ABD: Ayasofya'nın statüsünün değiştirilmesi kararından hayal kırıklığına uğradık

ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan Danıştay 10'uncu Dairesi'nin, Ayasofya'nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını iptal etmesinin ardından ilk değerlendirme geldi.

ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, ''Ayasofya'nın statüsünün değiştirilmesi kararından hayal kırıklığına uğradık. Türkiye'nin Ayasofya'nın herkesin erişebileceği bir yer olmaya devam etmesini sağlamak için atacağı adımları öğrenmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz' denildi.

Türkiye’nin Ayasofya'nın tüm ziyaretçilerin erişebileceği bir yer olmasını sağlayacağı taahhüdüne dikkat çeken Ortagus, ‘’Türk hükümetinin kimsenin ziyaretine mani olmadan Ayasofya’nın idaresinin sürdürülmesine yönelik atacağı adımları öğrenmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz'' ifadelerini kullandı.

ABD Dini Özgürlükler Komisyonu’ndan kınama

Federal hükümete bağlı Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu (USCIRF) Danıştay’ın Ayasofya kararını kınadı. Yapılan yazılı açıklamada, “Ayasofya gibi bir mimari harikanın siyasallaştırılmasını kınıyoruz. Türk hükümetinin kendi dini azınlık toplumunun hislerini yok sayarak bu adımı atmış olması üzücü’’ denildi.

USCIRF Başkan Yardımcısı Tony Perkins yaptığı yazılı açıklamada, “Zengin bir tarih ve çeşitliliğin kanıtı olarak uzun süre ayakta kalan mimari bir harika olan Ayasofya’nın siyasallaştırılmasını kınıyoruz. Hem Hristiyanlar hem de Müslümanlar, insanlık için evrensel değeri UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası Listesi’ne 1985 yılında dahil olmasıyla da tescillenen Ayasofya’ya kültürel ve ruhani bir önem atfetmektedir’’ ifadelerini kullandı.

Açıklamada, altıncı yüzyılda inşa edilen Ayasofya’nın İstanbul’un Fatih Sultan Mehmet tarafından fethi öncesindeki bin yıl boyunca Rum Ortodoks kilisesi olarak hizmet verdiği, 1935 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasının ardından müze statüsünü aldığı hatırlatıldı.

ABD Dini Özgürlükler Komisyonu’nun aynı zamanda Uygur Müslümanları’nın haklarını savunan çalışmalarıyla da bilinen komiseri Nury Turkel de aynı yazılı açıklamada Danıştay’ın Ayasofya kararını değerlendirdi. Turkel, “Türk hükümetinin kendi dini azınlık toplumunun hislerini bu şekilde yok sayarak böyle bir adım atmış olması üzücüdür. Bu karar kiliselere yönelik saldırılar ve dini ve etnik azınlıklara yönelik tehditler sebebiyle korku ve güvensizliğin arttığı bir döneme rastlamıştır. Karar Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hükümeti yönetiminde bu grupların dışlanma duygusunu körükleyecektir’’ ifadelerini kullandı.

Kongre'den ilk tepki Demokrat Senatör Menendez'den

ABD Kongresi’nden ilk tepki de Demokrat Senatör Bob Menendez’den geldi. Kararı kınayan Senato Dış İlişkiler Komisyonu’nun kıdemli üyesi Menendez, ‘’Erdoğan’a kararını değiştirerek Ayasofya’nın bütün inanç ve kültürlerden insanların ziyaretine açık bir müze olarak sahip olduğu önemli mirası yeniden tesis etmesi çağrısında bulunuyorum’’ mesajını paylaştı.