Brexit’in Türkiye tarafında 3.5 milyar dolarlık kayıp endişesi var

Avrupa Birliği (AB) Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Can Baydarol, Birleşik Krallık’ın AB’den anlaşmasız ayrılmasının Türkiye için 3.5 milyar dolarlık bir kayıp yaratabileceği uyarısı yaptı.

DHA’nın sorularını yanıtlayan Baydarol, Birleşik Krallık’taki politik gelişmeler ışığında Brexit’in Ocak 2020’ye ertelenmesinin ve erteleme sonrasında düzenlenecek bir erken seçimin ardından ikinci bir referandumun düzenlenebileceğini öngördü.

Birleşik Krallık parlamentosunda Çarşamba günü düzenlenen oylama sonucunda milletvekilleri, ülkenin AB’den anlaşmasız ayrılması aleyhine karar vermiş ve sonrasında Başbakan Boris Johnson’ın 15 Ekim’de erken seçim düzenlenmesi talebi de parlamentoda yeterli oy alamamıştı.

Gelişmelerin ardından Birleşik Krallık’taki mevcut görünümün yeni bir Brexit ertelemesine ve sonrasındaki erken seçimle ikinci bir referanduma işaret ettiğini vurgulayan Baydarol, şunları söyledi:

"Son dönemlerde ben AB uzmanı olmaktan çıkıp Brexit uzmanı olarak konuşmaya başladım. Bunu bilen yok ama son gelişmeler sonrası dünkü iki oylamada da iki karar çıktı.

"Bunlardan biri anlaşmasız ayrılığın önünü kesti, yani Boris Johnson ilk yenilgiyi aldı. Buna karşılık Boris Johnson da ikinci hamle olarak erken seçim istedi fakat bu da engellendi çünkü Boris Johnson’ın niyeti erken seçime hemen gidip, özellikle Brexit partisinin de oylarını toplayarak, daha güçlü bir iktidar olarak ortaya çıkmaktı.

"Fakat Boris Johnson gerekli olan üçte iki çoğunluğu sağlayamadı ve burada da başarısız oldu. Dolayısıyla şimdi Ekim ayının sonuna kadar bir erken seçim yok bunu anlıyoruz ama arada anlaşmasız ayrılık ihtimali tamamen ortadan kalktığı takdirde bu sefer İşçi Partisi’nin de erken seçim için olurunun gelmesini bekliyoruz. Bizi Kasım ayı içinde İngiltere’de bir erken seçim bekliyor.

"Jo Johnson’ın istifası da oldukça enteresandı çünkü artık İngiltere’deki bu siyasi aralık aile içi şiddete varmış gibi duruyor. Öyle garip bie görüntü var. Jo Johnson ‘Brexit oylamasını yaptığımız günden bu yana koşullar çok değişti, eğer demokrasiden bahsedeceksek tekrar halka başvurmak gerekiyor’ diyor.

"Bu kez de şöyle bir olasılık çıkıyor; önce erken seçim sonra tekrar bir Brexit oylaması. Bunun sonucunda ayrılık olur mu olmaz mı o da başka bir tartışma konusu çünkü Avrupa’da aynı zamanda geçtiğimiz yıl içerisinde İngiltere eğer ayrılma kararından vazgeçseydi hiçbir şey olmamış gibi devam edilebilir mahiyetinde bir karar verilmişti.

"Burada bakıldığı zaman İngiltere’yi hem ekonomik hem de siyasi açıdan maliyetin yüklendiği bir dizi bekliyor. Yapılan hesaplara göre İngiltere’yi eğer anlaşmalı ayrılık olursa 47 milyar sterlin, anlaşmasız olursa 90 milyar sterlinlik bir fatura bekliyor, bu muazzam bir şey.

"İngiltere finans merkeziydi, oradan kaçışları hep beraber hala izlemeye devam ediyoruz. Bir sınır kontrolünün gelmesi halinde, ki İngiltere bir ada ülkesi olarak ticaretle yaşayan bir ülke, bugün oraya mal taşıyan tırlar sınır kontrolsüz gidiyor.

"Eğer sınır kontrollerine geri dönülürse, her bir tır için 20 dakika demenin anlamı, yılda 2 milyon tır İngiltere’ye girip çıktığına göre felaket bir şey.

"İngiltere ticaretinin yüzde 30’unun daralması bekleniyor. Gıda kıtlığının olması, ilaç tedarikinde büyük sıkıntılar, işte bunlar işin ekonomik faturası.

"Öteki tarafta bir de siyasi fatura var. Galler ne yapacak, İrlanda ne yapacak, İskoçya ne yapacak, hatta Cebelitarık ne yapacak? Bir anda bize gençliğimizde üzerinde güneş batmayan büyük Britanya Krallığı olarak anlatılan imparatorluktan bir eser kalmayacağı kesin.

"Dolayısıyla bu tartışmanın ben daha çok uzayacağını ama şimdilik 2020 Ocak ayına kadar bir ertelemenin devreye gireceğini düşünüyorum."

Baydarol, Brexit’in anlaşmalı veya anlaşmasız gerçekleşmesi olasılıklarının Türkiye üzerindeki etkilerinin ancak söz konusu sürecin belirsizliğini bozmasıyla tartışılabileceğini, bunun yanında anlaşmasız Brexit durumunda Türkiye’de 3.5 milyar dolarlık bir kayıp yaratabileceğini söyledi ve ekledi:

"Kırk yıllık alışılagelmiş bir ilişki var, bu da Avrupa Birliği’nin aracılığı çerçevesinde olan, bir hukuki zeminde gerçekleşiyordu. Şimdi İngiltere anlaşmalı veya anlaşmasız ayrıldığı anda bütün dış ilişkilerini ticarete dayalı olarak yeniden yapılandırması gerekecek.

"Bu çerçevede de bütün anlaşmaları tekrar tek başına yapacak. Ama tabi ortada da Türkiye’den İngiltere’ye, İngiltere’den Türkiye’ye bir mal trafiği olduğu zaman da yine kıta Avrupası’nın geçilmesi gerekecek.

"Dolayısıyla şimdiden Avrupa’da Türkiye ile İngiltere arasında çeşitli senaryolar üstünden bir şeyler yapılıyor. İlk hesaplara göre Türkiye tarafında üç buçuk milyar dolarlık bir kayıp endişesi var. Onu ancak ayrılacaklar mı ayrılmayacaklar mı, bu belirlendiğinde daha kolay konuşabiliriz."