Koronavirüs en çok hangi ürünlerin fiyatını artırdı?

Türkiye'deki marketlerde yapılan araştırmada, koronavirüs salgınının fiyatlar üzerindeki etkisinin perakendecilerden ziyade üreticilerden kaynaklandığına dikkat çekildi.

Rapora göre, en büyük artış kırmızı et grubunda yaşandı. Marketlerin yaptığı haftalık indirim kampanyalarının ise salgının yayılımını artırabileceği uyarısı yapıldı.

Merkez bankaları koronavirüs nedeniyle sarsılan piyasaları kurtarmak için ardı ardına paketler açıklarken, insanların virüsün ekonomik etkisini en çok hissettiği yer ise marketler.

FiyatSor kurucusu Can Vardas, Bloomberg HT için hazırladığı fiyat analizi raporunda Türkiye'deki marketlerde fiyatları inceledi. Raporda salgının market fiyatları üzerindeki etkisinin perakendecilerden ziyade üreticilerden kaynaklandığına dikkat çekildi.

Bloomberg HT'den Erol Oytun Ercan'ın haberine göre, perakendeciler fiyat artışının temel kaynağı olarak görülürken, Türkiye'nin en büyük perakendecisinin net kâr oranının yüzde 3 olduğunu belirten Vardas, tedarikçilerden gelen fiyat artışına perakendecinin edebileceği etkinin yüzde 3’ten daha fazla olamayacağının altını çizdi.

En büyük artış et fiyatlarında

Bu dönemde perakendeciler tarafından dikkat edilmesi gereken en hassas meselenin tedarikçilerinden gelen fiyat artışının, maliyet artışı temelli mi yoksa fırsatçılıktan mı kaynaklandığını anlamak.

Rapora göre yüzde 13.57 ile en büyük artış dana sote ve bunu takiben diğer kırmızı et grubu ürünlerin fiyatında yaşanıyor. Bunun sebebi ise et ithalatının durdurulmasından sonra üreticilerin kademeli olarak fiyatları yukarı çekmesi.

Tavuk ürünleri içinde aynı sürecin yaşandığının altı çizildi. Maliyeti talep ağırlıklı belirlenen tavuk ürünlerinde, panik ile talebin artması üreticilere maliyet artışı yapma olanağı sağladı.

'Bakliyat ürünlerinde fiyat artışı yaşanabilir'

Raporda yurt dışından tedarik edilen ve yurtiçi üretimi olmayan gıda ürünlerinde fiyat artışları olması beklenen bir durum olarak nitelendirildi.

Her ülkenin virüs ile mücadele ettiği, küresel talep oluşan ve Türkiye’nin ithal etmek zorunda olduğu ürün gruplarında sert fiyat artışlarının yaşanabileceği vurgulandı. İnsanların bakliyat alırken, indirim marketlerindeki ithal ürünleri daha çok tercih ettiği belirtildi.

Salgın nedeniyle dünyada yaşanan talep fazlasının, bakliyat ürünlerinin ithalat maliyetlerini arttıracağını söyleyen Vardas, "Bugüne kadar fiyat artışı yapmamış olan indirim marketlerinin yakın zamanda yüzde 20-25 seviyesinde fiyat arttırmasını bekliyoruz" dedi.

Perakendeciler şu an 2.5-3 aylık pirinç ve bakliyatın Türkiye’deki evlerde stok olarak durduğunu belirtti.

'İndirim kampanyaları salgının yayılımını artıracaktır'

Vardas’a göre, indirim marketlerinin yaptığı haftalık kampanyalar salgının yayılımını artırabilir.

Normal zamanlarda kampanya ürünlerinin satılması için tasarlanmamış marketlerde kampanya zamanı aşırı bir yığılma olduğunu belirten Vardas, birçok kişinin ürünleri ucuz fiyattan almak için saatlerce sıkışık biçimde sıra beklediğini ve istedikleri ürünü bulmak için 6 metrekarelik bir alanda onlarca insanla yarıştığını vurguladı.

"Şanslı olanlar kimse dokunmadan istediği ürünü alıp, mağazadan uzaklaşabilir. Büyük bir kısmımız şanslı olanlardan olmayacağız” diyen Vardas, "Daha önceden planlanmış alımları, elde stokları olduğunu biliyoruz fakat böyle günlerden geçerken iki ay bu ürünleri depolarında bekletip daha sonra satabilecek güçte olduklarını düşünüyorum” diye ekledi.