'Türkiye, silah göndermeye devam ediyor'

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin ile görüşmesi öncesi, Kremlin’den kritik İdlib mesajlar geldi. Sözcü Dmitriy Peskov, İdlib konusunda Ankara ile ciddi görüş ayrılığı yaşadıklarını duyurdu. İdlib’de durumun giderek kritik bir hal aldığını açıkladı.

İdlib ile ilgili gelişmeler dünyanın gündeminde. Alman basınını da bölgeye geniş yer ayırıyor. Bunlardan biri olan Die Welt Gazetesi, Ankara’nın tutumunu masaya yatırdı. Gazete Rusya, İran ve Türkiye arasında yapılan Tarhan zirvesinden Ankara’nın eli boş döndüğünü hatırlattı. Ancak Erdoğan’ın İdlib konusunda pes etmeyeceğine dikkat çekti. Türkiye’nin cihatçı gruplara askeri desteğini artırdığını yazan gazete, İdlib bölgesinde Türkiye’ye ait yüzlerce askeri aracın yığınak yaptığına vurgu yaptı. Alfred Hackensberger tarafından kaleme alınan yazıda, “Ankara İdlib’de Rusya ile karşı karşıya gelme riskini göze alıyor. Şu anda, cömert bir şekilde elindeki ağır silahları İdlib’deki isyancı gruplara gönderiyor.” yorumu yapıldı.

“İdlib’de yaşanan süreç, Ankara için barışçıl bir çözüm getirmeyeceği ortada” değerlendirmesi yapan Alman Die Welt şöyle devam etti:

“Ancak Türkiye pes etmiyor. Tam tersine Suriye’deki askeri varlığını giderek arttırıyor; isyancı gruplara silah gönderiyor. Gelen görüntülerde Türkiye’nin bir çok askeri araç konvoyu ile Suriye sınırlarına girdiği görülüyor. Sadece Hatay ilinde aralarında tank, uçaksavar topu, obüs topları ve roket atar başlığı ile donatılmış 300 askeri araca yükleme yapıldı. Hedef Türkiye Suriye’de kurduğu gözlem noktaları.”

Türkiye’nin yıl içerisinde Suriye toprakları içinde, Suriye ordusuna paralel yerlerde 12 askeri gözlem noktası tesis ettiğine dikkat çeken Gazete, “Şimdi buradaki askeri varlık, modern yüksek teknolojik hava savunma sistemleri ile donatılıyor. Normalde askeri gözlem noktaları bölgedeki gerginliği azaltma amaçlı kuruldu. Ancak bu sayfa artık kapandı. Rejim, Dara, Şam, Humus bölgelerini ele geçirdi” yorumunu yaptı.

Die Welt, İdlib’de barışçıl bir çözüm hükmünü yitirdiğini, şimdi ise savaşın sahne aldığını savundu ve devam etti:

“Türkiye’nin eli boş döndüğü Tahran Zirvesi’nde İdlib’in kaderine dair kararlar alındı. Ancak Türkiye İdlib’de tükürdüğünü yalamıyor. İdlib ile ilgili pazarlıkların yapıldığı günden buyana Ankara isyancı grupları silahlandırmaya devam ediyor. Reuters haber ajansının geçtiği görüntüler de bunu kanıtlıyor. Türkiye, Rusya ve Suriye ordusu ile karşı karşıya gelmeyi riske alır mı? Yoksa bu sadece oradaki varlığının son bulmaması için bir tür göz dağı mı?”

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun “Türkiye’nin İdlib’deki görevi tamamen açık” sözlerini aktaran Alman gazetesinin yorumu şöyle:

“Çavuşoğlu, misyonlarının bölgedeki terör gruplarının saldırılarını engellemek olduğunu açıkladı. Bakan, terör gruplarından kast ettiği şey, İdlib’in yüzde 60’ını kontrol eden Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) ve El -Kaide. Geçtiğimiz aylarda Ankara ısrarla aşırı radikal örgütlerin Ankara’nın kurduğu ‘Milli Ordu’ya, yani Kürtlere karşı saldırılarda kullandığı ÖSO’ya entegre edilmesi konusunda girişimde bulundu. Ancak Türkiye’nin planı işe yaramadı. Şu anda Suriye’ye yönelik genel politikası tehlike altında. İdlib’in ele geçirilmesi durumunda Ankara’nın desteklediği ‘Milli Ordu’ya bağlı isyancı grupları kaybedebilir. Türkiye desteklediği bu gruplarla Afrin’in denetimini ele geçirmişti.

