BM'den Erdoğan'a Etiyopya-Somali Teşekkürü

BM, Etiyopya ve Somali arasındaki anlaşmazlığı iki ülkenin liderini bir araya getirerek çözen Cumhurbaşkanı Erdoğan'a teşekkür etti.

BM Sözcülük Ofisi'nden Genel Sekreterin Ankara Bildirisi'ne ilişkin değerlendirmesine dair yazılı açıklama yapıldı.

Genel Sekreter Antonio Guterres'in Ankara Bildirisi'ni memnuniyetle karşıladığı ifade edilen açıklamada, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed'in tartışmalı meseleleri dostluk ve karşılıklı saygı çerçevesinde çözme kararı aldığı belirtildi.

Açıklamada Guterres'in teknik müzakerelerin başlaması ve sürece ilişkin olumlu çıktıları dört gözle beklediği kaydedildi.

"BM Genel Sekreteri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a iki ülke liderini bir araya getirme konusundaki girişimi ve anlaşmanın uygulanmasına desteği için teşekkürlerini iletir" ifadesi kullanılan açıklamada, BM'nin sürece destek vermeye hazır olduğunun altı çizildi.

SOMALİLAND KRİZİ NEDİR?

"Etiyopya, Somaliland ile imzaladığı mutabakat zaptıyla Kızıldeniz'e erişimi amaçlıyor. Mutabakat zaptına göre Etiyopya'nın Somaliland'ın Berbera Limanı'nda bir yeri olacak, Somaliland'ın da Etiyopya Havayolları'nda hissesi bulunacak.

Öte yandan Somaliland ile Etiyopya arasındaki anlaşmanın tamamlanması durumunda Etiyopya, Somaliland'i "bağımsız" olarak tanıyan ilk devlet olacak.

Eritre'nin 1990'ların başında ayrılmasıyla limanını kaybeden Etiyopya, imparatorluk döneminde de denize erişim için çok sayıda savaş vermişti. Halihazırda ülke, dış ticaretinin yüzde 90'ına yakınını komşu ülkelerdeki limanlar üzerinden yapıyor.

Krize neden olan anlaşma, Etiyopya ve Somaliland arasında güvenlik, ekonomi ve siyasi işbirliğini güçlendirmeyi amaçlıyor.

Etiyopya'nın ticari ve askeri olarak Somaliland kıyılarında faaliyet yürütmesine izin veren adıma Somali ise "iç işlerine müdahale" gerekçesiyle şiddetle karşı çıktı.

Arap Birliği 3 Ocak'ta Etiyopya ile Somaliland arasında deniz erişim işbirliğine yönelik "Kızıldeniz'de askeri üs inşası ve liman geliştirilmesinin önünü açan" anlaşmayı reddettiğini ve kınadığını duyururken, gerilimi görüşmek üzere 17 Ocak'ta bakanlar düzeyinde çevrim içi toplantı düzenledi ancak krizin çözümü için bir sonuç alınamadı.

Afrika Birliği (AfB) ise 4 Ocak'ta Etiyopya ile Somali'ye itidal çağrısı yaptı, 17 Ocak'ta iki ülkeye yaptığı diyalog çağrısına karşılık Somali, toprak bütünlüğünün Etiyopya tarafından ihlal edildiği ve Somaliland ile yapılan anlaşmadan çekilmediği takdirde bu ülkeyle müzakere edilmeyeceğini açıkladı.

Cibuti ve Kenya, martta Somali ile Etiyopya arasında yaşanan siyasi krizin çözümü için yeni bir girişim başlattı ancak bu adımlardan da bir sonuç alınamadı.

Somaliland krizinin üstüne Etiyopya son olarak Somali'nin Puntland Eyaleti ile farklı alanlarda ilişkilerin geliştirilmesi konusunda 4 Nisan'da anlaşma imzaladı. Anlaşma sonrası Somali hükümeti, Etiyopya'nın Mogadişu Büyükelçisi'ni sınır dışı etme ve iki konsolosluğunu da kapatma kararı aldığını duyurdu.

ANKARA BİLDİRİSİ NEYİ ÖNGÖRÜYOR?

Türkiye'nin Afrika Boynuzundaki barış sürecinde son adımını ise Etiyopya-Somali Ankara Bildirisini yayımlayarak attı.

Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, iki ülke arasındaki anlaşmazlığın çözülmesi için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ev sahipliğinde dün bir araya geldi.

Etiyopya-Somali Ankara Bildirisinde tarafların, görüş ayrılıkları ve tartışmalı meselelerden vazgeçip, ortak refah doğrultusunda kararlılıkla ilerleme konusunda mutabık kaldıkları belirtilerek, Türkiye'nin kolaylaştırıcılığında Şubat 2025 sonuna kadar teknik müzakerelere başlamaya ve 4 ay içinde sonuçlandırmaya karar verdikleri kaydedildi.

Taraflar Somali'nin toprak bütünlüğüne saygı gösterirken Etiyopya'nın denize ve denizden güvenli erişiminden sağlanabilecek çeşitli potansiyel yararları tasdik ettiğini duyurdu.

Türkiye'nin arabuluculuğunda atılan adımlarla iki komşu ülke arasında başlayan ve bölgesel bir krize dönüşen sorun çözüm yoluna girdi.