İsrail'de Halkı Ayağa Kaldıran Yasa Kabul Edildi! 'Yargı Siyasallaşıyor'

İsrail'de aylarca devam eden protesto gösterilerine neden olan "yargı reformu"ndan önemli bir madde İsrail Meclisinde kabul edildi. Kabul edilen tartışmalı yasaya göre; yargıç atamaları üzerindeki hükümet kontrolü büyük ölçüde arttı ve böylece ülkede yargının siyasallaşmasının ön açıldı.

Gazze'ye yönelik 7 Ekim 2023'te başlattığı saldırılara ateşkes kararına rağmen devam eden İsrail'de tartışmalı "yargı reformu" hayata geçti. İsrail Meclisi, yargıç atamaları üzerindeki hükümet kontrolünü büyük ölçüde artıran ve kamuoyundan büyük tepki çeken yasayı kabul etti.

Tartışmalı tasarı, 67 milletvekilinin evet oyuyla kabul edildi. Kabul edilen yasaya göre, yargıç atamalarını gerçekleştiren 9 üyeli komiteye, biri hükümet biri de muhalefet tarafından seçilen iki hukukçu seçilmesi öngörülüyor.

Siyasetin atadığı söz konusu üyelerin yargıç atamaları üzerinde veto yetkisi de bulunuyor. Kabul edilen ve gelecek dönem yürürlüğe girecek yasaya ilişkin muhalefet tarafıyla hukukçuların eleştirileri ise yargı atamalarını siyasallaştıracağı doğrultusunda.

İsrail'de Halkı Ayağa Kaldıran Yasa Kabul Edildi! 'Yargı Siyasallaşıyor' - Resim : 1

MUHALEFET MAHKEMEYE BAŞVURDU

İsrail basınına göre, yargıç atamaları üzerinde hükümet kontrolünü büyük ölçüde artıran yasanın Mecliste onaylanmasının hemen ardından ana muhalefet partisi Gelecek Var lideri Yair Lapid, İsrail barosu ve sivil toplum kuruluşları yasanın iptali için yargının en yüksek mercisi İsrail Yüksek Mahkemesi'ne başvurdu.

Muhalefet, İsrail Meclisinde görüşülen tasarıya karşı 71 bin gibi rekor sayıda itirazda bulundu. İtirazlar nedeniyle, yasanın kabul edilmesi için yapılan oturumlar, Mecliste 18 saat sürdü. Tartışmalı yargı düzenlemesindeki kritik yasaya karşı çıkan muhalefet milletvekilleri tasarının son tur oylamasını boykot ederek, genel kurulu terk etti.

İsrail Meclisinde bir yasanın kabul edilmesi için toplam üç oturum yapılıyor ancak en kritik oylama 120 sandalyeli Mecliste en az 61 oyun sağlanması gereken birinci oylama olarak tanımlanıyor.

İsrail'de Halkı Ayağa Kaldıran Yasa Kabul Edildi! 'Yargı Siyasallaşıyor' - Resim : 2

NE OLMUŞTU?

İsrail'de, Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki sürpriz saldırısına kadar Binyamin Netanyahu'nun iktidara geldiği 2023 boyunca bir numaralı gündem hükümetin tartışmalı yargı düzenlemesiydi.

Netanyahu hükümetinin, bir dizi yasayla Başsavcı ve Yüksek Mahkeme'nin yürütme üzerindeki yetkilerinin kısıtlanacağı, iktidarın yargıç atamalarında söz sahibi olmasının sağlanacağı tartışmalı "yargı paketi", yıl boyunca sokak hareketleri, sivil itaatsizlik eylemleri, grevler, orduda bölünmeler, iş dünyasından itirazlar gibi büyük tepkilere neden olmuştu.

İsrail'in 7 Ekim 2023'te Gazze'ye saldırılarının başlamasının ardından tartışmalı yargı düzenlemesi ertelenmişti. İsrail Yüksek Mahkemesi, hükümetin, mahkemenin yetkilerini kısıtladığı ve Mecliste kabul ettiği bazı yasaları Ocak 2024'te "İsrail'in anayasası niteliğindeki temel kanunlara aykırı olduğu" gerekçesiyle bozmuştu.

Netanyahu hükümeti, yakın zamanda tartışmalı yargı düzenlemesi için yeniden düğmeye basmıştı.