Afganistan'da Taliban'ın ilk 10 ayı: İnsan haklarında büyük gerileme var

Birleşmiş Milletler, Afganistan'da Taliban yönetiminin ilk 10 ayını değerlendirdiği raporunda, ülkede insan haklarının özellikle de kadınlar ve kız çocuklarının haklarının ciddi bir gerileme gösterdiğini kaydetti.

BBC Türkçe'de yer alan habere göre, ülkeye giderek incelemeler yapan BM heyetinin hazırladığı raporda Taliban'ın kadınların çalışma imkanlarını kısıtladığı ve yer yer kamu yaşamına katılımlarını yasakladığı, örnekleriyle aktarılıyor.

Raporda ayrıca Taliban'ın işkence ve yargısız infaz yoluyla cinayetleri sürdürdüğü, toplantı ve yürüyüş, düşünce özgürlüğü haklarını çok ciddi şekilde kısıtladığı da kaydediliyor.

Taliban'ın, son olarak Kâbil'i de alarak yeniden bütün Afganistan'da iktidar olmasından bu yana silahlı şiddetin düzeyinde ciddi bir gerileme olmakla birlikte, militanların sivil halktan 2 bin kişiyi öldürdüğü söyleniyor.

RAPORDA NELER VAR?

Kâbil'de düzenlenen bir basın toplantısında bulgularını açıklayan BM Afganistan heyetinin (UNAMA) başkan vekili Markus Potzel "Raporumuzdaki tespitlerin son derece ciddi olduğu su götürmez bir gerçek" dedi.
Taliban iktidara gelişinden bu yana insan haklarını ihlâl ettiği iddialarını sürekli yalanlamaktaydı. Ancak UNAMA tarafından hazırlanan raporda yüzlerce ihlâl iddiası belgeleniyor.

Bunlar arasında, geçen yılın Ağustos ayından bu yana eski yönetim ya da eski güvenlik güçleri mensuplarına karşı işlendiği iddia edilen 160 yargısız infaz, 56 işkence ve kötü muamele, 170 keyfi gözaltı ve tutuklamaya ilişkin belgeler var.
En sık kullanılan işkence yöntemlerinin tekme, yumruk ve tokat ile dayak, kablolar ya da demir borularla dövme, elektrik şoku olduğu kaydediliyor.

Raporda yer alan 200'den fazla zalimce, insanlık dışı ya da aşağılayıcı cezalandırma yöntemi arasında camiye gitmeyen esnafın dövülmesi ve aşırı şiddet kullanılması da var.

KADINLARA KARŞI İŞLENEN SUÇLAR

Aslında Taliban ile eski yönetim ve uluslararası destekçileri arasındaki savaşın sona ermesinden bu yana ülke çapında genel olarak şiddet olaylarının çok azaldığı ve sivil ölümlerinde önemli düşüş görüldüğü de kaydediliyor.

Buna karşılık Taliban'ın insan haklarını, özellikle de kadınlar ve kız çocuklarının haklarını ciddi şekilde kısıtladığına dikkat çekiliyor.

UNAMA raporunda kadınlar ve kız çocuklarına karşı işlenen cinayet, tecavüz, intihara zorlama, zorla evlilik, çocuk evliliğine zorlama, taciz ve dayak ve "namus cinayeti" de dahil 87 suç iddiasına dair belgeler yer alıyor ve bunların hiçbirinin resmi yargı sistemine girmediği not ediliyor.
Belgeleri sunulan iki vakada evlilik dışı ilişkide bulunduğu iddia edilen kadınların taşlanarak öldürüldüğü aktarılıyor.

Afganistan'daki BM İnsan Hakları heyetinin başkanı Fiona Frazer Afganistan'da cezasızlığın yaygın olduğunu ve çok sayıda vakanın da şikayet edilmediği için bilinemediğini söyledi.

Frazer UNAMA'nın en çok da Taliban'ın din polisi ve istihbarat örgütlerinin işlediği iddia edilen suçlardan dolayı kaygılı olduğunu kaydetti.
UNAMA raporunda, çoğu ülkedeki IŞİD örgütlenmesi tarafından düzenlediği düşünülen saldırılar ve mayın patlamalarında da 700 sivilin öldüğü ve 1400 kişinin de yaralandığı kaydediliyor.