ABD ara seçimleri ilklere sahne oldu!
ABD'de yapılan ara seçimlerde, Cumhuriyetçi Parti ABD Senatosu'ndaki üstünlüğünü korumayı başarırken, kesin olmayan sonuçlara göre, Temsilciler Meclisi'nde Demokratlar sekiz yıl sonra çoğunluğu elde etti.
New York'un da içinde bulunduğu doğu bölgesinde Türkiye saati ile Çarşamba sabahı 04:00'te sona eren seçim sonuçlarında ilk gelen bilgilere göre Cumhuriyetçi Parti ABD Senatosundaki üstünlüğünü korumayı başarırken, kesin olmayan sonuçlara göre, Temsilciler Meclisi'nde Demokratlar çoğunluğu elde etti. Buna göre, 435 üyeli Temsilciler Meclisi'nde Demokratlar'ın 230, Cumhuriyetçiler'in de 205 sandalyeye sahip olacağı tahmin ediliyor.
Temsilciler Meclisi'nin komiteleri aracılığıyla soruşturma başlatma yetkisi bulunuyor. Ayrıca, başkanların azil süreci de Temsilciler Meclisi'nde başlatılıyor. Senato'da ise Cumhuriyetçiler sandalye sayılarını artırmayı başardı. Senato'da en az üç eyalet Demokratlardan Cumhuriyetçilere geçti.
Amerikalılar Salı günü yapılan ara seçimlerde milletvekillerinden oluşan Temsilciler Meclisi'nin 435 üyesinin tümünü, her bir eyaletten 2 senatör olmak üzere toplam 100 senatörden oluşan ABD Senatosu´nun da 35 üyesini belirlemek için sandık başına gitti. Başkan Donald Trump ve Cumhuriyetçi Parti için son derece önem taşıyan ara seçimlerde ayrıca 50 eyaletten 36'sının valileri de belirlendi.
ABD Başkanı Donald Trump, Kongreyi yeniden şekillendirecek ara seçimlerin kesin olmayan sonuçlarına ilişkin yaptığı ilk değerlendirmede "Muazzam bir başarı." ifadesini kullandı.
İLKLER YAŞANDI
ABD’de ilk defa bir kadın Müslümanlar temsilciler Meclisine giriyor. Michigan'dan aday olan Filistin asıllı Rashida Tlaib ilk zaferini ilan eden Müslüman kadın temsilci olurken, Minnesota’dan Somali asıllı Ilhan Omer temsilciler meclisine giren ikinci Müslüman kadın oldu.
ABD'de Michigan eyaletinden aday olduğu seçimi kazanarak "Temsilciler Meclisine giren ilk Müslüman kadın" unvanını alan Rashida Tlaib, Filistinli Müslüman bir kadın olarak zafer kazanmaktan gurur duyduğunu ifade etti. "Bu sonucu elde etmek için yıllarca uğraştım. Filistinli Müslüman bir kadın olarak zafer kazanmak gurur verici. Ayrıca annemdeki tutku ve merhamet bana geçmiş. O her zaman gülüyor ve insanların iyi olabileceğini düşündüğünden kendisine yönelik ırkçı davranışları bile anlamıyor. Bu da benim için her zaman ilham kaynağı oldu." dedi.
MÜLTECİLİKTEN TEMSİLCİLER MECLİSİNE
Minnesota eyaletinden seçimlere giren ve Cumhuriyetçi rakibi Jennifer Zielinski karşısında galip gelerek ABD Temsilciler Meclisinin başörtülü ilk Müslüman kadın üyesi olan Somali asıllı Ilhan Omar, ABD'ye 12 yaşında geldiğini ve ondan önce 4 yıl mülteci kamplarında yaşadığını anlatarak "Minnesota eyaleti oldukça soğuktur ama insanlarının kalpleri bir o kadar sıcaktır. Bu insanlar sadece mültecilere sahip çıkmıyor aynı zamanda onları Washington'a gönderiyor." dedi.
İLK EŞCİNSEL VALİ
Colorado eyaletinden yarışa giren Jared Polis de eyaletinin ilk eşcinsel valisi olarak kayıtlara geçti. Polis, ABD'de eşcinsel olduğunu açıkça kabul eden ilk vali oldu.
KIZILDERİLİ VEKİLLER
Seçimde Kansas ve New Mexico eyaletlerinde ise bir ilk gerçekleşti, 229 yıllık meclis tarihinde ilk defa Kızılderili kadınlar meclise girebildi. Sharice Davids, ilk Kızılderili ve eşcinsel kadın olarak seçimde başarı sağladı.
Kansas 3'üncü Bölgede sandalyeyi kazanan Demokrat aday Sharice Davids, ABD tarihinde Kongre'ye seçilen ilk Kızılderili kadın oldu. Kısa süre sonra da New Mexico birinci bölgede seçimi kazanan Demokrat Partili Debra Haaland, seçimi kazanan ikinci Kızılderili kadın oldu.
