Koronavirüs aşısında çıkmaz! AB’den hukuki muafiyet istediler
Koronavirüs aşısı için çalışma yapan ilaç şirketleri, araştırma ve geliştirme sürecinin çok kısaldığını gerekçe göstererek Avrupa Birliği’nden ileride doğabilecek tazminatlar ve hukuki sorumluluklardan muafiyet istedi.
Koronavirüs salgınıyla mücadelede aşı, kritik öneme sahip. Tüm dünya bu konuda gelecek müjdeli haberi beklerken, ilaç şirketleri bir yandan bu konu üzerinde çalışıyor bir yanda da kendilerini korumaya almak için lobi çalışmaları yürütüyor. Financial Times'ta yer alan habere göre Avrupa'daki ilaç endüstrisi, aşıyla ilgili ileride açılabilecek davalardan korunmak için Avrupa Birliği'nden muafiyet istedi.
Salgının etkisi nedeniyle, normalde yıllarca sürmesi gereken aşı araştırma ve geliştirme süreci mümkün olduğunca kısaltıldı. Bazı potansiyel aşılar, onaydan önceki son adım olan üçüncü test aşamasına geldi.
‘SÜRECİ KISALTMAK KAÇINILMAZ RİSKLER GETİRİYOR'
Avrupa Farmasötik Endüstrileri ve Dernekleri Federasyonu'na bağlı aşı üreticilerinin örgütlendiği Avrupa Aşıları’nın üye ülkelere gönderdiği mektupta, “Corona virüsü aşısının geliştirme ve yaygınlaştırma konusundaki hızı ve ölçeği, normalde kapsamlı klinik deneyler ve deneyim yoluyla elde edilebilecek yeteri kadar kanıt üretmeyi imkansız hale getiriyor. Bu durum kaçınılmaz riskleri beraberinde getirecek ” denildi. Bu şartlar altında tazminat ve hukuki sorumluluklardan muafiyet istendi.
ŞİMDİDEN AB VE ABD İLE ANLAŞMA YAPANLAR VAR
Avrupa Komisyonu'ndan konuyla ilgili yapılan açıklamada ise hasta güvenliği korunurken, olabildiğince hızlı hareket edileceği vurgulandı. Komisyon, muafiyet talebinin, AB sözleşmelerindeki ‘Ürün Sorumluluğu Direktifi' kurallarına uymamanın kategorik olarak yanlış olduğu belirtildi. Ancak birliğe üye 27 ülkenin, aşı üreticilerinin aldığı yüksek riskleri telafi etmek için ‘belli yükümlülükleri' tazmin konusunda hazırlık yaptığı kaydedildi.
Avrupa Aşıları'nın üyeleri arasında AstraZeneca, GlaxoSmithKline, Janssen, Merck, Pfizer, Novavax, Sanofi, Takeda, Abbott ve CureVac gibi şirketler var. Bunların birçoğu corona virüsü aşısı geliştirmek için çalışıyor ve bazıları ileri aşamalara gelmiş durumda. Hatta bu şirketler arasında ABD ve AB ile şimdiden anlaşma imzalayanlar da var.
MODERNA'NIN AŞISI 174 TL, ASTRAZENECA'NIN 22 TL
Avrupa İlaç Ajansı'nın hasta temsilinden sorumlu üyesi Yannis Natsis konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Medeni sorumluluktan muaf tutulmanın, salgının ötesinde tehlikeli bir emsal yaratabilir. Bu tür konular, insanların aşılara olan güvenini azaltır. Hükümetlerin, ilaç şirketlerinin bu tür baskılarına direnmesi ve şeffaf olması gerekiyor” dedi.
Konunun uzmanlarına göre ilaç şirketlerinin hukuki muafiyet çabaları zaman zaman kısmen başarılı oldu. ABD'de sorumluluk muafiyeti yaygın bir durum. Ancak Avrupa Birliği'nde böyle değil. Geçen ay, Oxford Üniversitesi ile birlikte aşı geliştirme çalışmaları yürüten AstraZeneca, bazı ülkelerden aşıyla ilgili sorumluluk muafiyeti almayı başardı. Ancak şirket hangi ülkelerin kendisine bu ayrıcalığı tanıdığını açıklamadı. Aşı geliştirme konusunda ileri safhada olan şirketlerden Moderna, AB ile yaptığı görüşmelerde doz başına 20 euro (174,6 TL) talep etti. AstraZeneca'da ise bu rakam 3 dolar (22,1 TL).
