Türkiye'ye yeni gaz merkezi mümkün mü, Putin ve Erdoğan ne hedefliyor?

GERÇEK GÜNDEM - HABER MERKEZİ

24 Şubat'ta Rusya'nın Ukrayna'yı işgal harekatına başlamasının ardından tartışmalı hale gelen Rus gazının Avrupa'ya sevkiyatıyla ilgili son adım Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'den geldi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Kazakistan'ın başkenti Astana'da görüşen Rus lider, "Doğal gaz fiyatları şu anda zirvede. Türkiye'de bir merkez önerisinde gaz fiyatları siyasi imalar olmadan belirlenebilir." diye konuştu ve Erdoğan'a Türkiye'de yeni bir gaz merkezi kurulmasını teklif etti.

Putin'in teklifi, geçtiğimiz haftalarda sabotaja uğrayan Kuzey Akım üzerinden gerçekleştirilemeyen gaz sevkiyatını Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaştırma amacı taşıyor.

Astana dönüşü bir grup gazeteciye konuşan Erdoğan ise olası yeni doğal gaz merkezini olumlu karşıladıklarını şu ifadelerle dile getirdi:

"Biz başta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımıza ve Rusya tarafında ilgili kuruma müşterek bir çalışma yapmaları talimatını Sayın Putin ile birlikte verdik. Bakanlığımız ile Rusya tarafı çalışmayı yapıp bize sunacaklar ve ondan sonra da adımı atmış olacağız. Burada bekleme diye bir şey yok"

RUSYA NEYİ HEDEFLİYOR?

Uzun yıllar boyunca petrol ve gaz ithal ettiği Avrupa'yla ilişkilerini stratejik seviyeye taşıyan Rusya, Ukrayna savaşı ve Kuzey Akım'a düzenlenen sabotajın ardından elindeki bu kozu kaybetmiş gibi görünüyor.

Jeostratejist emekli Tuğgeneral Nejat Eslen'e göre Rusya'nın Türkiye'de önerdiği yeni gaz merkezinin en önemli hedeflerinden biri Avrupa'yı ABD'den bağımsız hareket etmeye zorlamak.

Gerçek Gündem'e yaptığı açıklamada, “Savaş, Rusya’nın arzu ettiği gibi gelişmemiştir ve Ukrayna ordusunun karşı taarruzlarıyla Rus ordusu zor duruma girmiştir. Putin bu savaşı, ABD’nin Rusya’yı zayıflatmak için devam ettirmek istediğine inanmakta ayrıca bu savaşın Rusya’daki rejimin bekası için ve Rusya’nın geleceği için tehdit oluşturabileceğini düşünmekte, bu nedenle de nükleer silahların kullanılma olasılığını da bu hibrit savaş içerisine dahil ederek Batı’yı gelecekteki hamlelerinden caydırmaya çalışmaktadır." diyen Eslen şu şekilde devam etti:

"Rusya, savaşta gelişen durumun paralelinde kendi çıkarlarına uygun başka hamleler de geliştirmektedir. Bu amaçla yapılabilecek hamlelerden birinin de Putin’in açıkladığı şekliyle Türkiye’yi güvenli bir enerji merkezi yapmak ve buradan Avrupa’ya gaz akışını sağlamak, böylece hem enerji fiyatlarındaki aşırı yükselişi dizginlemek, hem Avrupa ülkelerinin sempatisini kazanarak Ukrayna’ya desteklerinin azalmasını hem de ABD’den daha bağımsız hareket etmelerini sağlamaktır. Doğal olarak bu kısa sürede gerçekleştirilecek bir proje değildir. Putin’in açıkladığı bu yeni proje, Türkiye’nin coğrafi konumunun ve Türk jeopolitiğinin Avrupa’nın enerji güvenliği için de ne kadar önemli olduğunu kanıtlamaktadır. Çünkü Türkiye coğrafyası hem Ortadoğu hem Hazar havzası hem de Rusya enerjisini ve hatta Doğu Akdeniz enerjisini Avrupa’ya transfer etme yeteneğine sahip bu konuda çok önemli çok özel bir coğrafyadır."

YENİ GAZ MERKEZİ BİR SEÇİM MALZEMESİ Mİ?

Gerçek Gündem'e konuşan sektör temsilcileri ise Kuzey Akım ile Türk Akım arasındaki kapasite farkına dikkat çekiyor.

İsmini vermek istemeyen sektör içerisinden bir kaynak, "Türk Akım'ı 15,75 milyar metreküple Avrupa'ya gaz taşıma kapasitesi olan bir boru hattı. Geçen yıl Rusya, Türkiye haricinde 155 milyar metreküp Avrupa'ya gaz verdi. Bu durumda Rusya'nın, Türkiye üzerinden mevcut olan 15,75 milyar metreküp boru hattıyla Avrupa'ya gaz vermesi mümkün değil. Kaldı ki 1 Ocak 2020'de devreye alınan Türk Akımı'nda 2021 yılının sonuna kadar yani iki yılda 16,8 milyar metreküp gaz taşındı. Dolayısıyla Türk Akımı kendi başına yeterli olamaz" ifadelerine yer verdi.

"Türkiye'nin sıvılaştırılmış gazı yeniden gaza çevirmesi" iddiasına da değinen sektör temsilcileri, "Türkiye'de bu alt yapı mevcut ancak kendi kullanacağımız gazı çevirmek üzerine kurulu. Dolayısıyla Türkiye bu duruma hazır değil. Avrupa'ya gaz taşınmasına dair bir görüşme gerçekleştiriliyor ama Avrupa Birliği (AB) ve ABD'den (Amerika Birleşik Devletleri) gelecek ambargoya bu hükümet karşı çıkabilecek mi? Bütün bunları topladığımızda seçime yönelik propaganda malzemesi çıkıyor" diye belirttiler.

AVRUPA GAZ SEVKİYATINA NASIL BAKIYOR?

Putin'in Rus gazını Avrupa'ya taşımak için Türkiye'de yeni bir merkez oluşturulması teklifi iki gündür tartışılmasına rağmen Avrupa başkentlerinden ise henüz net bir açıklama gelmiş değil.

Konuyla ilgili tek açıklamayı yapan Fransa Cumhurbaşkanlığı ise öneriyi 'mantıksız' olarak değerlendiriyor.

Elysse Sarayı, Avrupa'nın Rus gazına olan bağımlılığını azaltma yolunda olduğu ve ithalatı düşürmek istediği dönemde böyle bir projenin hedeflerle örtüşmediğini düşünüyor.

Rus gazının en ciddi alıcısı konumundaki Almanya'dan ise henüz bir açıklama yapılmış değil.