TENNESSE'NİN İLK KADIN SENATÖRÜ
Tennesse eyaletinde emekliye ayrılan Cumhuriyetçi Senatör Bob Corker'ın yerine aynı partiden Marsha Blackburn seçildi. Blackburn, eyalet tarihindeki ilk kadın senatör oldu.
Cumhuriyetçi ve Demokrat adaylar arasında kıyasıya bir mücadeleye sahne olan Teksas eyaletinde de Senatör Ted Cruz koltuğunu korumayı başardı.
ABD BAŞKAN YARDIMCISI PENCE'İN KARDEŞİ DE KAZANDI
ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence’in kardeşi Greg Pence, Indiana eyaleti 6. Bölge’den Cumhuriyetçi Partiden Kongre Üyeliğini kazandı.
Pence yaptığı açıklamada, "ABD Kongresi'nde görev yapmak üzere seçilen erkek kardeşim Greg Pence’i tebrik ediyorum. Greg, ülkemize üniformalı olarak hizmet etti ve Washington DC'de aynısını yapacağını inanıyorum. çok gurur duyuyorum. Kardeşim Greg Pence’in Başkan Trump ile birlikte çalışmasını dört gözle bekliyorum" dedi.
DEMOKRATLAR TEMSİLCİLER MECLİSİ'NDE ÖNDE
Demokratlar 8 yıl aranın ardından Temsilciler Meclisindeki üstünlüğü Cumhuriyetçilerin elinden aldı.
Kesin olmayan sonuçlara göre; Demokratlar Senato'da şu an için 45, Cumhuriyetçiler 51 sandalyeye sahip. Temsilciler Meclisi'nde ise durum tam tersi. Demokratlar 219, Cumhuriyetçiler ise 193 sandalyeye sahip... Meclisin 23 koltuğuna oturacak isimler ise henüz belirlenmedi. Yine şu ana kadar açıklanan sonuçlara göre, Demokratlar 22, Cumhuriyetçiler ise 25 vali çıkarabiliyor.
TRUMP KAZANMIŞ GİBİ GÖRÜNSE DE...
Bu durum, ABD Başkanı Donald Trump'ın zaferi gibi görünse de, Trump Temsilciler Meclisi'nde kaybetti.
Demokratlar, 23 koltuk daha kazanmaları durumunda Temsilciler Meclisi'nin kontrolünü sağlayabilecekler. Temsilciler Meclisinde kontrolü ele geçiren Demokratlar Donald Trump’ın yasa gündemini bloke edebilecek. Başkanlık kampanyası sırasında Trump’ın Rusya ile gizli görüşme iddiaları ve Trump’ın şahsi finans dosyalarını soruşturmak için anahtar komiteleri olacak.
Demokratların şu an için 182 koltuğu garanti, 7 koltuğu belirsiz, 6 koltuğu ise zayıf görünüyor.
Cumhuriyetçilerin ise, 137 koltuğu garantiyken, 28 koltuğu belirsiz, 75 koltuğu kazanması ise oldukça zor görünüyor.
EYALETLERE GÖRE ŞU ANA KADAR AÇIKLANAN SENATO SONUÇLARI
- Washington'da % 58.6 ile Demokrat Maria Cantwell, % 41.4 oy alan Susan Hutchison'un önünde
- Montana'da eşitlik söz konusu... % 48.9 ile Cumhuriyetçi Matt Rosendale, % 48.2 oy alan Demokrat Jon Tester'ın önünde
- North Dakota'da % 55.4 ile Cumhuriyetçi Kevin Cramer önde
- Minnesota'da açık ara fark görülmekte. Demokrat Amy Klobuchar & 60.3 oy ile önde götürüyor.
- Winconsin'de Tammy Baldwin % 55.4 ile Cumhuriyetçi adayın önünde yer alıyor
- Michigan'da % 52 ile Debbie Stabenow şu an önde
- California'da Demokrat Dianne Feinstein % 54.4 ile, % 45.6 ile yine Demokrat Kevin De Leon yer alıyor
- Nevada'da Demokrat Jacky Rosen yarışı % 50.4 ile % 45.4 oy alan Cumhuriyetçi rakibi Dean Heller'dan önde götürüyor
- Utah'da % 62.4 ile Cumhuriyetçi Mitt Romney, Demokrat rakibine açık ara fark attı
- Arizona'da % 49.3 ile Cumhuriyetçi aday Martha McSally ile Demokrat Kyrsten Sinema (% 48.4) arasında ise küçük bir fark var
- New Mexico'da % 53.8 ile Demokrat Martin Heinrich ilk sırada yer alıyor.
