleri neler?

Türkiye'nin gönderdiği tıbbi malzemelerin içeriği ve miktarı ülkeden ülkeye değişiyor. Genellikle içlerinde N95 maske, cerrahi maske, tulum, koruyucu gözlük ve siperlik gibi koruyucu malzemeler ve test kitleri yer alıyor.

'Yumuşak güç' boyutu

BBC İzleme Servisi'ne göre Türkiye'nin bu yardımlarının hem cömertlik hem de "yumuşak güç" boyutu var.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın İtalya Başbakanı Giuseppe Conte'ye gönderdiği mektupta, Avrupa Birliği'nin (AB) yardımlar konusunda çeşitli engeller çıkardığını yazdığını hatırlatan İzleme Servisi, Türk basınında da Batı ülkelerinin eleştirildiğini ve Türkiye'nin diğer ülkelere yardımlarının "Batı'yı kıskandırdığını" yazdığını aktardı.

AFP'ye konuşan Paris Siyasal Bilimler Enstitüsü'nden Türk Diplomasisi uzmanı Jana Jabbour "Türkiye hasta durumuna düşen Avrupa Birliği ülkelerine yardım sağlayabilecek güçlü bir ülke olduğunu göstermeye çalışıyor" diyor.

İktidar yanlısı Siyaset, Ekonomi ve Toplumsal Araştırmalar Vakfı'nın genel koordinatörü Burhanettin Duran ise Sabah gazetesindeki köşesinde "En son İtalya ve İspanya'ya gönderilen 1 uçak dolusu malzeme 'müttefik dayanışmasının' örneğiydi. Bu iki ülkenin Suriye iç savaşı sırasında Patriotların konuşlandırılması konusunda verdiği askeri desteği unutmayan bir vefakarlık misaliydi" dedi.

Duran, "Salgın öncesinde de Türkiye insani yardımda, milli gelirine kıyasla, dünyada birinci sırada" ifadelerini kullandı.

Alman Deutche Welle kanalına konuşan Galatasaray Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Ali Faik Demir'e göre ise, "Tarihsel bağlamda, geçmişten beri Türkiye'nin Osmanlı'dan devraldığı, kriz ve zor zamanlarda insanlara el uzatma alışkanlığı var."

Yapılan yardımların hem sembolik hem de hızlı sonuç verecek yanları olduğunu belirten Demir, aynı zamanda Türkiye dahil hiçbir devletin ulusal çıkarının sadece ülke sınırlarının güvenliğine bağlı olmadığını ve küresel sistemde dayanışmanın şart olduğunu belirtti. "Türkiye'de kamuoyu 'Türkiye bunu politik bir nedenle mi yaptı, ben bile maskeye ulaşamıyorum' diye düşünüyor olabilir, fakat bu doğru bir okuma değil" diyen Demir'e göre, Türkiye dayanışmanın önemini anlayan ülkelerden.