Soçi Zirvesi’nde masada Suriye var: 'Erdoğan eli zayıf gidecek'

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin’in yarın gerçekleştireceği kritik Soçi Zirvesi öncesi dış politikada tansiyon yüksek.

Birleşmiş Millet (BM) Zirvesi için gittiği ABD ziyaretinden dönen Cumhurbaşkanı Erdoğan dümeni yeniden Moskova hattına çevirdi.

Birgün'de yer alan habere göre; Erdoğan’ın ABD ziyaretinin ardından ikinci bir S-400 hava savunma sistemi almayı düşündüklerini açıklamasına Beyaz Saray’dan tepkiler gelmeye devam ediyor.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price da Türkiye’yi böyle bir satın alma olmaması konusunda uyardı. “Şunu net olarak ortaya koyuyoruz” diyen Price, “Rusya’dan yeni silahların alınması CAATSA 231 yaptırımlarını yeniden devreye sokacak ve Aralık 2020’deki yaptırımlara ek kararlar gündeme gelecektir” diye konuştu.

Öte yandan Ankara’ya karşı Moskova’dan da peş peşe hamleler geliyor. Kremlin, zirve öncesi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kırım’ın Rusya tarafından ilhak edildiği yönünde açıklamalarını hatırlatarak bunun kabul edilebilir olmadığını savundu.

Zirve’de Putin’in asıl gündemi ise iki ülkenin birbirine zıt konum aldığı Suriye meselesi. Rusya, son günlerde 4 milyon kişinin yaşadığı İdlib vilayeti ve çevresi ile yine Türkiye destekli cihatçı gruplara yönelik saldırılarını arttırmış durumda. Önceki gece Rusya tarafından İdlib’te düzenlenen hava saldırılarında 20’den fazla kişinin öldüğü açıklandı.

Konuya ilişkin açıklama yapan Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, "İdlib’de hava taarruzlarında artış var. Bu mutabakata uygun değil. Biz anlaşma çerçevesindeki esaslara uyuyoruz" dedi. Akar ayrıca, "ABD’nin YPG’ye silah ve mühimmat desteği sağladığını esefle görüyoruz. YPG tam anlamıyla PKK’nın kendisidir" diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, tüm bu sorunların masaya yatırılacağı Soçi Zirvesi’ne eli oldukça zayıf gidecek. Konuya ilişkin görüşlerini aktaran Dış Politika Uzmanı Semih İdiz, “Masada Suriye konusu ön planda olacak. Rusya bu konu üzerinde duruyor bu konu da iki ülke arasında sancılı bir konu. İki ülkenin Suriye’de konumu oldukça zıt” diyor. “Bu durumun Soçi görüşmesine nasıl yansıyacağı tartışılır” diyen İdiz, Kremlin’den gelen açıklamaların Türkiye ile gerilimin tırmandırılmak istenmediği yönünde olduğunu vurguluyor. “ABD ile ilişkileri iyi gitmeyen Türkiye’nin durumu, Rusya’nın işine gelen bir noktada” diyen İdiz, “Bir NATO ülkesinin ABD ile ilişkilerinin kötü olması Rusya’nın her zaman işine gelir. Bu nedenle Rusya yeniden S-400’leri öne çıkartıp Ankara ile işbirliğini sürdürmek istedikleri yönünde mesajlara ağırlık verecektir. Ancak bunun altındaki esas amaç bir anlamda ABD’yi zor duruma sokmaktır” ifadelerini kullanıyor.

Yeniden denge siyaseti arayacak

Erdoğan’ın yeni S-400’ler alırız çıkışının ardından ABD’den yeni yaptırımlar gelebileceği yönünce açıklamalar yapıldığını hatırlatan İdiz sözlerini şöyle sürdürüyor: “Bu durumda Soçi Türkiye’nin elinin güçlü olduğu bir toplantı olmayacaktır. Ancak her iki taraf da bu toplantıdan olumlu bir görüntü vererek çıkmak isteyecektir. Erdoğan denge politikası oynuyor, NATO Zirvesi’nde Biden ile görüşmeden önce ABD yönelimine geçti Erdoğan Bürüksel’de Afganistan konusunda vaatlerde bulundu ancak arkası gelmedi. Bu görüşmeden sonra ilişkiler düzelmedi. Erdoğan kurmaya çalıştığı denge politikasında yeniden Rusya’ya meyil etti. Ama başta söylediğim gibi artık eli güçlü değil. Rusya da bu ilişkilerden medet umuyor.”

***

Gündemdeki en kritik konu Suriye meselesi

Kremlin Sözcüsü Peskov, gazetecilerin soruları üstüne, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yarın planlanan Rusya ziyaretinin hazırlıklarının devam ettiğini söyledi. Peskov bir başka soru karşısında, “(Devlet Başkanı Putin’in) görüşmelerinin çoğunluğu, hatta neredeyse hepsi video-konferans yöntemi ile gerçekleşmeye devam ediyor, fakat Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesi tabii ki yüz yüze olacak” dedi. Bunun yanında Peskov, Putin ile Erdoğan’ın görüşmesinin içeriğinin sorulması üstüne, liderlerin gündemlerinde bir dizi uluslararası sorunun olacağını söyleyip ekledi: “Bölgesel sorunlar: En başta Suriye, tabii ki Afganistan ve geleneksel olarak Libya’nın da gündemde yer alacağını düşünüyorum.”