Halk işsizlikle boğuşuyor, zenginler servetini katlıyor

Salgın koşulları sonucu milyonlarca kişi işsizliğe mahkum edilirken zenginler de servetine servet kattı.

Başta ABD olmak üzere koronavirüsün etkili olduğu ülkelerde halk hem salgın koşulları hem de işsizlikle boğuşurken zenginler milyar dolarlık servet elde ederek mevcut eşitsizliği derinleştirdi.

Washington merkezli Politika Çalışmaları Enstitüsü’nün yayımladığı verilere göre, 18 Mart-17 Haziran tarihleri arasında 614 Amerikan milyarder, 584 milyar dolar kazandı. Bu süreçte 45 milyon yurttaşın da işsiz kaldığı ortaya çıktı. Salgının ve yetersiz önlemlerin dünyada en çok can kaybına neden olduğu ülkede hayatını kaybeden kişi sayısı ise son 24 saatte 488 artarak 128 bin 161’e yükseldi.

KOŞULLAR AĞIRLAŞTI

Lübnan’da ise halk, salgının zor koşullarının yanı sıra aynı zamanda ekonomik bir yıkıma sürükleniyor. Hasan Diyab başbakanlığında kurulan yeni hükümetin ülkede gittikçe derinleşen ekonomik krize ve yerel para biriminin değer kaybetmesine karşı halkın çıkarlarını koruyan adımlarda yetersiz kalması ülkede protestolara ve tepkilere neden oluyor. En son, ülkede hükümetin ekmek fiyatlarında artışa izin vermemesi üzerine fırınlar, bakkal ve marketlere ekmek dağıtımını durdurduğu için halk fırınlar önünde uzun kuyruklar oluşturmak zorunda kaldı.

Ülke genelinde ekonomik krize karşı eylemler sürerken, Trablusşam kentinde bir günlük sivil itaatsizlik protestosu düzenlendi. Eylemciler, Lübnan lirasının günden güne karaborsada değer kaybettiği ve bunun doğrudan hayat pahalılığı olarak vatandaşa yansıdığına dikkat çekti. Ayrıca, ABD’nin Beyrut Büyükelçisi Dorothy Shea’nin “Milyarlarca dolar, hükümetin hazinesi yerine Hizbullah’ın devletçiğine gitti” şeklinde bir açıklamada bulunması da siyasi krize neden oldu. Cumhurbaşkanı Mişel Avn ise “Ülkemiz bugünlerde en kötü mali ve ekonomik krizden geçiyor. Halkımız işini kaybetmekten ve geleceğinden endişe ediyor” açıklaması yaptı.

1975-1990 yıllarındaki iç savaştan bu yana en büyük krizlerden birini yaşayan Lübnan ekonomisi, son dönemde milyonlarca işsiz yaratırken ülkenin kamu borcu da 90 milyar doları aştı. Resmi kura göre 1 ABD doları bin 515 Lübnan lirası olmasına rağmen karaborsada dolar dün 7 bin 500 Lübnan lirasının üzerinde işlem görerek rekor kırdı.

İRAN’DA KRİZ

Covid-19 nedeniyle son 24 saatte 162 kişinin hayatını kaybettiği, can kaybının 10 bin 670’e yükseldiği İran’da ise halk, gittikçe zorlaşan sosyal ve ekonomik şartlar altında ‘ikinci dalga’ endişesi yaşıyor. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ‘önlem’ olarak 5 Temmuz’dan itibaren ülke genelinde kapalı ve kalabalık yerlerde maske kullanmanın zorunlu olacağını duyururken ülkede yaşanan ekonomik krizle ilgili ‘2020 yılının İran için ekonomik sıkıntı yönünden en şiddetli yıl olduğunu’ duyurdu. Buna gerekçe olarak, ABD yönetiminin nükleer anlaşmadan çekilmesiyle yaklaşık iki yıl önce başlayan yaptırımları ve Covid-19 salgınını gösterdi. İran’da son dönemde yüksek kira artışlarının önüne geçmek için karar aldıklarını da açıklayan Ruhani, “Ev kiralarında Tahran’da yüzde 25, büyükşehirlerde yüzde 20 ve diğer şehirlerde yüzde 15’den fazla artış yapılmayacak” dedi.

GÖÇMENLERE EZİYET

Son 24 saatte 167 kişinin hayatını kaybettiği, can kaybının 3 bin 106’ya yükseldiği Kolombiya’da ise salgın nedeniyle uygulanan genel karantinada binlerce Venezuelalı işsiz kaldı. Yolsuzluklara ve cinayetlere batmış Ivan Duque yönetimine karşı ülkede protestolar düzenlenirken evsiz kalan göçmenler sınırda yoğunluk oluşturdu, bazıları da kentlerde çadır kurarak yardım talep etti. Son 24 saatte 380 kişinin daha yaşamını yitirmesiyle Covid-19’dan ölenlerin sayısı 16 bin 475’e yükseldiği Hindistan’da ise nisan ayından bu yana işini kaybeden kişi sayısı 122 milyonu geçti. Resmi verilere göre, memleketine dönen göçmen sayısının da yarım milyonu bulduğu belirlendi.

‘İkinci dalga’ endişesi

ABD’den sonra salgının en çok etkilediği ikinci ülke konumunda olan Brezilya’da son 24 saatte can kaybı 552 artarak 57 bin 622’ye yükseldi. Ülke kamuoyunda salgına yönelik önlemler yerine Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’ya mahkeme kararıyla maske takma zorunluluğu getirilmesi öncelikli gündem olarak yerini koruyor. ABD’nin en sağcı eyaletlerinden biri olarak gösterilen Kuzey Carolina’da ise 1 Ağustos itibariyle maske takılmasının ‘yasaklanması’ tartışılıyor.

319 kişinin hayatını kaybettiği İsrail’den ise ‘ikinci dalga’ uyarı yapıldı. İsrail Sağlık Bakanı Yuli Edelstein, “Koronavirüsün ikinci dalgasının başlangıcındayız; bundan dolayı yeni kısıtlamalara gitmek zorundayız” açıklaması yaptı. Savunma Bakanı Benny Gantz, ülkesinin önceliğinin işgal altındaki Batı Şeria’da yer alan bazı bölgeleri ‘ilhak’ etme planı yerine salgınla mücadele olması gerektiğini söyledi. Avustralya’da ise Covid-19’un yayılmasını önlemeye yönelik yasak ve kısıtlamaları hafifletme çalışmaları sürerken Victoria Sağlık Bakanı Jenny Mikakos, eyalette vaka sayılarında artış yaşandığını, son 24 saatteki testlerde 75 kişinin daha virüse yakalandığını duyurdu.