Uluslararası Ceza Mahkemesi'nden Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinde 'soruşturma' uyarısı

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Kerim Han, Ukrayna'daki durumu dikkatle takip ettiğini belirterek Mahkeme'nin Ukrayna'da savaşanları ve komutanları savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar konusunda soruşturma yetkisine sahip olduğunu hatırlattı.

Han, yaptığı yazılı açıklamada, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırılarını dikkatle ve endişeyle takip ettiğini belirtti.

UCM'nin Ukrayna topraklarının işlenen suçlar için kısıtlı yargı yetkisine sahip olduğunu hatırlatan Han, savaşan grupları ve komutanları muhtemel savaş suçu ve insanlığa karşı suçlara karşı uyardı.

Han, "Ukrayna topraklarında savaşan bütün taraflara soykırım, insanlık suçu ya da savaş suçlarına ilişkin Mahkeme'nin soruşturma başlatılabileceğini hatırlatmak isterim." ifadelerini kullandı.

"SALDIRI SUÇUNA İLİŞKİN YETKİSİ BULUNMUYOR"

Ukrayna ve Rusya'nın UCM'ye taraf olmaması sebebiyle bu iki devletin vatandaşlarının işlediği suçlar veya bu iki ülkenin topraklarında işlenen suçlara ilişkin Mahkeme'nin genel bir yargı yetkisi bulunmuyor.

ABD Başkanı Joe Biden, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırılarını kınarken İngiltere Başbakanı Boris Johnson Putin'in saldırı savaşı gerçekleştirerek suç işlediğine işaret etmişti.

Uluslararası toplum, Putin'in "saldırı suçu"ndan yargılanması gerektiğini dile getirse de UCM'nin Ukrayna'da işlenecek bu suça ilişkin yargı yetkisi bulunmuyor.

Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırılarının "saldırı suçu" kapsamında soruşturulmasının yolu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin kararından geçiyor.

UKRAYNA'NIN UCM'YE BAŞVURUSU

Ukrayna, UCM'ye taraf olmamasına rağmen 21 Kasım 2013 ile 22 Şubat 2014 arasında "meydan olayları"nın soruşturulması için Mahkeme'ye kısıtlı yargı yetkisi vermişti.

Ukrayna hükümeti daha sonra 8 Eylül 2015'te UCM'ye verdiği yargı yetkisini 20 Şubat 2014 ve sonrasındaki tüm olayları kapsayacak şekilde genişletmişti.

UCM, Ukrayna'nın verdiği kısıtlı yargı yetkisi gereği 20 Şubat 2014 sonrasında Ukrayna topraklarında işlenen savaş suçu ve insanlığa karşı suçlara ilişkin soruşturma gerçekleştirebilirken yargı yetkisi "saldırı suçu"nu kapsamıyor.

UCM, 2020'DE ÖN İNCELEMESİNİ TAMAMLADI

UCM Savcılığı, 11 Aralık 2020'de Ukrayna'daki duruma ilişkin ön incelemesini tamamladığını ve Mahkeme'den soruşturma izni için başvuru yapacağını açıklamıştı.

Açıklamada, Kırım başta olmak üzere Ukrayna'nın işgal altındaki topraklarında işlenen suçların savaş suçu ve insanlığa karşı suç olarak kabul edilmesi için yeterli şüphenin oluştuğu ifade edilmişti.