İstihdam azaldı: Vatandaş umutsuz

Ekonomik kriz, en çok emekçileri vuruyor. Mevsim etkisinden arındırılmış işsiz sayısı 4.5 milyona dayandı. İstihdam, Ağustos 2018-Nisan 2019 arasında 1 milyon 119 bin azaldı. Genç işsizliği 6.9 puan artarak yüzde 25.5’e yükseldi.

Nisan 2018’de 3 milyon 86 bin olan mevsim etkisinden arındırılmamış dar tanımlı işsiz sayısı Nisan 2019’da 1 milyon 116 bin artarak 4 milyon 202 bine yükseldi. Mevsim etkisinden arındırılmamış işsizlik oranı bir önceki yıla göre 3.4 puan artarak yüzde 13 olarak gerçekleşti.

Cumhuriyet'in haberine göre, iş bulma ümidini yitirdiği için iş aramaktan vazgeçenler ile diğer sebeplerle işgücü piyasasından kopanların da hesaba katıldığı “geniş tanımlı” işsiz sayısı, son bir yılda 1 milyon 91 bin artışla 7 milyona dayandı.

Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik hem aylık hem yıllık olarak tırmanmaya devam ediyor. Nisan 2018’de yüzde 10.3 olan mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı, Nisan 2019’da yüzde 13.8’e yükseldi. Bu oran Mart 2019’da yüzde 13.7 idi.

Mevsim etkisinden arındırılmış işsiz sayısı geçen yılın aynı ayına göre 1 milyon 188 bin artışla 3 milyon 299 binden 4 milyon 487 bine yükseldi. Nisan 2019’da mevsim etkisinden arındırılmamış işsizlikte Mart 2019’a göre kısmi bir gerileme görünse de mevsim etkisinden arındırılmış işsizlikteki artış devam ediyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Nisan 2019’a ilişkin işgücü istatistiklerini açıkladı. Tarım dışı işsizlik oranı 3.6 puanlık artışla yüzde 15 olarak tahmin edildi. Söz konusu ayda 15-24 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı 6.3 puan yükselerek yüzde 23.2 oldu. Mevsim etkisinden arındırılmış genç işsizliği 6.9 puan artarak yüzde 25.5’e yükseldi

İstihdam düşüyor

Türkiye’de istihdam edilenlerin sayısı, nisanda geçen yılın aynı dönemine göre 810 bin kişi azalarak 28 milyon 199 bin kişi olurken, istihdam oranı 1.9 puanlık azalışla yüzde 46 olarak belirlendi.

TÜİK verilerine göre istihdam edilen kişi sayısı nisanda geçen yıla göre 810 bin kişi gerilerken, tarımda çalışan sayısı 329 bin, inşaatta 544 bin, sanayide ise 97 bin kişi azaldı.

İş gücü, nisanda 2018’in aynı dönemine göre 306 bin kişi artarak 32 milyon 401 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0.1 puan azalışla yüzde 52.9 olarak gerçekleşti. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre, erkeklerde işgücüne katılma oranı 0.6 puanlık azalışla yüzde 71.8’i, kadınlarda ise 0.5 puanlık artışla yüzde 34.5’i buldu. Mevsim etkisinden arındırılmış iş gücüne katılma oranı ise bir önceki döneme göre 0.2 puan azalarak yüzde 53.1 olarak hesaplandı.

Nisanda herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı geçen yılın aynı dönemine göre 0.9 puan artarak yüzde 34.2 oldu. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı yüzde 23.1’e yükseldi.

TEPE NOKTASI DAHA GÖRÜLMEDİ

QNB Finansbank Başekonomisti Erkin Işık, mevsim etkilerinden arındırılmış verinin 2009’daki yüzde 13.9’luk tepe noktasına çok yaklaştığına dikkat çekti.

Işık, “İŞKUR’un haziran ayı verileri kayıtlı işsiz sayısının 4.4 milyon kişiye ulaşması istihdam piyasasındaki olumsuz eğilimin sonraki aylarda da devam edebileceğini düşündürüyor. Bu da işsizlik oranı için henüz tepe noktasına ulaşmadığımıza işaret etmekte. Bu senenin ortalaması için yüzde 4.5 seviyesindeki işsizlik tahminimizi koruyoruz” dedi.

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’ne göre Mayıs 2019 döneminde mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranı 0.1 yüzde puan artarak yüzde 16.1 seviyesine yükselecek.

TÜİK GERÇEK BOYUTU YANSITMIYOR

CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, TÜİK’in açıkladığı Nisan 2019 işgücü istatistiklere ilişkin, “TÜİK’in resmi rakamları, Türkiye’deki işsizliğin boyutlarını göstermekte yetersiz kalıyor” dedi.

Öztrak, mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranının son 14 aydır arttığını, daha önce böyle bir şeyle karşılaşılmadığını anlatarak, “Üniversite mezunu işsiz sayısı 209 bin kişilik artışla 1 milyon 29 bin kişi oldu. Her dört işsizden biri üniversite mezunu” dedi. Öztrak, “Hukuk üstünlüğünün, kuvvetler ayrılığının, güçlü bir denge ve denetimin olmadığı ucube tek adam saray rejimi hiçbir ekonomik aktöre ufuk sunmuyor, yandaşlar ve mutlu bir azınlık dışında kimseye umut vermiyor. Bu ucube sistem milletin aşını, işini büyütmek bir yana, aksine küçültüyor. Türkiye, bu ucube sisteme geçerken son beş yılını yitirdi” şeklinde konuştu.

Kadınlarda durum vahim

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi’ne (DİSK-AR) göre ise, ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin sayısı 2 milyon 720 bine çıktı. Nisan 2018’de yüzde 12.3 olan kadın işsizliği 2.9 puan artarak Nisan 2019’da yüzde 15.2’ye yükseldi. Tarım dışı kadın işsizliği ise yüzde 18.9’a tırmandı.

İş başında eğitim adı altında çırak, stajyer, kursiyerlerin ve bursiyerlerin ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmesi gerektiğine işaret eden DİSK-AR, “Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması” ilkesi doğrultusunda haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37.5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmeli. Kamu istihdamının artırılması, kamuda eğreti ve güvencesiz çalışma biçimleri yerine, kadrolu ve güvenceli istihdam artışının sağlanması yaşamsal önemde” denildi.