'Ekran' Tehlikesi! Uyurken ve Yemek Yerken Bile Ellerinden Bırakmıyorlar
2025 yılı Şubat ayında ilkokul 4. sınıf öğrencileri arasında yapılan araştırma, çocukların dijital cihazlarla olan etkileşimlerine dair çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Araştırma, 17 büyükşehirdeki bilgisayar laboratuvarı bulunan okullarda eğitim gören 3 bin 230 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirildi.

Araştırma kapsamında öğrencilerin telefon, tablet, televizyon ve bilgisayarı en çok hangi amaçlarla kullandığı incelendi. Sonuçlara göre, ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin dijital cihaz kullanım amaçları arasında ilk sırada araştırma yapmak yer aldı. Öğrencilerin yüzde 15,2’si araştırma yapmak için dijital cihazları kullanırken, yüzde 13,9’u ödev yapmak, yüzde 12,1’i ise bilgisayar oyunu oynamak amacıyla dijital ekranlara yöneliyor.
Öğrencilerin günlük dijital cihaz kullanım süreleri incelendiğinde, çocukların ekran başından ayrıldıktan kısa bir süre sonra tekrar dijital cihaz kullanma isteği duydukları ortaya çıktı.
Araştırma sonuçlarına göre, öğrencilerin yüzde 60’ı, dijital cihazlarını kapattıktan sonra "her zaman" ya da "bazen" yeniden kullanma arzusu hissediyor. Ayrıca öğrencilerin yüzde 40,8’i cihazlarını bıraktıktan sonraki bir saat içinde tekrar ekrana yöneliyor.
Dijital ekranların günlük yaşamın ayrılmaz bir parçası haline geldiğini gösteren araştırma, öğrencilerin bu cihazlar olmadan bir gün bile geçirmekte zorlandığını ortaya koydu. Verilere göre, öğrencilerin yüzde 64,3’ü, dijital cihazlardan uzak kaldığında zorlandığını belirtti.
SOSYAL MEDYA KULLANMA YAŞI DÜŞTÜ
Araştırma, sosyal medya kullanımının ilkokul 4. sınıf öğrencileri arasında da yaygın olduğunu gösterdi. Öğrencilerin yüzde 36,1’i sosyal medya kullanmadığını belirtirken, geriye kalan büyük çoğunluk günlük olarak sosyal medyada vakit geçiriyor.
Öğrencilerin yüzde 27,9’u günde bir saatten az, yüzde 25,5’i bir ila iki saat, yüzde 7,8’i ise üç ila dört saat sosyal medyada zaman geçirdiğini ifade etti. Beş saat ve üzeri sosyal medya kullanan öğrencilerin oranı ise yüzde 2,7 olarak belirlendi.
Araştırmada dijital cihazların öğrencilerin fiziksel, duygusal, sosyal ve bilişsel gelişimleri üzerindeki etkileri de incelendi. Sonuçlara göre, dijital ekranlardan uzak kalmak çocuklarda mutsuzluk ve öfke gibi olumsuz duygulara neden olabiliyor.
Öğrencilerin yüzde 64,6’sı cihazları ellerinden alındığında mutsuzluk hissettiğini belirtirken, yüzde 48,5’i öfke duyduğunu söyledi. Bununla birlikte öğrencilerin yüzde 64,5’i uzun süre dijital cihaz kullandıktan sonra yorgunluk hissettiğini ifade etti.
EKRANA BAKARAK UYUYORLAR
Araştırmada ayrıca, öğrencilerin önemli bir kısmının ekran karşısında uyuyakaldığı da belirlendi. Öğrencilerin yüzde 13,6’sı her zaman, yüzde 53,9’u ise bazen telefon, tablet, televizyon ya da bilgisayar karşısında uykuya daldığını söyledi. Dijital cihaz karşısında hiç uyumadığını belirten öğrencilerin oranı ise yüzde 32,5’te kaldı. Uzmanlar, bu durumun çocukların uyku kalitesini ve dolayısıyla fiziksel gelişimlerini olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekiyor.
SOSYALLEŞME ARTIK DİJİTAL ORTAMDA
Öğrencilerin arkadaşlarıyla yüz yüze vakit geçirmek yerine dijital platformlarda sosyalleşmeyi tercih ettikleri belirlendi. Araştırmaya katılan öğrencilerin yüzde 40,5’i arkadaşlarıyla "her zaman" dijital ortamda vakit geçirdiğini, yüzde 45,9’u ise bunu "bazen" yaptığını belirtti. Buna karşın öğrencilerin yüzde 13,6’sı ise dijital platformlarda hiç arkadaşlarıyla sosyalleşmediğini ifade etti.
YEMEK YERKEN BİLE EKRANDAN KOPAMIYORLAR
Öğrencilerin dijital ekranlara bağımlı hale gelmeye başladığını gösteren araştırmada, çocukların yemek sırasında bile cihazlarını bırakmadıkları ortaya çıktı. Öğrencilerin yüzde 64,2’si yemek yerken ya da başka bir işle meşgulken telefon, tablet, televizyon veya bilgisayar kullandığını söyledi.
BAĞIMLILIK RİSKİ
Araştırma sonuçları, öğrencilerin dijital cihazlara bağımlılık geliştirme riskinin yüksek olduğunu ve bunun eğitim, psikososyal gelişim ve günlük yaşam becerileri üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini gösterdi.