Geri dönüşü olmayan nokta: İsyancılar başkente yaklaştı, Başbakan cepheye gidiyor

GERÇEK GÜNDEM

Geçtiğimiz yıldan bu yana iç karışıklıkların yaşandığı Etiyopya'da Başbakan Abiy Ahmed, Tigraylı isyancılarla yaşanan çatışmalar nedeniyle cephe hattına gideceğin ve orduya liderlik edeceğini açıkladı.

Başbakan Ahmed'in kararı ülkenin kuzeyindeki Tigray bölgesini kontrol eden isyancı güçlerin başkent Addis Ababa'ya doğru ilerleyişinin hızlanmasının ardından geldi.

Ahmed'in sözcüsü, Başbakan'ın tam olarak hangi bölgeye gideceğine ilişkin bir bilgi vermedi.

ETİYOPYA'DA NELER OLUYOR?

Afrika'nın en kalabalık ikinci ülkesi olan Etiyopya'da giderek şiddetlenen çatışmaların geçmişi 1 yıl önceye dayanıyor.

Daha önce bölgede barışı sağladığı için 2019 Nobel Barış Ödülü'nün sahibi olan Abiy Ahmed, Kasım 2020'de Tigray bölgesine askeri operasyon emri vermiş ve çatışmaların kısa süre içerisinde sona ereceğini söylemişti. Aradan geçen 1 yılda yaşanan çatışmalarda binlerce kişi hayatını kaybetti, 2 milyondan fazla kişi göçe zorlandı ve Etiyopya ciddi bir kıtlık tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.

Tigray bölgesini kontrol Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF) ve müttefikleri geçtiğimiz Haziran ayında hükümet güçlerini bölgeden çıkardıktan sonra güneydeki başkent Adis Ababa'ya doğru harekete geçmişlerdi.

Ekim ayının sonlarında TPLF'nin başkente giden yolları ele geçirmesinin ardından ülkede OHAL ilan edildi ve Başbakan Ahmed halka silahlanarak isyancıların ilerleyişini durdurma çağrısı yaptı.

ÇATIŞMALAR NASIL VE NEDEN BAŞLADI?

Tigray'daki çatışmaların kökleri, nesiller öncesine dayanıyor.

Etiyopya, kendi içlerinde otonom yapıda olan ve kendilerine ait polis ve milis güçleri bulunan 10 ayrı bölgeden oluşuyor. Tigray'da ise daha önce komşu Eritre ile yaşanan çatışmalardan dolayı çok sayıda federal ordu birliği bulunuyor. Ülkedeki bölgesel yönetimlerin de etnik farkılılıklar üzerinden bölünmüş yönetimler olduğu biliniyor.

Şimdiki Başbakan Abiy Ahmed göreve başlamadan önce, TPLF ülkeyi on yıllar boyunca demir yumrukla yönetti. İstikrar ve ekonomik büyümenin yaşandığı bu yıllarda ülkedeki sivil ve siyasi haklar her geçen gün daraldı. TPLF'nin otoriter anlayışı nedeniyle yaşanan isyan sonrasında ise Abiy Ahmed göreve gelerek TPLF yönetimini iktidardan uzaklaştırdı.

Kendi bölgelerindeki bölgesel hükümeti yönetmeye devam eden TPLF, pandemi nedeniyle seçimlerin iptal edilmesi kararını tanımayarak planladığı gibi bölgesel seçime gidince merkezi yönetimle Tigray güçleri arasındaki ipler gerildi. Kasım 2020'de ise TPLF güçlerinin bir ordu üssüne saldırarak silahları çalma girişiminde bulunduğu iddiası üzerine Abiy Ahmed hükümeti Tigray'a yönelik askeri operasyon emri verdi.

BAYRAKTAR İHA'LARI SAVAŞTA KULLANILIYOR MU?

Etiyopya'da bir yıldan bu yana devam eden savaşta Baykar tarafından üretilen Bayraktar TB2 tipi SİHA'ların da kullanıldığı iddia ediliyor.

Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed geçtiğimiz Ağustos ayında Ankara'ya gelerek Erdoğan'la bir görüşme yapmış ve askeri iş birlği anlaşması imzalamıştı. Anlaşmanın içeriği açıklanmasa da, Reuters yetkili isimlere dayandırdığı haberinde Etiyopya'nın Türkiye'den Bayraktar TB2 tipi SİHA'ları almak istediğini yazdı.

Her iki hükümet de SİHA'ların satışına ilişkin resmi bir açıklama yapmadı ancak Kasım ayı başında Tigray güçleri bölgedeki gazetecilere ve gözlemcilere Bayraktar TB2'den atılan mühimmatın bir parçasını vermişlerdi.

Etiyopya'daki çatışmaların şiddetlenmesi ve Tigray güçlerinin başkent Addis Ababa'ya yaklaşmasının ardından Türkiye'nin Etiyopya Büyükelçiliği bir açıklama yayınlayarak Türk vatandaşlarına ülkeyi terk etme çağrısı yaptı.