Ankara için fazla alternatif orta yok. Şu anda Ankara, cömert bir şekilde elindeki ağır silahları İdlib’deki milis gruplara gönderiyor. İsyancı grupları adına Reuters’e açıklama yapan bir komutan, ‘bize, Türk ordusunun savaş süresi boyunca destek vereceği sözü verildi. Bize gönderilecek yeni silahlarla uzun bir süre kendimizi savunabiliriz. Ancak yardım olmadan bunu yapamayız’ diyor. Ankara, gelişmelere seyirci olmak istemiyor. Elbette Türk silahlarını terör grubu olan Heyet el-Şam’a da gönderecek. Çünkü İdlib’deki isyancı gruplar ortak bir cephe oluşturmuş ve bunlar arasında HTŞ de yer alıyor.”

Die Welt’e göre, her ne kadar Erdoğan, Tarhan Zirvesi’nde başarısız olsa da, şu anda İdlib’de çok aktif. Gazete, “Siyasi analistçiler, Türkiye’nin İdlib’de Suriye ordusu ile karşı karşıya gelmesini çok uzak bir ihtimal olduğuna inanıyorlar. Ancak Türkiye’nin bölgede askeri yığınak yaptığı dikkate alınırsa bu durumun çok da uzak bir ihtimal olmadığı ortada. Öyle görünüyor ki, Türkiye bu riski göze alacak. Komşu ülke Suriye, Erdoğan’ın gözünde seyirci kalınmayacak kadar büyük bir öneme sahip” yorumunu yaptı.

Gazete, Suriye içi savaşının başladığı 2011 yılından bu yana Ankara, bölgedeki isyancıları Esad’a karşı desteklediğini, muhalefeti desteklemeye dönük milyonlarca harcama yaptığını hatırlattı ve devam etti:

“Bu hesap tutmadı ve Esad Rusya ve İran desteği sayesinde ayakta durmayı başardı. Bunu gören Türkiye, durumdan faydalanmak için iki yıl önce politikasında stratejik olarak değişikliğe gitti. Bugün Kuzey Suriye’nin büyük bölümü, Türk askerlerinin yada Ankara’nın desteklediği ‘Milli Ordu’nun denetiminde. İsyancı gruplara gönderilen silahlar Rusya’ya karşı kullanılıyor. Türkiye açık bir şekilde baskı kurmaya çalışıyor. İdlib savaşı uzun ve çetin olacak. Ankara koşulsuz bir ateşkes istiyor. Sadece ateşkes ile İdlib’de desteklediği grupları kurtarabilir. Türkiye bunu sağlayabilirse daha sonra onları kendi kontrolü altındaki güvenli bölgelere taşımak istiyor.

Cuma günü, İstanbul’da Rus, Alman ve Fransız yetkililer İdlib konusunda Türk yetkililerle bir araya geliyor. Toplantıya, Almanya Başbakanı Angela Merkel’in dış politikadan sorumlu danışmanı Jan Hecker de katılıyor. Buluşmada ayrıca Fransız ve Alman yetkililerle telefon bağlantısı yapılması planlanıyor. Dört ülkenin yer alacağı görüşmede, Türkiye’nin İdlib konusundaki taleplerinin karşılanması için bütün diplomatik yollara başvurması bekleniyor.”

“Yaklaşık üç milyon nüfusa sahip olan İdlib halkı, öncelikle derin nefes almalı” değerlendirmesini yapan Die Welt, “Bir haftalık yoğun bombardımanın ardından, Rusya ve rejime bağlı hava saldırıları şu anda durmuş durumda. Ancak bu zelzele öncesi sessizliğe benziyor” diye yazdı.