'Dövizi düşük tutma' stratejisi çöktü, vatandaşın parası eridi
Mali piyasalarda, dün dolar 7.30 lirayı, Avro ise 8.60 lirayı aşarak yeni rekor seviyelere ulaştılar. Borsa İstanbul’da ise büyük kayıplar oluşurken, gram altın 506 lirayı geçti.
Mali piyasalardaki yangın, özellikle döviz tarafında dün de devam etti. Özellikle dolar/ TL kamunun 2019’dan beri 110 milyar dolara ulaşan döviz arzının yeni kaynak olmaksızın, mevcut rezervlerle sürdürülemeyeceği yönünde kuvvetlenen piyasa beklentileriyle birlikte yeni tarihi rekoru gördü.
Ayrıca hem dünyada hem Türkiye’de koronavirüse yönelik ikinci dalga endişeleri de piyasaları etkileyen önemli etkenlerden biri. Dün güne 7.06 seviyesinde başlayan dolar akşama doğru 7.3150 liraya kadar çıktı.
Günlük kayıp yüzde 3’ü aştı. Dolar günü ise 7.31 lira seviyesinde tamamladı. Avro’da da yeni bir rekor seviye oluştu. Güne 8.44 lira seviyesinde başlayan Avro akşama doğru 8.6550 liraya kadar çıktı. Avro da günü 8.64 seviyesinde tamamladı.
CDS’LER YÜKSELDİ
Dövizde bu tür gelişmeler olurken Borsa İstanbul’da (BİST) da hızlı bir düşüş görüldü. Güne 1093 puan seviyesinde başlayan BİST 100 Endeksi, günü ise 1034 puanda tamamladı. Borsa günü yüzde 5.26 düşüşle tamamladı. Bu tür gelişmeler nedeniyle piyasadaki endişeler TL cinsi tahvil getirilerinde sadece bugün 75 baz yükselişe neden olurken, 5 yıllık CDS’de yeniden 600 baz puanın üzerine çıkmış durumda.
MERKEZ VE BDDK
Dün açıklama yapan Merkez Bankası ise akşam saatlerinde bir açıklama yaparak “Merkez Bankası, fiyat istikrarı ve finansal istikrar temel amaçları çerçevesinde, elindeki bütün araçları piyasalardaki aşırı oynaklığın azaltılması doğrultusunda kullanacaktır” dedi.
Öte yandan BDDK da, swap piyasasında normalleşme için uluslararası kalkınma bankalarına yurtiçinde TL’ye erişim sınırlamalarıyla ilgili sağlanan muafiyeti yurtdışında yerleşik tüm bankaları kapsayacak şekilde genişlettiğini açıkladı. Ayrıca piyasalar kapandıktan sonra edinilen bilgiye göre, Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal ile BDDK Başkanı M. Ali Akben’in banka yöneticileriyle normalleşme dönemi likidite adımlarını görüşeceği belirtildi. Bu haber dövizde kısmi gevşemeye de neden oldu.
MALİYETLİ DÖVİZ MÜDAHALESİ ÇÖKÜYOR
Süreci yorumlayan uzmanlardan Rabobank’tan Piotr Matys “TL’nin tüm zamanların en düşük seviyesini görmesi ve satış baskısının devam etmesi, düşük faiz oranlarını maliyetli döviz müdahaleleri ile dengelemeye dayalı stratejinin çökmekte olduğunun açık bir kanıtı” derken, Tera Yatırım’dan Enver Erkan şu vurguyu yaptı: “Dolar küresel olarak o kadar güçlü değil ama lira negatif ayrışmada. Kurda korumacı yaklaşım olağandışı piyasa koşullarına karşı yetersiz kalmış görünüyor. Negatif pozisyondaki reel faiz ve kredi genişlemesi TL’nin konumunun zayıf kalmasına neden oluyor.” “Bilerek, defalarca deneyerek aynı noktaya geliyoruz” diyen ekonomist Uğur Gürses de “Döviz borçlusu ülkede ulusal paranızı bollaştırırsanız paranızın fiyatını (faizini) ucuzlaştırsanız bir de sabit kurdan tanzim satış yaparak kuru tutmaya çalışırsanız; böyle 4 ayda 40 milyar dolar rezervi eritirsiniz, bir işe de yaramaz. Kuru tutamadığınızla kalırsınız” diye konuştu.