- Texas'ta Cumhuriyetçi Ted Cruz % 50.9 ile Demokrat aday Beto O'Rourke'un (48.3) küçük bir farkla önünde yer aldı
- Wyoming'de % 67.1 oy ile Cumhuriyetçi John Barrasso, Demokrat rakibi Gary Trauner'ı (30.1) oldukça farklı yenmekte
- Nebraska'da Cumhuriyetçi aday Deb Fisher % 58.1, Demokrat aday Jane Raybould % 38.3 oranında oya sahip
- Missouri'de Cumhuriyetçi Josh Hawley % 51.5 oy ile ilk sırada
- Indiana'da Cumhuriyetçi Mike Braun % 52.9 ile ilk sırada
- Mississippi'de %58.9 oy ile Cumhuriyetçi aday Roger Wicker yarışı önde götürüyor
- İlk kadın senatör olma hakkına sahip olacak olan Marsha Blackburn, Cumhuriyetçilerin adayı olarak % 54.7 ile rakibinden önde
- Ohio'da Demokratların adayı Sherrod Brown % 53.2, Batı Virgina'da Demokratların adayı Joe Manchin % 49.5 ile ilk sırada, Virgina'da % 57 ile Demokrat aday Time Kaine, Pensilvanya'da Demokrat Bob Casey % 55.6 ile, Maryland'de Demokrat Ben Cardin % 64.2 ile, New Jersey'de Demokrat Bob Menendez % 53.1 ile, New York'ta Demokrat Kirsten Gillibrand & 66.6 ile, Vermont'ta bağımsız aday Bernie Sanders açık ara farkla % 67.4 ile, Maine'de bağımsız aday Angus King % 54.3 ile yarışı önde götürüyor.
ÜNLÜLERDEN YOĞUN DESTEK
Amerika Birleşik Devletleri'nde gerçekleşen kongre ara seçimlerine ünlü yıldızlar da sosyal medya hesaplarında paylaşım yaparak seçimlerin önemini vurguladılar.
Brad Pitt ve Leonardo DiCaprio Instagram hesabından yaptıkları paylaşımda, bu seçimin hayatları için en çok sonuç doğuracak seçim olduğunu söylediler ve herkesi oy kullanmaya, sesini duyurmaya davet ettiler. Orlando Bloom da bu videoyu paylaşarak "gelecek oylarımızda" dedi. Katty Perry ise "Bu salı oy verin!" diyerek ikilinin videosunu paylaştı.
Seçim kampanyası boyunca herkese oy verme çağrısı yapan ünlüler, ardından oy kullandıklarını gösteren fotoğraflarını sosyal medyadan paylaşarak ABD'lileri oy kullanmaya teşvik etti. Ünlüler fotoğraflarında "I voted" (Oy verdim) yazılı etiketleri gösterdi.
TEMSİLCİLER MECLİSİ NASIL SEÇİLİR, GÖREVLERİ NELERDİR?
Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi, Amerika Birleşik Devletleri Kongresinin iki yasama organından biridir. Toplam sandalye sayısı 435 olan Temsilciler Meclisi, her iki yılda bir yapılan seçimlerle yenilenir. Temsilciler Meclisinin üyeleri federal halkı temsil ederler. Her eyaletten seçilen üyelerin sayısı o eyaletin nüfusuna bağlıdır. Her 10 yılda bir yapılan nüfus sayımına göre eyaletlerin Temsilciler Meclisine yolladıkları üye sayısı değişebilmektedir.
Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisinin hemen hemen tamamı Amerika Birleşik Devletleri siyasetinin 2 ana partisi olan Demokratik Parti ve Cumhuriyetçi Parti'den oluşur. Meclis Başkanı (Speaker of the House) çoğunlukta olan partiden seçilir. Ayrıca Meclis komisyonlarının başkanları da çoğunluk partisinden seçilir. O yüzden azınlıkta olan partinin Temsilciler Meclisi kararları üzerindeki etkisi çok azdır. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki başkanlık sistemi yasama ve yürütme organlarını tamamen birbirinden ayırmıştır. Hükümet Meclis içinden değil, başkanlık seçimleriyle seçilir. Meclis seçimleri başkanlık seçimlerinden ayrı olarak yapılır. Bunun sonucu olarak Temsilciler Meclisinde çoğunluğu elinde bulunduran parti ile hükümeti yöneten partinin iki ayrı parti olması mümkündür.
Temsilciler Meclisi alt meclis olarak görev yapar. Senato ise üst meclistir. Yasa tasarıları her iki mecliste ayrı ayrı tartışılır ve oylanır. Eğer her iki mecliste kabul edilen yasa tasarıları arasında farklar varsa bunlar karma bir komisyon tarafından uzlaştırılır ve ortaya çıkan yasa önerisi Amerika Birleşik Devletleri Başkanının onayına sunulur. Başkanın veto yetkisi vardır. Başkan bu yetkiyi kullanmayarak tasarıyı imzalarsa tasarı yasalaşmış olur.