Türkiye-Yunanistan-Güney Kıbrıs üçgeninde Navtex savaşları
Türkiye’nin, NAVTEX yoluyla Oruç Reis gemisinin Akdeniz’de Türk kıta sahanlığının güneybatı bölgesinde sismik araştırmalara başlayacağını duyurmasının ardından Türkiye-Yunanistan-Güney Kıbrıs Rum Kesimi üçgeninde karşılıklı NAVTEX hamleleri geldi.
Yunanistan ve GKRY, ilan ettiği araştırma sahasının kendi kıta sahanlıklarında olduğunu öne sürerek Türkiye’nin duyurusunun geçersiz olduğunu iddia etti. Türkiye ise Yunanistan ve GKRY’nin söz konusu sahayla ilgili NAVTEX duyurusu yapma yetkisinin bulunmadığını belirtti.
Oruç Reis gemisi dün Antalya Limanı’nda beklerken sismik araştırma faaliyetlerinin önümüzdeki günlerde başlaması bekleniyor. Ülkelerin deniz kuvvetlerinin denizde çalışma yapılan sahalar hakkında denizcilere bilgi verme amacıyla kullandığı haberleşme sistemi olan NAVTEX üzerinden Türkiye ile Yunanistan ve GKRY arasında yeni bir gerilim yaşanıyor.
Türk Deniz Kuvvetleri Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi’ne bağlı Antalya NAVTEX İstasyonu, önceki gün Oruç Reis ile Ataman ve Cengiz Han gemilerinin 21 Temmuz-2 Ağustos tarihleri arasında Akdeniz’de sismik araştırma yapacağı koordinatları duyurdu.
Bölgeden geçen gemilerin 6 deniz mili açıktan geçmesi uyarısında bulundu. Oruç Reis’in araştırma yapacağı koordinatlar, Antalya Körfezi ile Yunanistan’a bağlı Rodos ve Meis adalarının güneyine uzanan Akdeniz’in ortasında Türkiye’nin daha önce ilan ettiği kıta sahanlığı sınırlarının güney ucunda bulunuyor.
Cumhuriyet'ten Hüseyin Hayatsever'in haberine göre, Türkiye’nin bu NAVTEX duyurusunu yayımlamasından sonra ilk olarak Yunanistan’ın Girit’teki Heraklion NAVTEX istasyonu, Türkiye’nin ilan ettiği koordinatların Yunan kıta sahanlığında olduğunu öne sürdü ve NAVTEX duyurusunun geçersiz olduğunu savundu.
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (GKRY) Larnaka NAVTEX istasyonu da yayımladığı duyuruda Oruç Reis’in araştırma yapacağını ilan ettiği bölgelerin Güney Kıbrıs kıta sahanlığını da kapsadığını ve Türkiye’nin NAVTEX duyurusunun yasadışı” olduğunu öne sürdü.
Bu gelişmelerin ardından Türkiye, yeni bir NAVTEX duyurusu yayımlayarak 21 Temmuz’da Oruç Reis’in araştırma yapacağı alanların ilan edildiği duyurunun geçerli olduğunu, Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın bu bölgeler için NAVTEX duyurusu yapmaya yetkili olmadığını belirtti.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy da konuyla ilgili Yunanistan Dışişleri Bakanlığı’nın tepkisine cevaben yaptığı açıklamada Oruç Reis’in araştırma yapacağı bölgelerin, daha önce BM’ye bildirilen Türk kıta sahanlığı içinde ve 2012’de Türkiye Petrolleri’ne verilen ruhsat sahaları içinde yer aldığını belirtti.
Yunanistan’ın, bu bölgenin kendi kıta sahanlığı içinde olduğu iddiasını Meis Adası’na dayandırdığını kaydeden Aksoy, “Yunanistan’ın bu maksimalist kıta sahanlığı iddiası uluslararası hukuka, içtihata ve mahkeme kararlarına aykırıdır.
Yüzölçümü 10 kilometrekare olan, Anadolu’ya 2 km., Yunan anakarasına ise 580 km. uzaklıkta olan bir adanın 40 bin kilometrekare genişliğinde kıta sahanlığı alanı yaratması rasyonel ve uluslararası hukuka uygun bir tez değildir.
Bu nedenle Yunanistan’ın bu iddialarını reddediyoruz. Türkiye, bugüne kadar çeşitli vesilelerle her düzeyde dile getirdiği üzere Yunanistan’a diyalog çağrılarını yinelemekle birlikte, uluslararası hukuktan kaynaklanan meşru hak ve çıkarlarını müdafaa etmeye devam edecektir” ifadelerini kullandı.
