Ekonomide panik havası büyüdü, iş dünyası acil önlemler istiyor
Dünya ekonomilerinde koronavirüs etkisi büyüyor. Dolar/ TL dün 6.42 liraya kadar çıkarken BİST yüzde 8.1 değer kaybetti.
Küresel salgın ilan edilen koronavirüsün, dünya ekonomileri ve özellikle mali piyasalar üzerindeki etkisi yeni açıklanan bir dizi önleme rağmen büyüyor. Özellikle Avrupa’daki gelişmeler panik havasını büyütüyor.
İşte dün açıklanan yeni önlemler ve piyasaların durumu:
IMF’DEN 1 TRİLYON DOLAR
- ABD Merkez Bankası Fed, faizi yüzde 0-0.25 aralığına indirdi ve en az 700 milyar dolar tahvil alımı yapacağını bildirdi. Diğer merkez bankaları da bankalara ucuz likidite sağlayacaklarını açıkladı.
- IMF Başkanı Kristalina Georgieva hükümetleri, koronavirüsün uzun vadeli ekonomik hasara neden olmasını önlemek için koordine mali ve parasal destek önlemleri almaya çağırdı. Georgieva ayrıca, IMF’nin 189 üye ülkesine yardım etmek için 1 trilyon dolarlık kredi verme kapasitesini seferber etmeye hazır olduğunu açıkladı.
- Almanya’da hükümet, şirketlerin finansmana erişiminde sıkıntı yaşanmaması için devlet destekli 550 milyar Avro kredi vereceğini açıkladı.
- Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, en fazla etkilenen sektörler öncelikli olmak üzere atılacak adımların bu hafta açıklanacağını duyurdu.
RİSK PRİMİ YÜKSEK
Ancak bu gibi bir dizi açıklamaya rağmen dün koronavirüsün küresel ekonomiye etkilerine ilişkin endişelerle Türkiye’deki mali piyasalar büyük darbe aldı. Güne 6.31 lira seviyelerinde başlayan dolar/TL, gün içinde 6.42 lira seviyesine kadar tırmandı. Böylece dolar Eylül 2018’deki seviyelere yaklaştı. Borsa İstanbul 100 Endeksi ise 86 bin 929 puan kadar indikten sonra, günü yüzde 8.1 düşüşle tamamladı. Türkiye’nin beş yıllık kredi iflas takası (CDS) primi ise 500 puanı aşmış durumda. CDS’ler yılbaşında 20 ayın en iyi risk iştahına işaret eden 240 puanda bulunuyordu.
Avrupa’nın önde gelen borsaları günü yüzde 4-8 arasında düşüşlerle kapattı. ABD borsalarında ise ortalama yüzde 9 düşüş var.
KAPALIÇARŞI SİNEK AVLIYOR
Kapalıçarşı Kat Malikleri Başkanı Fatih Kurtulmuş, ziyaretçi sayısının üç günde yüzde 20 düştüğünü söyledi.
Koronavirüs sebebiyle iç ve dış piyasalarda dün yaşanan bazı gelişmeler, madde madde şöyle:
- Otomobil sektörünün önde gelen üreticilerinden Fiat Chrysler, salgın nedeniyle Avrupa’daki 8 üretim tesisindeki faaliyetlerini 27 Mart’a kadar durdurdu.
- Yoğun talep sebebiyle biletleri karaborsaya düşen Doğu Ekspresi’ni koronavirüs vurdu. Acente yetkilileri, “Daha önce taleplere yetişemezken, şimdi iptallere yetişemez olduk” dedi.
- Maske ve dejenfektan jellerden sonra tulumlar da yok satmaya başladı. Adıyaman’da lamine tulum üreten bir tekstil atölyesi geçen yıl toplam 200 bin sipariş almışken bu talep son bir ayda 1 milyon adete ulaştı.
- American Airlines, 6 Mayıs’a kadar uluslararası uçuşlarının yüzde 75’ini kesmeyi planladığını açıkladı.
İŞ DÜNYASINDAN ACİL ÖNLEM TALEBİ
İş dünyası, virüs nedeniyle oluşan tahribatının azaltılması için karar vericilerden etkili tedbirlerin alınmasını talep etti.
Kamunun salgınla mücadele tedbirlerini etkili şekilde hayata geçirmesinin, özel sektör, sivil toplum örgütleri ve yurttaşların işbirliği ile hareket etmesinin ortak sorumluluk olduğuna vurgu yapan TÜSİAD “Küresel piyasalardaki dalgalanmaların artırdığı finansal riskler, tedarik zincirlerine ve ihracata yansıyan olumsuz etkiler ve salgınla mücadele tedbirlerinin iç talebe etkileri ülke ekonomilerini zor bir durumda bıraktı. Meselenin ekonomik boyutlarına karşı önlemlerin de hızla hayata geçirilmesi, daralma dönemini yeni geride bırakmış ekonomimizde toparlanmanın devam edebilmesi ve istihdamın korunması için önemlidir” dedi. TÜRKONFED şu vurguyu yaptı: “İşletmelerin olumsuz etkilere karşı hazırlıklı olması ve bunları asgari düzeye indirmesinde dikkate alınacak kısa ve orta vadeli stratejilerin ivedilikle hayata geçirilmesi, kritik önem taşıyor.”
